علت اخراج سیما ثابت از ایران اینترنشنال چه بود؟

اقتصاد۲۴-سیما ثابت مجری شبکه ایران اینترنشنال در روز‌های گذشته از استعفای خود و سامان رسول‌پور سردبیر ارشد سابق از این شبکه خبر داده و گفته «ناگزیر شدم بین کار در شرایطی خاص و کرامت انسانی، دومی را انتخاب کنم.» او از شرایط «عجیب و جدید» کار در واشنگتن بعد از انتقال شبکه از لندن به آمریکا حرف زده و گفته وضعیت کار در واشنگتن جوری بود که «ادامه کار برای تیم کوچک ما عملا غیرممکن بود.»

دلیل اصلی استعفای سیما ثابت مشخص نیست، اما بعد از انتشار خبر استعفا، فایل صوتی منتسب به او در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود. در این فایل صوتی، سیما ثابت ظاهرا در یک گفتگوی تلفنی سیاست‌های شبکه ایران اینترنشنال را به چالش می‌کشد و می‌گوید «هیچ کسی نیست در این شبکه از مواضع جمهوری اسلامی حرف بزند.»

او در بخش جنجالی‌تر این فایل صوتی می‌گوید «یک گروه خیلی زیادی از اساتید دانشگاه در لندن موافقند که حکومت اسلامی ایران می‌بایست بماند. یعنی الان بهترین آپشن برای این کشور این (جمهوری اسلامی) است. هیچ اتفاقی نباید برای این حکومت بیفتد. من هم یکی از آن‌ها هستم.»

سیما ثابت تا این لحظه محتوای این فایل صوتی و انتساب آن به خودش را تکذیب نکرده است. مشخص نیست وجود چنین مواضعی چقدر در استعفای او از شبکه موثر بوده است. در صورت صحت ارتباط بین فایل صوتی و استعفای سیما ثابت باید گفت این الگو به یک الگوی تکرار شونده در شبکه‌های فارسی زبان خارج از کشور تبدیل شده است. فروردین ماه امسال رعنا رحیم‌پور مجری باسابقه بی‌بی‌سی فارسی بعد از افشای یک فایل صوتی خصوصی از این شبکه بریتانیایی اخراج شد.

در آن فایل صوتی رعنا رحیم‌پور درباره پشت پرده فعالیت‌های شبکه ایران اینترنشنال در ارتباط با اعتراضات با والدین خود گفتگو کرده و می‌گوید «خبر نگران‌کننده‌ای که من شنیدم این است که روسای اینترنشنال دستور داده‌اند که فقط با رهبران احزاب در ایران مصاحبه کنند.»

او در جواب سوال مادرش که گفت «آخه حزبی نداریم که! کدام حزب؟» می‌گوید: «نه دیگه احزاب کرد، لر، عرب و... الان باید بفهمید نکته من چیست. این جای نگرانی دارد. کشور‌های منطقه ایران دموکراتیک نمی‌خواهند. اگر ایران دموکراتیک شود و جنبش زنان راه بیفتد و حقوقشان را بگیرند، اولین جایی که وحشت می‌کند عربستان است. این‌ها که به دنبال آینده ایران نیستند. علنا شروع می‌کنند به طبل جدایی‌طلبی زدن. این‌ها یک ایران تکه پاره تضعیف‌شده می‌خواهند و دارند این طبل را می‌کوبند.»

بیشتر بخوانید: فیلم/ ذوق‌زدگی ۲۰:۳۰ از اتفاقات در ایران‌اینترنشنال

در آن زمان گمانه‌زنی شخص رعنا رحیم‌پور درباره نحوه انتشار این فایل صوتی این بود که احتمالا صدای ویدئوچت او با خانواده‌اش از طریق شنود خانه یا موبایل پدر و ماردش در تهران یا خانه و موبایل خودش در لندن ضبط شده و توسط نهاد امنیتی به بیرون درز پیدا کرده است.

بعد از انتشار این فایل صوتی، شبکه ایران اینترنشنال گزارش‌هایی علیه بی‌بی‌سی و رحیم‌پور منتشر کرد. این رسانه در گزارشی رعنا رحیم‌پور را «وکیل مدافع شیطان» نامید و مدعی شد که اظهارات او کذب و هدف «ایران اینترنشنال» عدم سانسور هر تفکری در چارچوب‌های حرفه‌ای است. اینترنشنال در بخش دیگری از این گزارش، BBC را بار‌ها عامل جمهوری اسلامی معرفی کرده است.

انتشار فایل صوتی رعنا رحیم‌پور، به قیمت حرفه او در بی‌بی‌سی فارسی تمام شد و این مجری با سابقه در روز‌های آتی مجبور به خداحافظی اشک‌بار از این شبکه شد. اینکه سناریویی که به استعفای سیما ثابت ختم شده چقدر می‌تواند به سناریوی برکناری رعنا رحیم‌پور شباهت داشته باشد مشخص نیست، اما دست‌کم ظاهر امر شباهت زیادی دارد.

واکنش رسانه‌های ایران به جدایی سیما ثابت از ایران اینترنشنال

در مورد استعفای سیما ثابت هم رسانه‌های داخل ایران واکنش‌های مختلفی نشان دادند؛ مشرق‌نیوز رسانه نزدیک به نهاد‌های نظامی در گزارشی به «اهمیت اخراج سیما ثابت» پرداخته و گفته «اوج اهمیت رفتن ثابت در آستانه سالگرد (مرگ مهسا امینی) است و این نکته مهم که اگر طرف غربی ذره‌ای امید به احیا وضعیت داشت، اجازه نمی‌داده مهره مثل ثابت آنجا را ترک کند.»

علیرضا تقوی‌نیا کارشناس صداوسیما در توییتر خود گفته استعفای سیما ثابت در کنار مواردی همچون ورود «سفیر سعودی به ایران» نشان می‌دهد «جمهوری اسلامی پیروز است» در واکنش دیگر خبرگزاری فارس گزارشی تحت عنوان «واکنش‌ها به پایان سیما در اینترنشنال» منتشر کرده است.

عجیب‌ترین واکنش متعلق همین خبرگزاری فارس بود که در حقیقت «روایت ماجرا» را عوض کرد. خود سیما ثابت گفته «براندازی را قبول ندارد و به خاطر همین ناچار به جدایی شده»، اما خبرگزاری فارس به جای اینکه همین روایت را استفاده کند، ماجرا را به سمت مسائل جنسی برده و نوشته «کارمندان و مدیران شبکه پیشنهاد‌های غیراخلاقی جنسی به سیما ثابت داده بودند و همین سبب شده بود که او از فعالیت در این شبکه دست بکشد!»

احمد زیدآبادی فعال سیاسی اصلاح‌طلب در واکنش به جدایی سیما ثابت از ایران اینترنشنال نوشت: «ناگزیر از یادآوری این نکته هستم که نوع کار غیرحرفه‌ای او چیزی بیش از راه رفتن روی اعصاب من و بسیاری دیگری از ایرانیان نبود و برای دیگرانی هم که او را می‌پسندیدند، با عرض معذرت، جز بدآموزی در حرفۀ مصاحبه‌گری حاصلی نداشت. البته از حق نباید گذشت که خانم ثابت در کار خود تنها نبوده است و در شبکه‌های مختلف آن سوی مرز، بسیاری از او الگوبرداری کرده‌اند و رسانه را از هدف بنیادی آن یعنی آگاهی‌رسانی منصفانه و بدون حب و بغض، تهی کرده‌اند. متأسفانه آن‌ها هم همان اندازه برای جامعۀ ما «توزیع جهل» می‌کنند که صدا و سیمای جمهوری اسلامی!»

توقف پخش برنامه‌های ایران‌اینترنشنال از لندن و انتقال بولتن‌های خبری ۲۴ ساعته به واشینگتن در بهمن ماه سال گذشته، به ظاهر به دلایل امنیتی رخ داد، اما برخی تحلیلگران معتقد بودند فعالیت این شبکه مورد حمایت عربستان سعودی با از سرگیری روابط ایران و عربستان باید محدود می‌شد و انتقال تیم کوچکی از این شبکه به آمریکا نتیجه این تعامل بود.

سال ۱۳۹۷ روزنامه گاردین انگلیس گزارشی منتشر و اعلام کرد بودجه تلویزیون ایرانی «ایران اینترنشنال» مستقر در لندن، از طریق شرکتی تامین می‌شود که رئیس آن یک تاجر عربستانی است که «محمد بن‌سلمان» ولیعهد عربستان روابط نزدیکی دارد. این رسانه بودجه شبکه ایران اینترنشنال را افشا کرد و نوشت عربستان سعودی ۲۵۰ میلیون دلار برای به راه انداختن ایران اینترنشنال که هیچگونه درآمدی از طریق تبلیغات ندارد، هزینه کرده است.

شهاب اسفندیاری رئیس دانشگاه صداوسیما در اسفندماه سال گذشته مدعی شده بود که تعطیلی اینترنشنال یکی از شروط ایران برای برقراری رابطه با عربستان بوده است. این احتمال با توجه به تغییر لحن کیهان در قبال شبکه ایران اینترنشنال بعید به نظر نمی‌رسد. ادبیات خبری روزنامه کیهان درخصوص شبکه «ایران اینترنشال» بعد از اعلام توافق ایران و عربستان تغییر کرده است. این روزنامه دیگر این شبکه را «سعودی» خطاب نمی‌کند و در عوض از پسوند «شبکه صهیونیستی» برای شبکه «ایران اینترنشنال» استفاده می‌کند.