چرایی افت ارزش پول ملی ایران حتی در مقایسه با افغانستان/ طالبان چگونه ارزش افغانی را حفظ کرد؟

اقتصاد۲۴- محمد آیتی: چندی پیش، بانک جهانی خبر از افزایش ارزش قابل ملاحظه پول افغانستان در برابر دلار داد و این در حالی است که ایران با توجه به اینکه کشوری به مراتب با ثبات‌تر و سیستماتیک‌تر از دولت طالبان است، پس از سقوط چندساله ارزش پول ملی‌اش هنوز نتوانسته رشد خاصی را در این زمینه تجربه کند.

در همین رابطه، محمدرضا پورابراهیمی، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس به اقتصاد۲۴ گفت: عوامل موثری در کاهش ارزش پول ملی در هر کشوری نقش دارد. بخشی عوامل داخلی و بخشی خارجی مثل تحریم‌ها، کاهش درآمد‌های ارزی، کاهش قیمت نفت و بحران‌های منطقه‌ای است. یعنی باید دانست که در این رابطه، خیلی موارد، غیرارادی است و دست ما نیست.

عوامل موثر در کاهش ارزش پول ملی

وی افزود: چیزی که طی سال‌های اخیر در اقتصاد ایران نقش داشته و اگر بخواهیم با کشور‌های دیگر مقایسه کنیم، عوامل داخلی است، یعنی مهمترین عامل، نرخ تورم داخلی کشور است. ما جزو کشور‌هایی هستیم که بالاترین نرخ تورم را داریم. حتی کشوری که تورمش بالا باشد و تحریم هم نباشد باز هم ارزش پول ملی آن کاهش می‌یابد. پس این موضوع به عامل درونی برمی‌گردد نه تحریم.

بیشتر بخوانید: جهان اقتصاد برای طالبان سر تعظیم فرود آورد!

نماینده کرمان در مجلس تصریح کرد: بالا بودن نرخ تورم مثلاً به دلیل ناترازی بودجه و ناترازی نظام بانکی است. کشور‌هایی مثل پاکستان، افغانستان، آذربایجان، عراق و سوریه، چون در حوزه بودجه، ناترازی ندارند، پس یک محور مهم تولید تورم در اقتصاد کشورشان وجود ندارد.

رییس کمیسیون اقتصادی مجلس اظهار داشت: وقتی موتور تولید تورم خاموش می‌شود یا به حداقل می‌رسد، اثرش به تقویت ارزش پول ملی منجر می‌شود. حال، منشاء تورم می‌تواند عوامل مختلفی باشد که طبیعتاً هر کدام سهمی در این بین دارند.

وی با اشاره به ارزش پولی دولت طالبان گفت: باید ببینیم طالبان، بودجه را چگونه بسته است. این موضوع باید بررسی شود. در حال حاضر ما جزییات را نمی‌دانیم. مثلاً طالبان پنج ایالت دارد شاید بودجه پرداختی دولت را برایشان لحاظ نکنند و یک ریال هم ندهند یا شاید برخورداری آن‌ها در حد حقوق امرا و نیرو‌های امنیتی است و مثلاً نه بیمه تامین اجتماعی، نه خدمات درمانی و نه بیمارستان دارند و نه جاده می‌سازند، پس کسری بودجه ندارند و عوامل تولید تورم در آن کشور وجود ندارد.

پوابراهیمی افزود: اگر کسری بودجه نداشته باشیم و سیستم بانکی درست باشد تا حدود ۷۰ درصد اثر ناشی از کاهش ارزش پول ملی را می‌توانیم مدیریت کنیم و تنها ۳۰ درصد عوامل بیرونی است که باید برایش فکر کنیم.

رییس کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: رویکرد تورمی، لحظه‌ای نیست که سریع اصلاح شود. پنج سال است که نرخ تورم، عدد بالایی را نشان می‌دهد و میانگین آن، بالای ۳۵ درصد است و تا حالا سابقه نداشته است. دولت سیزدهم دو سال است که مستقر شده و بقیه آن، مربوط به دولت قبل است. من سیاسی صحبت نمی‌کنم، از این‌رو اگر قرار است رسانه‌ای و کارشناسی کار کنیم، مهمترین عامل، مسائل داخلی است و ارزش پول ملی به این‌ها گره خورده است.