تبعات تریبون‌های بی‌قاعده؛ تهران-واشنگتن و تلاقی گفتگو-تنش

اقتصاد۲۴- در حالی که جنگ میان اسرائیل _ حماس ادامه دارد و احتمال گسترش آن در سطح منطقه از هرزمان بیشتر شده، آهنگ کلام مقام‌های آمریکایی علیه تهران و سیاست‌های منطقه‌ای آن رنگ و بوی هشدار و تهدید به خود گرفته است. این وضع همانی است که اسرائیل در همه ماه‌های گذشته خواستار آن بود. مقام‌های اسرائیلی همواره با هرگونه تنش‌زدایی در روابط تهران _ واشنگتن مخالفت کرده و آن را تهدیدی علیه منافع استراتژیک خود در خاورمیانه دانسته‌اند.

جنگ حماس _ اسرائیل و حمایت معنوی تهران از محور مقاومت اکنون بهانه‌ای شده که نه تنها اسرائیلی‌ها بلکه جریان‌های مخالف در ساختار سیاسی ایالات متحده با جمهوری اسلامی، آن را فرصتی برای تخریب همه آن‌چه بخوانند که تا پیش از جنگ کنونی، میان تهران _ واشنگتن و در گفت‌وگوهایشان جریان داشت. وجود و فعالیت برخی جریان‌های گریز از مرکز نیز بر دمیدن به هیزم بی‌اعتمادی و تردید میان مقام‌های دو کشور در داخل و خارج از ایران و امریکا نقش فعال را داشته‌اند. این در حالی است که با شروع جنگ میان حماس _ اسرائیل، تهران و واشنگتن در مواضع رسمی خود می‌کوشیدند جوانب احتیاط را در بیان رسمی نسبت به یکدیگر مراعات کنند.

پرهیز مقام‌های دولت «جوبایدن» از آنچه تل‌آویو می‌کوشید که تهران را بانی اصلی حمله حماس به درون مرز‌های امنیتی اسرائیل معرفی کرده و به این ترتیب مقام‌های آمریکایی و به تبع آن اروپایی را وادار به نام بردن از جمهوری اسلامی در تحلیل چرایی شروع این جنگ کند، به نوعی موجب کلافگی دولت «بنیامین نتانیاهو» و بسیاری دیگر از جریان‌های تندرو در داخل ساختار نظام سیاسی ایالات متحده شد.

تهران نیز با سنجش واقع‌گرایانه اوضاع، هرگونه دخالت در طراحی و یا آگاهی داشتن از برنامه حماس برای شکستن دیوار امنیتی اسرائیل را رد کرد و تنها به حمایت معنوی از این گروه فلسطینی پرداخت. اما برخی اظهار نظرات بی‌قاعده، عجولانه و خارج از شناخت ساختار حقوقی نظام بین‌المللی و همچنین نمایش‌های گاه ریاکارانه جریان‌های سرمست از تندروی‌های بی‌مطالعه در داخل، مراقبت‌های تهران را در این امر با دست‌انداز‌هایی روبرو کرد که بستر تشدید تبلیغات علیه تهران را در فضای عمومی جامعه جهانی فراهم کرده است. این وضع باردیگر می‌تواند به تهران این‌مهم را یادآور شود که در بزنگاه‌هایی چنین تا چه میزان اظهارات مطالعه شده در سیاست‌های رسمی اهمیت داشته و لازم است در مراقبت از آن، تریبون‌های بی‌قاعده را از سخنوران ناآشنا با قواعد حاکم بر جامعه جهانی، کنترل یا از دسترس دور کرد.

بیشتر بخوانید: مذاکرات ایران در بن بست غزه؛ گمانه زنی درباره احتمال زمان مذاکره میان ایران و امریکا

اکنون باردیگر بدگمانی و تردید بر سیاست‌های متقابل تهران و واشنگتن سایه انداخته است. این بدگمانی از آن‌رو می‌تواند متفاوت از گذشته باشد که خطر گسترش جنگ حماس _ اسرائیل در منطقه بیش از هر زمان دیگر است. همه طرف‌های جنگ‌طلب می‌کوشند بهانه‌ای برای سیاست‌های خود دنبال کنند. این بهانه با ایجاد بستر‌های عینی و ذهنی لازم و کافی ممکن خواهد بود. در این‌حال به نظر می‌رسد مقام‌های دولت بایدن نیز رفته رفته خود را تسلیم بادی می‌کنند که علیرغم میل آنان، وزیدن گرفته است. اظهارات و هشدار‌های «جوبایدن»، «آنتونی بلینکن»، «لوید آستین» درباره سیاست‌های تهران، نشان از پیشرفت گرایش‌هایی دارد که از آغاز جنگ حماس _ اسرائیل کوشش داشته‌اند پای تهران را به ترتیبی در این معرکه بازکنند.

بنیامین نتانیاهو که اکنون میان رفتن ارتش اسرائیل به درون غزه و یا متوقف ماندن در نقطه‌ای که هست، مستاصل می‌نماید، برجسته شدن نام ایران در جنگ جاری را بهترین مفٌر برای خلاصی از وضعی می‌داند که با آن روبروست. بالا گرفتن تنش در مواضع تهران _ واشنگتن این امکان را برای او و در خدمت به گسترش جنگ در سطح منطقه فراهم خواهد کرد. تدبیر تهران در این هنگام چه خواهدبود؟

منبع: همدلی