چرا در اینترنت ۵ G از منطقه عقب هستیم؟

اقتصاد۲۴-وزیر ارتباطات چهارشنبه هفته گذشته موقع خروج از جلسه هیات دولت با سوالی درباره اینترنت ۵G غافلگیر شد و اعلام کرد، همراه اول هنوز مجوز استفاده تجاری از نسل پنج موبایل را دریافت نکرده است. این پاسخ زیرکانه اگرچه توانست در آن لحظه و به‌طور موقت عیسی زارع‌پور را از شر سوالی جنجالی خلاص کند، اما در ادامه به ابهامات متعددی در ذهن‌ها دامن می‌زند که شاید در نهایت حتی عملکرد او و مجموعه وزارت ارتباطات را به چالش بکشد.

مشترکان موبایل در ایران به روایت آمار رسمی سایت سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، وابسته به وزارت ارتباطات، از ۱۴۷ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر گذشت تا ضریب‌نفوذ تلفن همراه به حدود ۱۷۶ درصد برسد. این عدد را می‌توان این‌طوری توصیف کرد که برخی مشترکان بنا به دلایل مختلف از جمله شخصی و کاری صاحب بیش از یک سیمکارت فعال هستند.

بررسی آمار‌های سایت سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در سال جدید، اما یک واقعیت تلخ را افشا می‌کند. پارسال تعداد مشترکان تلفن همراه کشور ۱۴۸ میلیون و ۲۴۲ هزار و ۳۰۸ نفر برآورد می‌شد، ولی امسال این عدد به ۱۴۷ میلیون و ۷۰۶ هزار و ۸۸۳ نفر رسیده است. افت ۵۰۰ هزار نفری، مشترکان تلفن همراه در ۱۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده است.

بیشتر بخوانید:چرا وزارت ارتباطات هنوز به همراه اول مجوز ۵ G نداده است؟

تعداد مشترکان تلفن همراه ایران براساس آمار‌های رسمی در سال ۱۳۹۲ معادل ۶۳ میلیون و ۸۳۱ هزار و ۵۶۸ نفر برآورد شده و یک سال بعد به حدود ۷۱ میلیون مشترک رسید. پنج‌سال بعد تعداد سیمکارت تلفن همراه در ایران از ۱۰۰ میلیون گذشت و تا پایان سال ۱۴۰۱، به‌طور متوالی روند صعودی را در پیش گرفت، اما برای اولین بار در سال جدید شاهد کاهش تعداد مشترکان تلفن همراه هستیم. شاید بگویید با توجه به اینکه طبق آمار‌ها هر شخص می‌تواند بیش از یک سیمکارت داشته باشد، نباید نگرانی بابت کاهش سیمکار‌ت‌های فعال احساس کنیم، اما اگر آمار‌ها را با دقت بیشتری بررسی کنیم، متوجه می‌شویم ظرف همین مدت حدود ۶۵۰ هزار نفر به جمعیت متقاضیان اینترنت پهن باند سیار افزوده شده است.

اینترنت موبایل انتخاب بیش از ۹۰ درصد مشترکان برای دسترسی به اینترنت است و سهم بقیه روش‌ها از جمله TD-LTE، ADSL، وای‌فای و... روی هم به ۱۰ درصد نمی‌رسد. با وجود میل و اشتیاق زیاد برای استفاده از اینترنت موبایل در کشور، آمار‌ها می‌گویند حداقل در یک‌سال گذشته، سرعت توسعه شبکه کند شده است.

ضریب نفوذ اینترنت موبایل در سال ۱۳۹۵ به ۴۱.۷ درصد می‌رسید. یک سال بعد با عدد ۶۶.۶ درصد روبرو بودیم. ضریب نفوذ اینترنت موبایل سال ۱۳۹۷ به ۷۸ درصد افزایش پیدا کرد و سال ۱۳۹۸ به ۸۳ درصد رسید. ضریب نفوذ اینترنت موبایل سال ۱۳۹۹ از ۱۰۰ درصد گذشت. سال ۱۴۰۰ با عدد ۱۱۴ درصد روبرو شدیم و سال ۱۴۰۱ ضریب نفوذ اینترنت همراه تا ۱۲۵.۱ درصد رشد کرد. امسال حداقل تا اینجای کار، ضریب نفوذ اینترنت موبایل کشور زیر یک درصد رشد داشته و به ۱۲۵.۹ درصد رسیده است.

قطعا عوامل مختلفی در کاهش سرعت توسعه اینترنت دخیل بوده‌اند، اما خواه و ناخواه بیشترین انتقاد‌ها سهم مجموعه وزارت ارتباطات و شخص عیسی زارع‌پور می‌شود. کارنامه وزیر ارتباطات در دو سال و سه ماه سپری شده از عمر دولت بار‌ها و بار‌ها به نقد کشیده شده و علاوه بر نارضایتی کاربران عادی، بابت کیفیت اینترنت و قطعی‌های مکرر که معمولا به عوامل خارجی و فنی نسبت داده شده است، کسب‌وکار‌ها و بازیگران اصلی حوزه ICT را نیز می‌تواند در گروهی قرار داد که از دوران مسئولیت زارع‌پور در ساختمان خیابان شریعتی نرسیده به پل سیدخندان دل خوشی ندارند.

همراه اول به تنهایی نزدیک ۷۸ میلیون و ۵۰۰ هزار سیمکارت فروخته و بیش از ۵۳ درصد بازار را در اختیار دارد. عدد‌ها نشان می‌دهند با بزرگترین اپراتور موبایل کشور روبرو هستیم که بیشترین تعداد مشترکان اینترنت سیار را هم در اختیار دارد.

همراه اول در سال‌های گذشته چند سایت ۵G در شهر‌هایی مثل مشهد، قم، اهواز، تبریز، جزیره‌کیش و مناطقی از تهران راه‌اندازی کرد و شمار زیادی از مشترکان این اپراتور توقع داشته‌اند خیلی زود امکان استفاده از نسل پنج موبایل برایشان فراهم شود. انتظار و بیتابی برای کار کردن با نسل پنج تلفن همراه را می‌توان در رشد تقاضای خرید انواع موبایل و سایر دستگاه‌های سازگار با ۵G جستجو کرد.

پاسخ زیرکانه روز چهارشنبه عیسی زارع‌پور، اگرچه توانست در آن لحظه، به‌طور موقت وزیر ارتباطات را از شر سماجت یک خبرنگار خلاص کند، اما حداقل نیمی از مشترکان تلفن همراه کشور را به فکر فرو برده است. قطعا تا الان خیلی‌هایشان از خودشان پرسیده‌اند دقیقا به چه دلیل نمی‌توانند مانند سایر اپراتور‌ها از ۵G روی گوشی‌های گرانقیمت خود استفاده کنند. طبیعی است که این گروه پس از کاهش کیفیت و سرعت شبکه دچار نارضایتی می‌شوند و به سوالات بدون پاسخ بیشتری فکر کنند. حتی ممکن است وضعیت اینترنت ایران را با اینترنت سایر کشور‌های منطقه مقایسه کرده و بخواهند از مجموعه وزارت ارتباطات بپرسند چرا با وجود شروعی خوب، در اینترنت ۵G از منطقه عقب هستیم؟