تاریخ انتشار: ۱۰:۴۳ - ۳۰ دی ۱۴۰۲
عنصر گمشده‌ای که ایجاد اشتغال می‌کند سرمایه گذاری است

دولت رئیسی و وعده عجیب ایجاد ۱۱۰ هزار شغل در ماه

در واقع بیشترین افزایش اشتغال مربوط به بخش خدمات است که به علت کرونا از میان رفته بود و بازگشت آن فقط به علت پایان یافتن وضعیت کرونایی بود. از سوی دیگر یکی از مهم‌ترین معضلات ساختار شغلی ایران در چگونگی رابطه کار یا وضعیت شغلی است

دولت رئیسی و وعده عجیب ایجاد ۱۱۰ هزار شغل در ماه

اقتصاد۲۴-از میان شعار‌های عمده‌ای که دولت جدید داد، سه مورد تورم، مسکن و اشتغال برجسته‌ترین بود. در مورد اول فاصله زیادی میان واقعیت میدانی و وعده داده شده وجود دارد، نه تنها تورم نصف و تک‌رقمی نشد که افزایش قابل ملاحظه‌ای یافته و بدتر اینکه هیچ چشم‌اندازی برای بهبود آن نیز وجود ندارد و این روز‌ها هم که ارز تا حدود ۱۰ درصد گران شده است، انتظار می‌رود که روند تورم افزایشی‌تر شود. در مورد مسکن هم وضع تا حدی همین گونه است. اگر بخواهند اجرا کنند باید پول زیادی را خلق کنند که موجب رها شدن فنر تورم می‌شود و آنچه هم که می‌گویند ساخته شده کمتر از وعده‌هاست و هنوز هم آماده نشده و بعید است یک‌سوم وعده داده شده هم در موعد مقرر تحویل مردم شود. بنابراین دولت محترم سعی می‌کند که تحقق وعده اشتغال را به رخ بکشد. در این یادداشت می‌کوشم که نگاهی به این شعار و وعده و مقایسه آن با آنچه محقق شده، داشته باشم.

پیش از انتخابات، ایجاد یک میلیون شغل در سال وعده داده شد، ولی بلافاصله پس از انتخاب در آبان سال ۱۴۰۰ نشست مهمی گذاشتند و آن وعده را اصلاح کردند و به ۱۱۰ هزار شغل در ماه افزایش دادند! در واقع یک بازی عددی و مذهبی با یک مقوله اقتصادی بود. فکر می‌کردند که اگر عدد ۱۱۰ را انتخاب کنند، حتما امام علی (علی = ۱۱۰) کمک می‌کند تا محقق شود؟!

پس از آن یک‌سال گذشت و دیدند به هیچ وجه قابل تحقق نیست، وزیری را که می‌خواست با یک میلیون تومان یک شغل درست کند، برکنار کردند و وزیر دیگری را آوردند. این‌بار آمدند و نحوه سنجش وعده را تغییر دادند و گفتند منظورمان ایجاد شغل است و آمارش در استانداری‌ها ثبت و ضبط است؟! در حالی که همه می‌دانیم این آمار ارزش ندارد. آمار ایجاد شغل باید خالص باشد و الا می‌توان ۲ میلیون شغل را از میان برد و به جایش یک میلیون شغل ایجاد کرد! این یعنی یک میلیون شغل از میان رفته است. آمار استانداری‌ها بر فرض که درست هم باشد باید آمار شغل‌های از میان رفته را از آن کم کرد تا تعداد شغل ایجاد شده به دست آید. آمار واقعی از سوی مرکز آمار تولید می‌شود. آقای رییسی هم تاکید کردند که فقط به همین آمار استناد شود. با این مقدمه به تحلیل گزارش مرکز آمار درباره وضعیت اشتغال در پاییز امسال می‌پردازیم که دولت آن را دستاورد مهمی دانست که در اینجا این گزارش را با وضعیت اشتغال در پایان تابستان ۱۴۰۰ (۲۷ ماه) و آغاز به کار دولت جدید مقایسه می‌کنیم.


بیشتر بخوانید:عباس عبدی: مگر کسی در دنیا ۷ هزار صفحه برنامه می‌دهد؟!


توجه کنیم که مطابق وعده‌های پیش از انتخابات در این فاصله باید ۲۵/۲ میلیون و مطابق وعده اصلاحی دولت در این فاصله زمانی باید ۹۷/۲ میلیون شغل ایجاد شده باشد. جدول (مقایسه شاخص‌های اصلی نیروی کار) ٭
مشاهده می‌شود که طی فاصله زمانی تابستان ۱۴۰۰ تا پاییز ۱۴۰۲ فقط ۴/۱ میلیون شغل اضافه شده است. به عبارت دیگر هر سال به‌طور متوسط ۶۲۲ هزار شغل که فقط ۶۲ درصد وعده داده شده است و اگر با وعده اصلاحی داده شده در آبان ماه سال ۱۴۰۰ مقایسه کنیم، حدود نصف می‌شود، یعنی به جای ۱۱۰ هزار شغل وعده داده شده در ماه، فقط ۵۲ هزار شغل در ماه. با این حال جزییات مساله بسیار مهم است. دولت خیلی روی کاهش نرخ بیکاری مانور می‌دهد.

متاسفانه باید گفت که این نرخ نسبت به نرخ فعالیت از اهمیت کمتری برخوردار است، زیرا تعداد فعالان در پاییز ۱۴۰۲، هنوز حدود یک میلیون نفر کمتر از فعالان تابستان ۱۳۹۸ است. بیکاری مزبور به علت خروج از بازار کار ایجاد شده است، زیرا تعداد شاغلان این دو سال یکی است ولی بیکاران کمتر شده‌اند که ناشی از ناامیدی در کسب کار مناسب است. بنابراین رشد اشتغال نیز مطابق وعده نیست. ولی مهم‌تر از آن کیفیت این مشاغل است که در یک‌سال گذشته رشد مشاغل صنعتی و کشاورزی یا کم بوده یا منفی و رشد خدمات افزایش چشمگیر داشته است.

در واقع بیشترین افزایش اشتغال مربوط به بخش خدمات است که به علت کرونا از میان رفته بود و بازگشت آن فقط به علت پایان یافتن وضعیت کرونایی بود. از سوی دیگر یکی از مهم‌ترین معضلات ساختار شغلی ایران در چگونگی رابطه کار یا وضعیت شغلی است. در ایران تعداد شاغلان مزد و حقوق‌بگیر اعم از دولتی یا بخش خصوصی، حدود ۵۵ درصد کل شاغلان هستند، کمتر از ۴ درصد هم کارفرما هستند، یعنی کارگر در استخدام خود دارند و بیش از ۴۱ درصد کارکن مستقل یا فامیلی هستند که اصولا مزدبگیر نیستند، این ساختار در سال‌های اخیر تشدید شده است. برای فهم اهمیت موضوع کافی است که بدانیم رقم مزد و حقوق‌بگیران در کشور‌های توسعه‌یافته ۸۵ تا ۹۳ درصد، در کشوری مثل کره جنوبی ۷۵ درصد و در ترکیه ۶۹ درصد است. شاغل خویش‌فرمایی و کارکن مستقل یا فامیلی برای ثبات اجتماعی و سیاسی خطرناک هستند، ضمن اینکه این‌ها مشاغل پایدار و در خدمت توسعه پایدار اقتصادی نیستند. این‌گونه مشاغل است که اولین وزیر کار این دولت دنبال ایجاد آن‌ها با یک میلیون تومان بود. دستفروش هم شاغل است ولی هیچ نقش مهمی در تولید ندارد.

با سرمایه اندک می‌توان شاغل شد، ولی احداث یک کارخانه تولیدی یا یک مزرعه و باغ صنعتی و بزرگ که به تولید کمک می‌کند، سرمایه عظیمی می‌خواهد که در این سال‌ها انجام نشده است. با توجه به فقدان سرمایه‌گذاری کافی در سال‌های اخیر، به‌طوری که حتی جبران استهلاک را هم نکرده است، به نظر می‌رسد که ظرفیت مشاغل خویش‌فرمایی و کارکن مستقل که اغلب مشاغل کم‌کیفیتی است رو به پایان است و رشد اشتغال در همین حد نیز محدود خواهد شد. نکته مهم این است که در همین آخرین گزارش اشتغال، بیکاری فارغ‌التحصیلان آموزش عالی ۵/۱ برابر بیکاری کل است و این ناشی از فقدان مشاغل مزد و حقوق‌بگیر است.

در مجموع افزایش نسبی اشتغالگر چه بهتر از تحقق دو شعار دیگر بوده ولی مشکل اینجاست که محصول وضعیت پس از کرونا و بازگشت مشاغل حذف شده است، به همین علت هنوز هم تعداد مشاغل یک میلیون کمتر از سال ۱۳۹۸، یعنی پیش از کروناست. جبران این مشاغل باید در مدت کوتاهی انجام می‌شد، ولی در ایران به همان عللی که گفته شد، حتی پس از ۲ سال از پایان کرونا انجام نشده است. جهت اطلاع دولت محترم باید یادآوری کرد که وضعیت رشد اقتصادی و اشتغال در سال‌های پیش رو چندان مثبت نیست، چراکه وضع مهم‌ترین متغیر، یعنی سرمایه‌گذاری، نامناسب است، بیش از هر چیز متمرکز بر این عامل شوید.

منبع: روزنامه اعتماد
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.
خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

فیلم/ نماینده مجلس: جوانان عرب از ایران تقاضا می‌کردند که موشک‌ها را شب‌ها شلیک کنند تا دیدن آن‌ها جذاب‌تر شود

آخرین آمار بارندگی استان‌های ایران

جانشین وزیر دفاع منصوب شد

فیلم/ افشاگری تازه علی‌اکبر صالحی از یک سنگ‌اندازی

افتخارآفرینی تیم ایران در المپیاد جهانی زیست‌شناسی

بازار لوازم آرایشی زیر سایه سنگین قاچاق

هشدار فرشاد مومنی درباره پیامدهای اجرای ارز ترکیبی

ممنوعیت خروج مشمولان فاقد معافیت تحصیلی برای مراسم اربعین

تکذیب شایعه پرآبی سدهای لتیان و امیرکبیر

حذف دانش‌آموزان ضعیف در مدارس ادامه دارد

خبر مهم استاندار تهران درباره تداوم تعطیلی‌ها در تهران

فیلم/ روایت تازه پزشکیان از حمله اسرائیل به جلسه شورای امنیت ملی

استخراج غیرمجاز رمز ارز، عامل اصلی ناترازی برق

شهدای حمله تروریستی زاهدان فردا تشییع می‌شوند

فیلم/ ملکی: آمار انفجار گاز کم‌تر از سال‌های گذشته بوده

فیلم/ انفجار مشکوک چند دستگاه اتوبوس در تل‌آویو

فیلم/ نظر علی مطهری درباره مذاکره ایران با اروپایی‌ها

تهدید ایران برای بازگشت به دیپلماسی

فیلم/ خلاصه بازی استقلال مقابل سپاهان

تساوی استقلال و سپاهان در ترکیه

عکس/ حضور چهره فعال سیاسی ملی مذهبی در مراسم تشییع احمد توکلی

گزارش‌هایی از وقوع انفجار در تل‌آویو

فرماندار خاش از برخورد شدید با مهاجمان دادگستری زاهدان خبر داد

هشدار شرکت آبفا: پمپ مستقیم، قبض را ۲۰ برابر می‌کند

حذف کالا‌های اساسی از سفره کارگران

فیلم/ حسن خمینی: دشمنان خواب آشفته‌ای برای کشور دیده بودند

رابطه مستقیم میان خشکسالی و برهنگی؟

عکس/ کیومرث پوراحمد و مهدی باقربیگی سرصحنه قصه‌های مجید ۳۴ سال پیش

قانون بیمه شخص ثالث اصلاح می‌شود

فیلم/ فیزیکدان آمریکایی: ایران یک قدرت نظامی هسته‌ای اعلام نشده است

فیلم/ حمایت از غزه کنار خانه خدا

فیلم/ پیام یک زن ایرانی از انگلیس به آیت‌الله خامنه‌ای

کشف جسد زن جوان و سه کودک پس از ۱۰ روز

فیلم/ اعتراف جانسون به غارت اموال ایران به دست بریتانیا

فیلم/ لحظه آتش‌گرفتن هولناک خودرو در یک پارکینگ

خسارات وارد شده به تاسیسات هسته‌ای، جدی و شدید است

عکس/ پیام خداحافظی هافبک پرتغالی با تراکتور

تبخیر سالی یک متر از ارتفاع آب دریاچه ارومیه

مکانیسم ماشه چگونه عمل می‌کند؟

جلسه سران قوا به میزبانی پزشکیان

عکس/ ۸ ساعت جکی چان که بیش از ۱۵ میلیون دلار ارزش دارند

مشتری ایران خودرو نصف شد

فیلم/ یک میلیون تن برنج گم شده است

عکس/ استایل نیمه‌ رسمی سها نیاستی بازیگر فیلم زن و بچه

پیش‌بینی بورس فردا یک‌شنبه ۵ مرداد ۱۴۰۴

فیلم/ طعنه سنگین علی ضیا به مهاجرت آقازاده‌ها

خیز آمریکا برای مانور در قفقازجنوبی/ گزینه‌های ایران در چالش کریدور زنگزور چیست؟

عکس/ چهره متفاوت عباس دوران ۵۴ سال پیش در سال‌های نخست خلبان شدن

بهترین نوشیدنی‌ها برای جلوگیری از گرمازدگی

عکس/ حضور تریلی‌های باری در کف دریاچه ارومیه