شمال زاگرس در جهنم؛ ۱۲۰ مورد آتش‌سوزی در جنگل‌های مریوان از ابتدای سال

اقتصاد۲۴- در این دو هفته که زاگرس شمالی زیر فشار حریق، درختان و پوشش گیاهی‌اش را از دست می‌دهد، سه منطقه بیشتر درگیر بوده‌اند، «گومارەلەنگ»، «دەرەوەران» و «ئاسنەوە» که هر سه در بخش «خاو و میرآباد» و در فاصلهٔ بسیار اندکی با مرز غربی کشور قرار دارند. «بهزاد شریفی‌پور»، مدیرکل منابع‌طبیعی و آبخیزداری کردستان، شامگاه پنجشنبه در گفتگو با خبرگزاری‌ها اعلام کرد که «آتش‌سوزی در جنگل‌های روستای گوماره‌له‌نگ مریوان مهار شد و تلاش برای اطفای حریق در دو منطقهٔ دیگر ادامه دارد. زیرا آتش در جنگل‌های روستا‌های دەرەوەران، ئاسنەوە از توابع شهرستان مریوان همچنان شعله‌ور است.» دەرەوەران همان جایی است که قادری صبح جمعه برای اطفای حریق در آنجا مستقر است. او می‌گوید: «متأسفانه مناطقی که درگیر حریق هستند، اغلب شیب تندی دارند؛ همین باعث شده خسارت آتش‌سوزی به عرصه‌های طبیعی بالا برود و کنترل آن سخت باشد.»

هوا در مریوان به اندازهٔ تهران و سایر شهر‌ها گرم است، درست است که به ۴۰ درجه نرسیده، اما دو تا سه درجه از آن کمتر است. در این هوای ۳۷ و ۳۸ درجه‌ای، داوطلبان انجمن چیا گروه‌گروه به‌سمت آتش می‌روند. آن‌ها در آنجا که هوا به طرز غیرقابل تحملی گرم است، تلاش می‌کنند با اطفای حریق، از زاگرس حفاظت کنند. «در این دو آتش‌سوزی ۵۰۰ نفر از اعضای انجمن مشغول اطفای حریق هستند، بعد از ساعاتی کمک به خاموش کردن آتش به کمپ دەرەوەران می‌آیند، آنجا استراحت می‌کنند، غذا می‌خورند و آب می‌نوشند و باز به‌سمت منطقهٔ حریق می‌روند.»

به گفتهٔ قادری، از ابتدای امسال سال روز جمعه (۱۳ مرداد) ۱۲۰ مورد آتش‌سوزی در جنگل‌های منطقه مریوان رخ داده است، اما تاکنون برآورد دقیقی از وسعت جنگل‌های سوخته در این آتش‌سوزی‌ها انجام نشده است. او می‌گوید که پیش از این در یک مورد از آتش‌سوزی‌ها ۲۴۰ هکتار جنگل سوخت و در موردی دیگر ۱۸۸ هکتار. اما وسعت آتش‌سوزی در مناطق نزدیک به مرز در روز‌های اخیر بزرگتر از موارد قبلی است.

آسیب جسمی دو نفر از اعضای انجمن چیا

از سال ۱۳۸۷ که اولین دورهٔ هیئت‌مدیره و بازرس انجمن سبز چیا برگزار شد تا سال ۱۴۰۲، سهم چیا در کنترل آتش‌سوزی‌ها برجسته بوده و آن‌ها را به یکی از انجمن‌های اصلی در حوزهٔ محیط زیست غرب کشور تبدیل کرده است. آن‌ها در این راه کم هزینه نداده‌اند که دردناک‌ترینشان کشته شدن «شریف باجور» و «امید کهنه‌پوشی» در سوم شهریور ۱۳۹۷ بود که برای مهار آتش‌سوزی در جنگل‌های روستای «پیله و سلسی» به آنجا رفته بودند. مرگ دو عضو اصلی انجمن، نگرانی از تکرار چنین فاجعه‌ای را بین اعضای انجمن به وجود آورده، به‌ویژه آنکه منطقهٔ حریق صعب‌العبور و تردد در آن دشوار است. قادری می‌گوید: «پنجشنبه شب در دەرەوەران دو نفر از اعضای انجمن از صخره پایین افتادند و دچار دررفتگی پا شدند. آن‌ها الان در بیمارستان هستند تا درمان شوند. متأسفانه حجم و گسترهٔ آتش‌سوزی بسیار بالاست و سابقهٔ بدی که دربارهٔ آسیب‌های جانی به اعضا داریم، این واهمه را در دل همهٔ ما ایجاد کرده که مبادا اتفاق بدی برای فرد دیگری بیفتد.»

بیشتر بخوانید: فیلم/ آتش به‌جانِ کوه نارکِ گچساران افتاد

طبیعی است که سازمان منابع‌طبیعی به‌لحاظ قانونی متولی بخش بزرگی از عرصه‌های جنگلی است. بنابراین، این سازمان باید در این زمینه پاسخگو باشد. در همین زمینه هم به گفتهٔ قادری ۱۰ نفر از ادارهٔ منابع‌طبیعی برای اطفای حریق آمده‌اند. او اضافه می‌کند: «دو اکیپ از ادارهٔ منابع‌طبیعی آمده‌اند که با هم ۱۰ نفر می‌شوند. از انجمن ما ۵۰۰ نفر شرکت کرده‌اند و هنوز موفق به کنترل آتش نشده‌ایم، طبیعی است که ۱۰ نفر درنهایت کار زیادی از دستشان برنمی آید.»

ابتدای مرداد که حریق دیگری در زاگرس شمالی اتفاق افتاده بود، انفجار مین باعث مصدومیت شش نفر شد. این روز‌ها در منطقه‌ای که همچنان مین‌های بازمانده از جنگ وجود دارد، آتش‌سوزی در جریان است. بااین‌حال، ورود به منطقه به‌معنای احتمال بالای روبه‌رو شدن با خطر جانی است. همین موضوع سبب شده است نه منابع‌طبیعی نیروهایش را به نقطهٔ صفر مرزی بفرستد و نه انجمن چیا اجازه دهد فاجعه‌ای دیگر اتفاق بیفتد. قادری می‌گوید که برای جبران غیبت نیروی انسانی، هماهنگی با ستاد بحران استانداری انجام و یک بالگرد به منطقه اعزام شده است.

اعزام تانکر‌های سوخت‌رسان از سنندج به مریوان

با وجود گستردگی نیرو‌های داوطلب و تلاش بی‌وقفه برای مهار حریق، درختان زاگرس در شمال غرب، زیر فشار گرما و باد، همچنان در حال سوختن هستند. تداوم آتش‌سوزی و وسعت بالای منطقهٔ درگیر باعث شده است مدیرکل مدیریت بحران استانداری کردستان در گفتگو با «انتخاب» اعلام کند بالگرد دومی به منطقه اعزام می‌شود.
«سعید کریمی» با اشاره به اینکه روز جمعه چندین انفجار مین اتفاق افتاده و جدا از گرمای شدید هوا، منطقه بابت این مقوله نیز ناامن است، افزود: «خوشبختانه با حضور نیرو‌های حاضر در صحنه، اعم از دولتی و سمن‌ها آتش‌سوزی در منطقهٔ گومارەلەنگ مقداری فروکش کرده و حریق در مرحلهٔ پایانی است، اما در سایر روستا‌ها همچنان ادامه دارد.»

بیشتر بخوانید: آیندۀ جنگل‌های غرب ایران روی خط هشدار

به گفتهٔ این مقام مسئول، در منطقهٔ گومارەلەنگ، به‌دلیل امن‌تر بودن نسبت به سایر روستا‌ها از حیث وجود مهمات، نیرو‌های مردمی با خیال راحت‌تری نسبت به خاموش کردن آتش اقدام می‌کنند. او همچنین از هماهنگی و برنامه‌ریزی برای اعزام تانکر‌های سوخت‌رسان از سنندج به مریوان خبر داد و اضافه کرد: «این اقدام با هدف صرفه‌جویی و جلوگیری از هدررفت زمان و سوختگیری سریع بالگرد در شهر مریوان است؛ چراکه در غیر این‌صورت، برای هر بار سوختگیری یکی-دو ساعت معطل می‌شویم و زمان را از دست خواهیم داد. با فراهم شدن زمینهٔ سوختگیری بالگرد در مریوان، به‌جای اتلاف وقت، بالگرد عملیات هوایی اطفای حریق را انجام می‌دهد.»

او هم مانند قادری از صعب‌العبور بودن منطقه به‌عنوان یکی از چالش‌ها نام برد و گفت: «شدت گرما در این مناطق به حدی بالاست که به‌جای هوای خنک، باد گرما احساس می‌کنید. در منطقهٔ صعب‌العبور، کوچک‌ترین آتش‌سوزی گسترش می‌یابد و خاموش‌کردن آن کار آسانی نیست. بنابراین، احتمال می‌رود عملیات اطفای حریق چندین روز طول بکشد. در سنوات گذشته هم خاموشی آتش در این مناطق ۶ تا ۷ روز طول کشیده است.»

اعزام بالگرد دوم

روابط عمومی وزارت دفاع هم روز جمعه به‌نقل از خلبان «محمد مهدی نوری آل‌آقا»، رئیس مرکز کنترل و پشتیبانی اطفای حریق هوایی این وزارتخانه از اعزام یک فروند بالگرد هوافضای سپاه برای کنترل و مهار آتش‌سوزی به جنگل‌های حاشیهٔ سه روستای گومارەلەنگ، دەرەوەران و ئاسنەوە خبر داد. او گفت: «با هماهنگی‌های صورت‌گرفته با استانداری کردستان، یک فروند بالگرد به این منطقه اعزام شده است و درحال انجام عملیات اطفای حریق است.»
او افزود: «با توجه به گستردگی آتش‌سوزی و به‌منظور بیشترین استفاده از ظرفیت اطفای حریق هوایی، دومین فروند بالگرد نیز آمادهٔ اعزام به منطقه است.»