نشانه‌های هشداردهنده آلزایمر که باید بدانید

اقتصاد۲۴- در حال حاضر، تشخیص آلزایمر – رایج‌ترین شکل زوال عقل – با تصویربرداری از مغز یا نوعی نمونه‌گیری دردناک میسر است که در آن، از مایع مغزی نخاعی قسمت پایین کمر نمونه‌گیری می‌شود.

کمتر از دو سوم مبتلایان به زوال عقل در انگلستان، [برای تشخیص ابتلا به این بیماری] رسما معاینه شده‌اند و بسیاری از آن‌ها ممکن است مدت‌ها منتظر نوبت بمانند. مرکز پژوهش آلزایمر بریتانیا و انجمن آلزایمر می‌کوشند با همکاری موسسه ملی پژوهش سلامت و مراقبت (ان‌آی‌اچ‌آر)، اخذ آزمایش‌ خون را در سازمان ملی خدمات سلامت و دسترسی به افراد بیشتر [برای آزمایش خون و کمک به تشخیص سریع‌تر احتمال بیماری در آنان] به واقعیت بدل کنند.

دکتر سوزان کولهاس، مدیر اجرایی پژوهش‌ و مشارکت در مرکز پژوهش آلزایمر بریتانیا، گفت: «انتظار داریم افراد بیشتری برای تشخیص به ما رجوع کنند، از آن‌ها انتظار داریم در سن پایین‌تر پا پیش بگذارند، و انتظار داریم با نشانه‌های خفیف‌تر، به ما رجوع کنند.»

بسیاری از مردم می‌دانند که آلزایمر – که در اثر تجمع موادی به نام آمیلیوئید و تائو در مغز ایجاد می‌شود – به بروز مشکلات شناختی می‌انجامد.

تیم بینلند، سرپرست دانش و یادگیری انجمن آلزایمر و نویسنده [کتاب] «بازی‌های ذهن»، می‌گوید:«آدم‌ها با هم فرق دارند، اما شایع‌ترین نشانه‌های فرد مبتلا به آلزایمر، مشکل در شکل‌گیری خاطرات جدید [در حافظه] است.»

«اگر فردی مبتلا به زوال عقل از نوع آلزایمر [در میان نزدیکان خود] داشته باشید، [می‌دانید که] اغلب وقتی به آن‌ها [پاسخ] چیزی را می‌گویید، سپس پنج دقیقه بعد دوباره همان سوال را می‌پرسند، چون آنچه گفته‌اید، به یاد نمی‌آورند.»

اما کدام نشانه‌ها [در این بیماری] کمتر شناخته‌شده‌اند؟‌ از متخصصان خواستیم درمورد نشانه‌های اولیه هشداردهنده این بیماری صحبت کنند...؛ مشکلات بینایی.

بینلند می‌گوید: «اگر فردی تازه به آلزایمر مبتلا شده باشد، ممکن است مشکل حافظه داشته باشد، اما به احتمال زیاد نشانه‌هایی دارد که ما آن‌ها را نامعمول می‌نامیم.»

«شکلی از این بیماری، بر قسمت پسین مغز تاثیر می‌گذارد؛ همانجا که بینایی پردازش می‌شود، و در اثر آن، افراد برای خواندن یا درک سه‌بعدی دچار مشکل می‌شوند.»

«آن‌ها اغلب به سراغ چشم‌پزشک می‌روند و فکر می‌کنند مشکل در چشمشان است، اما درواقع چشمشان خوب کار می‌کند؛ این مغز است که پردازش نادرستی از چیزها ارائه می‌دهد.»

گفتار و زبان

دکتر امر مک‌سویینی، مدیرعامل و مشاور پرتوشناسی عصبی در «کاگنیشن هلت»، می‌گوید:«[اختلال در] گفتار و زبان نیز می‌تواند نشانگر نشانه‌های اولیه باشد، مثل ناتوانی در یافتن کلمه مناسب یا استفاده از جایگزین برای کلمه، مثلا به جای «قلم» بگوییم «چیزی که با آن می‌نویسیم»‌.

«پاره شدن رشته افکار، از بین رفتن تسلط کلامی و تجربه مشکل ارتباطی نیز می‌تواند نشانه باشد.»

رفتار و خلق‌وخو

در اثر آنچه آلزایمر نوع قدامی نامیده می‌شود و بر بخش پیشین مغز تاثیر می‌گذارد، تغییرات خلق‌وخو یا شخصیتی رخ می‌دهد.

بینلند می‌گوید: «بخش پیشین مغز مسئول تنظیم رفتار و انگیزه ما است. بنابراین، کسی که به آلزایمر نوع قدامی مبتلا شده باشد، اغلب تغییرات رفتاری دارد.»

«[افراد مبتلا به این نوع از بیماری] ممکن است وسواسی باشند یا نتوانند احساسشان را کنترل کنند. ممکن است در روابطشان با دیگران خیلی رک باشند. بنابراین، گونه‌ای تغییر شخصیتی [در این افراد] دیده می‌شود که معمولا چیزی نیست که در مبتلایان به زوال عقل می‌بینیم.» با دیدن این نشانه‌ها چه باید کرد؟‌

بینلند می‌گوید: «در [ابتلا به] آلزایمر، افراد [مبتلا] اغلب درک نمی‌کنند [که به این بیماری مبتلایند] و فکر می‌کنند حالشان خوب است، و به همین دلیل است که معمولا دوستان یا اعضای خانواده بیمار، نشانه‌های اولیه هشداردهنده را تشخیص می‌دهند.»

او توصیه می‌کند، به‌ویژه به جوان‌ترها، که در هر صورت، مهم است که در وهله نخست به پزشک عمومی رجوع شود: «زوال عقل چندان هم رایج نیست و بنابراین، اگر یکی از این نشانه‌ها را دارید، ممکن است مربوط به مشکل دیگری باشد.»

«مثلا برخی از تغییرات رفتاری ممکن است به دلیل مشکلات رابطه، استرس در محل کار یا یائسگی باشد.»‌ تشخیص بموقع، برای تضمین نتیجه دلخواه درمورد کسانی که مبتلا تشخیص داده شده‌اند مهم است.

مک‌سویینی می‌گوید:«هرچند نشانه‌ها ممکن است ناشی از دلایل درمان‌پذیر باشد، تشخیص بموقع آلزایمر فرصت‌هایی برای انجام مداخله‌ پیشگیرانه پدید می‌آورد.»

«پیشرفت‌های مستمر در پژوهش آلزایمر، به‌ویژه تولید داروهای نسل جدید، بر اهمیت دسترسی بهنگام [به امکان آزمایش و تشخیص سریع] برای بیشینه بهره‌مندی در کاهش یا توقف پیشرفت این بیماری و نشانه‌های آن، تاکید دارد.»