تاریخ انتشار: ۱۱:۰۷ - ۲۷ مرداد ۱۴۰۲

ایران و آمریکا چه توافقی کرده اند؟

 مقامات کاخ سفید از عباراتی، چون «توافق‌های کوچک» و «توافق‌های موقت» برای توصیف ماحصل رایزنی‌های اخیر تهران و واشنگتن استفاده می‌کنند، بالاخص به این دلیل که تمامی حقایق مرتبط با معامله به طور کامل منتشر نشده است.

توافق ایران و آمریکا

اقتصاد۲۴- ایران در جریان مذاکرات با ایالات متحده و کشور‌های غربی درباره برنامه هسته‌ای اش به دلیل تغییر پویایی خاورمیانه، اهرم‌های بیشتری را به دست آورده است. آن هم در شرایطی که رایزنی‌هایی قابل توجهی در باب توافق کوچک اخیر میان ایالات متحده و ایران در جریان بوده است. ناظران می‌گویند پس از یک دور گفتگو، هر دو کشور به اجماع رسیدند.

حال با تکمیل این معامله کوچک، به پنج شهروند آمریکایی اجازه خروج از ایران داده خواهد شد، البته مشروط به دستیابی تهران به مبلغ ۶ میلیارد دلاری است که قرار است صرف مصارف بشردوستانه شود. علاوه بر این، ایالات متحده نیز متقابلا برای آزادی چند ایرانی بازداشت شده بسترسازی خواهد کرد.

خیز بایدن برای دور زدن کنگره

 برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که ایران و شش قدرت بزرگ جهانی از جمله آمریکا در سال ۲۰۱۵ امضا کردند، به عنوان پایه و اساس توافق هسته‌ای کوچک عمل می‌کند. برجام محدودیت‌هایی را بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران اعمال کرد و در ازای لغو تحریم‌ها اجازه بازرسی‌های بین المللی را داد. با این حال، سال ۲۰۱۸، دونالد ترامپبه شکل یکجانبه از این توافق خارج شد و تحریم‌ها علیه ایران را بازگرداند. این امر باعث شد که ایران به تدریج مفاد توافق را زیر پا بگذارد و غنی سازی هسته‌ای خود را از سر بگیرد. توافق فعلی با برجام کاملا متفاوت است و ابهام حاکم بر آن موجب شده تا اجماع و پتانسیل پایداری اش در بلندمدت دور از ذهن باشد.

به ادعای مدرن دیپلماسی مقامات کاخ سفید از عباراتی، چون «توافق‌های کوچک» و «توافق‌های موقت» برای توصیف ماحصل رایزنی‌های اخیر تهران و واشنگتن استفاده می‌کنند، بالاخص به این دلیل که تمامی حقایق مرتبط با معامله به طور کامل منتشر نشده است. دولت بایدن در تلاش است تا راهبردی برای دور زدن مفاد اصلی قانون بازنگری توافق هسته‌ای ایران طراحی کند. چرا که توافق هسته‌ای با ایران می‌بایست برای بررسی قانونی در اختیار کنگره‌ای قرار بگیرد که بخشی از نمایندگانش اعم از دموکرات و جمهوری خواه با هرگونه توافقی با تهران مخالفند.

تهران به دنبال افزایش توان چانه است

گروهی از ناظران مدعی اند که هنوز توافق قطعی حاصل نشده است. به ادعایشان هدف اولیه این توافق، توقف غنی سازی هسته‌ای ایران در سطح ۶۰ درصد بود. با این وجود، مسلم است که ایران امروز نسبت به موقعیت پیشنش از اهرم‌های بیشتری برخوردار است. ایران رویکرد سازنده‌ای در پیش گرفته و تمایل خود را برای پایان دادن به گفتگو‌ها اعلام کرده، اما گروهی مدعی اند که موضع مبهم ایران ممکن است به عوامل متعددی مرتبط باشد.

تلاش بایدن برای استفاده حداکثری از مینی توافق

ایران تمایل دارد قدرت چانه زنی اش را افزایش داده و امتیازات مطلوبی از ایالات متحده و اتحادیه اروپا دریافت کند. به ادعای برخی از تحلیلگران ایران ممکن است موافقت کند که غنی سازی اورانیوم را تا سطوح نزدیک به آستانه گریز هسته‌ای متوقف کرده و اجازه دسترسی بیشتر به بازرسان را بدهد، در حالی که ایالات متحده نیز به شکلی متقابل با لغو برخی از تحریم‌ها وآزاد سازی دارایی‌های ایران موافقت خواهد کرد. این توافق کوچک همچنین یک جدول زمانی برای مذاکرات بیشتر در مورد یک توافق گسترده‌تر را تعریف کرده تا بدین طریق بستر برای رایزنی درباب بسیاری از مسائل هموار شود.


بیشتر بخوانید: آمریکا به دنبال فریب ایران در مذاکرات است؟


توافق کوچک ممکن است به سان یک حرکت استراتژیک توسط واشنگتن تلقی شود؛ اهرمی که دولت بایدن با توسل بدان در تلاش است تا پیش از کارزار ریاست جمهوری ۲۰۲۴ منافعش را محقق کند. با این حال هدف اولیه توافق کوچک متوقف کردن پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران و تضمین آزادی برخی از آمریکایی‌های بازداشت شده خواهد بود، دولت بایدن به دنبال تمدید توافق تا سال ۲۰۲۵ است و آن را فعلی بالقوه جهت اعتماد سازی می‌داند؛ گزاره‌ای که به شکلی بالقوه قادر است به توافق جامع مشابه برجام تبدیل شود.

چشم انداز توافق هسته‌ای ایران و آمریکا یا کشور‌های غربی در چارچوبی بزرگتر به تصمیم قدرت‌های اروپایی که طرف‌های برجام هستند، منوط است. با این وجود، مینی توافق حاصله میان تهران و واشنگتن همچنان در برابر فعل و انفعال‌های اسرائیل آسیب پذیر خواهد بود. افعال رادیکالی، چون هدف قرار دادن یکی از سایت‌های هسته‌ای ایران یا ترور دانشمندان هسته‌ای، این پتانسیل را دارد که هرگونه پیشرفت را متوقف کرده و وضعیت را به حالت اولیه بازگرداند و همزمان تنش‌ها را در منطقه غرب آسیا تشدید کند.

بازی ریاض در دو میدان

در این میان گروهی از ناظران بر این باورند که عربستان سعودی نسبت به توافق کوچک از رویکردی محتاطانه و در عین حال واقع بینانه پیروی خواهد کرد.

برای دهه‌ها، عربستان و ایران درگیر رقابت برای تسلط بر منطقه بودند. در شرایط کنونی ریاض به واسطه افزایش روابط ایران و چین نگران است و آن‌ها را تهدیدی احتمالی برای منافع اقتصادی و ژئوپلیتیک خود می‌داند. با این وجود، این کشور ممکن است مزایای مرتبط با کاهش تنش‌ها را تصدیق کند. به ادعای ناظران ریاض به احتمال بالا می‌خواهد تا احتمال درگیری نظامی با ایران را کاهش دهد، بالاخص اگر ایالات متحده و اسرائیل بخواهند تاسیسات هسته‌ای ایران را هدف قرار دهند. این گروه در ادامه مدعی اند بعید است ریاض اتحادش با ایالات متحده یا دشمنی خود با نفوذ منطقه‌ای ایران را متوقف کند. با این حال، این احتمال وجود دارد تا تعادل را در روابط خود با چین حفظ کرده و به دنبال زمینه‌های بالقوه همکاری با ایران باشد.

معضل عدم اعتماد در پایتخت‌های ایران و آمریکا

در سال‌های اخیر، پویایی‌های ژئوپلیتیکی غرب آسیا تغییرات قابل توجهی را تجربه کرده که مشخصه اش تلاش‌های ایران برای تقویت روابط دیپلماتیک خود با کشور‌های همسایه است. ایران همچنین علیرغم تحریم‌ها روابط دیپلماتیک خود را با چین و روسیه، دو قدرت جهانی، تثبیت کرده است. در چنین شرایطی ایالات متحده در صدد است تا به واسطه توافق با تهران مانع از پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران شده و پس از آن بستر را برای اعمال محدودیت‌های ادعایی بر برنامه موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران هموار کند.

در مقابل دیدگاه ایران نسبت به توافق کوچک ممکن است به شکلی بالقوه تحت تاثیر ارزیابی این کشور از نیات ایالات متحده باشد. تصمیم ایالات متحده برای خروج از برجام یکی از دلایل عدم اعتماد ایران به آمریکا است. با توجه به مقاومت احتمالی کنگره، اسرائیل، عربستان سعودی و سایر نهاد‌ها در منطقه، ایران ممکن است نسبت به ظرفیت ایالات متحده برای انجام تعهدات خود تردید داشته باشد. این احتمال هم وجود دارد که تهران در باب استفاده بالقوه آمریکا از توافق کوچک برای تحمیل الزامات بیشتر در مورد توسعه موشکی و مشارکت منطقه‌ای اش، دو دل باشد.

مینی معامله با چالش‌ها و عدم قطعیت‌های زیادی مواجه است. مشخص نیست که ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران، مفاد توافق را می‌پذیرد یا این توافق با مخالفت جناح‌های دیگر در ایران مواجه خواهد شد. همچنین مشخص نیست که آیا بایدن بتواند کنگره و متحدان آمریکا، به ویژه اسرائیل و عربستان سعودی را متقاعد کند که از این توافق حمایت کنند، این توافق کوچک همچنین ممکن است با موانع سیاسی و قانون در واشنگتن روبرو شود.

منبع: اکوایران

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

قیمت پسته، تخمه، آجیل و خشکبار + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت انواع دوربین‌های عکاسی + جدول

قیمت تبلت اپل امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز سه‌شنبه ۷ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه و طلا امروز دوشنبه ۶ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز دوشنبه ۶ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

جزییات تازه از تعطیلی مدارس و ادارات تهران در روز چهارشنبه ۸ اسفند

تعطیلی گسترده مدارس و ادارات استان‌های کشور در روز سه‌شنبه ۷ اسفند

عکس/ روحانی افغان: افغان‌ها در ایران حق مالکیت دارند!

عکس/ شباهت شوکه کننده امین حیایی به مادرش

قیمت دلار و یورو امروز سه‌شنبه ۷ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ استایل متفاوت مازیار لرستانی و خسرو شکیبایی ۳۳ سال پیش با اکسسوری و عینک لاکچری

اینفوگرافی/ تنها ۴ عضو کمیسیون اقتصادی مجلس حامی استیضاح همتی

عکس/ نقشه با جزییات ایران ۲۷۸ سال پیش در زمان سلسله افشاری

عکس/ لامبورگینی میورا ۵۳ سال پیش در خیابان فردوسی تهران

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

کنترل کلسترول با مصرف این نوشیدنی پرطرفدار ایرانی

جایزه تمشک طلایی به این سریال صداوسیما رسید!

عاملان انفجار ساختمان بنیاد، اتباع بودند

عکس/جمله عجیب عراقچی درباره مذاکره با آمریکا سوژه شد

اعلام وضع هوای تهران در روز چهارشنبه ۸ اسفند

پزشکیان: دولت چهاردهم عمیقا باور دارد که توسعه پایدار فقط در وضعیت صلح و آرامش ممکن است

شرایط پیش‌فروش مرحله دوم سکه اعلام شد

تصویب نقشه جامع دفاعی امنیتی ایران

توضیح استقلال درباره وضعیت مذاکره با ماتزاری؛ پیام‌هایی که دردسرساز شدند!

خانواده‌ای در زعفرانیه ۳۴۴ میلیون تومان قبض گاز دریافت کرد

ممنوعیت ازدواج مهاجران فاقد مدرک

تک و پاتک رسایی و قالیباف در جلسه علنی

تعداد تماشاگران دربی مشخص شد

اعتراض جامعه صنفی تهیه کنندگان سینما به توقیف تاسیان

یاوه گویی جدید نتانیاهو علیه ایران

هاشمی‌نسب قید حضور در استقلال را زد!

بررسی بخش دوم لایحه بودجه ۱۴۰۴ کل کشور به پایان رسید

عکس/ تجلیل از پیشکسوتان ورزشی خراسان رضوی

مدارس و ادارات این استان‌ها فردا (۸ اسفند) تعطیل شد/ اسامی در حال تکمیل است

مرد دندان‌پزشک چطور پسر ۲۹ ساله‌اش را به قتل رساند؟

وزارت بهداشت هشدار داد

پیش بینی بورس فردا چهارشنبه ۸ اسفند ۱۴۰۳

طرز تهیه حلوای به؛ حلوای خوشمزه و سنتی گیلانی

دستگیری زوج سارق در ماه عسل

ادعای قاتل دو زن مسافرکش: از زن‌ها کینه به دل داشتم

طرز تهیه مرغ لبویی؛ مرغ خوشرنگ و خوشمزه

گره گشایی تجاری از مسیر چابهار

اینفوگرافی/ ۱۰ شغل پردرآمد آینده که جهان را تسخیر می‌کند

زمان جدید دور دوم پیش فروش سکه+شرایط

معرفی هواپیمای نظامی سی-۲۷جی اسپارتان

عکس/ نمایی بی نظیر از حرم امام رضا ۶۳ سال پیش از فراز آسمان

عکس/ ساختمان موج؛ نمادی از معماری فرانسه در شهرک اکباتان

معرفی جاذبه های گردشگری برج میلاد تهران

لاوروف: به همکاری با ایران ادامه می‌دهیم

اینفوگرافی/ رکورد دو ساله تورم خوراکی‌ها شکست

با بیماری جنون دزدی بیشتر آشنا شوید

روش محاسبه حقوق کارگران ۱۴۰۴ تغییر کرد

عکس/ زیبایی خیره کننده یک روز برفی در دالاهوی کرمانشاه

عجیب‌ترین خواص ازگیل که باید بدانید

استقلال وکلا؛ سنگ بنایی که عدالت را زنده نگه می‌دارد

درخواست افزایش قیمت خودرو روی میز شورای رقابت

مرگ ۱۵ نفر بر اثر مسمومیت با الکل در آذربایجان

ارزش سهام عدالت امروز ۷ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ تیپ گنگ شهرام صولتی ۵۳ سال پیش در پارک ملت

بازگشت امید عالیشاه به تمرین پرسپولیس

سال ۱۴۰۴ چند روز تعطیلی داریم؟ + عکس و جزییات

عکس/ ژست صمیمی عمو پورنگ و نعیمه نظام دوست با سفیر ژاپن

عکس/ اتوبوس‌های برقی زاکانی دود می‌کند

لاوروف و عراقچی دیدار کردند

کسری ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی در بودجه ۱۴۰۴/ تورم بالا و دخل و خرج دولت از موانع اصلاح بودجه!