اقتصاد۲۴- ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه از کشورهای حوزه خلیج فارس در اوایل هفته جاری بازدید کرد با این وجود ایالات متحده کماکان در موقعیت ایجاد صلح در خاورمیانه قرار دارد. بزرگترین مانع در برابر این فرصت رفتار اسرائیل در قبال مردم فلسطین است و باید به صراحت با این رفتار مخالفت کرد.
پوتین مدت کوتاهی پس از سفر به امارات و عربستان سعودی، میزبان "ابراهیم رئیسی" رئیس جمهور ایران در مسکو بود. گفته میشود در آنجا پوتین از همتای ایرانی خود خواسته است که در را به روی تلاشها برای دستیابی به توافق در مورد غزه نبندد. رئیسی با درخواست پوتین موافقت کرد و این یک تحول مهم بود. با این وجود، بنابر گزارشها زمانی که پوتین از رئیسی خواسته بود حمایت ایران از گروههای نیابتی در منطقه کاهش یابد پاسخ رئیسی آن بود که عمل به این درخواست به اقدامات اسرائیل به ویژه در مورد لبنان بستگی دارد. به عبارت دیگر رئیسی فعالیت شبکه بازیگران غیر دولتی از انصارالله در یمن تا نیروهای حشد الشعبی در عراق را به اقدامات اسرائیل در قبال حزب الله مرتبط دانست.
در همین حال، پوتین از رئیسی برای آشتی بیشتر بین عربستان سعودی و ایران حمایت کرد. روسیه در تلاش برای جایگزین شدن در نقش چین در حمایت از توافق ریاض و تهران نیست با این حال پکن در حال حاضر مسائل اقتصادی را در اولویت خود قرار داده است.
به نظر میرسد رئیس جمهور روسیه قصد دارد ائتلافی سیاسی متشکل از مسکو، تهران و ریاض ایجاد کند و آن دو کشور را به شرکای یکدیگر تبدیل کند و باعث کاهش تنشهای فیمابین بین آن دو کشور شود. در نقشه پوتین از این طریق است که ریاض از امریکا بیش از پیش فاصله خواهد گرفت. با این وجود، خواسته پوتین ممکن است لزوما با اولویتهای ریاض همسو نباشد.
نقش روسیه در غزه چگونه است؟ واقعیت آن است که مواضع مسکو در قبال اسراییل و حماس ناخوشایند است و معضلی را برای مسکو ایجاد میکند تحولی جدید و غیر متعارف در نقش این کشور در خاورمیانه که میتواند گزینههای پیش روی مسکو را محدود کند.
روسیه قادر نیست طرحی اساسی برای گذار از وضعیت فعلی غزه به مرحلهای جدید ارائه دهد. میتواند به خاورمیانه بازگردد، اما نه لزوما از طریق مسئله فلسطین بلکه در چارچوب مسائل مرتبط با ایران، اعراب و اسرائیل.
بیشتر بخوانید: پیام سربسته پوتین به رئیسی
به نظر میرسد تصمیم گیرندگان در روسیه بر این باورند که آینده فلسطین میتواند در دستان حماس باشد و این موضوع مشروط به تصمیمات و سرنوشت شاخه نظامی آن گروه است. اگر "محمود عباس" رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین به دلیل وخامت وضعیت سلامتی اش از قدرت کناره گیری کند کرانه باختری ممکن است تحت کنترل حماس قرار گیرد. ارزیابی روسیه مبتنی بر این فرض است که سازمان فتح به میزان قابل توجهی تضعیف شده و این امر نیاز به بررسی جدی در مورد آینده فلسطین بدون وجود محمود عباس را ضروری ساخته است.
در همین حال، دولت بایدن به انتقاد علنی علیه رفتار اسرائیل در داخل اراضی اشغالی فلسطین، اما با حداقل اقدامات ادامه میدهد. در واقع، امریکا به گونهای رفتار میکند که گویی دستان اش بسته است. علیرغم تلاشهای چهرههای کلیدی در دولت بایدن برای اعمال فشار سیاسی جریان مستمر حمایت نظامی از اسرائیل باعث شده تا اسرائیل بیش از پیش به مخالفت با واشنگتن مبادرت ورزد امری که امریکا را تضعیف میکند همان گونه که مصداق آن خودداری امریکا از صدور مجوز برای رسیدگی به موضوع غزه توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد بود. ایالات متحده در صورتی که به سرعت اقدامی انجام ندهد و با قاطعیت و شجاعت اشاره نکند که ضرب الاجلها و مرزهای اخلاقی برای عملیات اسرائیل در غزه را تعیین میکند ابتکار عمل را از دست خواهد داد.
ملایمت غرب در قبال نقض قوانین بین الملل، نقض قوانین جنگ و نقض وظایف حفاظت از غیر نظامیان در یک جنگ بی پایان توسط اسرائیل لغزشی جدی در زمینه تضمین امنیت و صلح بین المللی محسوب میشود و سبب تضعیف موقعیت اخلاقی دولت بایدن شده و هرگونه ابتکار عملی را از آن سلب میکند.
جنگ غزه همه هنجارها را تغییر داده است و بر ضرورت ایجاد رابطهای همراه با بلوغ تاکید میورزد رابطهای که بر اساس ماجراجوییهای بی پروا و هوسهای اسرائیل بنا نشده باشد.