سیگنال‌های پرریسک برای نرخ دلار

اقتصاد ۲۴- در حالی که یک دوره با ثبات در بازار ارز از ابتدای امسال تا ابتدای زمستان را تجربه می‌کردیم، اتفاقات سیاسی و بین المللی بار دیگر فرصت را برای سودجویان بازار ارز فراهم کرد تا با دمیدن بر انتظارات تورمی، ماهی خود را بگیرند، سودبری با نوسان گیری به قیمت ضرر مردم و ناامنی اقتصادی!

این دوره ثبات در ۹ ماه سال ۱۴۰۲ در حالی است که پیش از این در سال ۱۴۰۱ شاهد بودیم که اغتشاشات به نام مهسا امینی چگونه یک شوک بزرگ به اقتصاد کشور وارد کرد.

بعد از اعتراضات مهسا امینی در پاییز ۱۴۰۱ دلار افزایش بیش از ۲ برابری را تجربه کرد و از ۲۶ هزار و ۳۰۰ تومان به نزدیک ۵۴ هزار تومان در انتهای سال رسید، اما با ناکام ماندن جنگ ترکیبی علیه ایران در سال ۱۴۰۲ شاهد بودیم که بازده سرمایه‌گذاری در بازار ارز چیزی تقریبا به صفر بود و علیرغم تلاش برای عبور از کانال ۵۰ هزار تومان، حتی در برهه‌هایی در همان کانال ۴۹ هزار تومان باقی ماند.

آغاز زورآزمایی دلالان برای افزایش قیمت دلار همزمان با تنش‌های سیاسی

اما با آغاز عملیات طوفان الاقصی علیه صهیونیست‌ها و ملتهب شدن فضای بین الملل شاهد برخی نوسانات در قیمت دلار بودیم که طبق تجربه‌های قبلی بسیار طبیعی بود.

طبیعی بودن این نوسانات را می‌توان در بازگشت قیمت دلار به قبل از قیمت طوفان الاقصی دید. ۱۳ مهرماه قیمت دلار ۴۹۹۰۰ بود، اما در ۱۶ مهرماه و همزمان با طوفان الاقصی به ۵۲۲۰۰ رسید و پس از آن مجدد در ۱۹ مهرماه به ۵۰۸۰۰ تومان رسید.

در حالی که بعد از این رویداد‌ها بازار ارز خود را با تلاطمات جهانی تطبیق داده بود، حادثه تروریستی کرمان در دی‌ماه رخ داد و بعد از آن شاهد زنجیره‌ای از تحولات سیاسی در منطقه بودیم همانند حمله موشکی به مقرر تروریست‌ها و وابستگان صهیونیست در اربیل عراق و بعد از آن تنش‌های مرزی با پاکستان.

همه این اتفاقات فرصتی را برای دلالان تلگرامی بازار ارز فراهم کرد تا در تنور تورم انتظاری جامعه بدمند.

اما در همان برهه هم شاهد بودیم که بعد از صعود اندک، قیمت دلار در بازار آزاد به قیمت قبلی خود برگشت. ۱۲ دیماه قیمت دلار در بازار آزاد ۵۰۵۰۰ تومان بود و ۱۲ دیماه همزمان با حادثه تروریستی کرمان به ۵۱۴۰۰ رسید که مجدد به ۵۰۹۰۰ بازگشت.

حتی بعد از حمله انگلیس و آمریکا به یمن قیمت دلار مجدد به ۵۲۳۵۰ رسید، اما مجددا به ۵۱۹۰۰۰ بازگشت.

این رفت و برگشت‌های دلار همراه با تلاش برخی کانال‌های تلگرامی و رسانه‌های زرد بود که برای افزایش قیمت دلار سیگنال می‌دادند.

این تلاش در حالی بود که رئیس‌کل بانک مرکزی از افزایش ذخایر ارزی کشور و بانک مرکزی خبر می‌داد و وعده داده بود که ثبات در بازار ارز ادامه دارد.

روز کاهشی قیمت دلار

در ساعت‌هایی از امروز دلار آزاد توسط دلالان مقابل صرافی‌ها ۵۵ هزار تومان معامله شد، در حالی که روز گذشته این قیمت بیش از ۵۶ هزار تومان هم رسیده بود، اما در مجموع در جریان معاملات امروز نرخ دلار در بازار کاهشی بود.

بسیاری از کارشناسان قیمت‌سازی روز‌های اخیر در بازار ارز، فضاسازی و عملیات روانی دلالان و سودجویان برای فریب مردم و افزایش تقاضا در بازار می‌دانند که می‌تواند منجر به افزایش ریسک ورود به این بازار شود و با توجه به احتمال کاهش دلار و بازگشت آن به همان کانال ۵۰ هزار تومان، مردم عادی را متضرر کند.

پیش از این برخی فعالان اقتصادی در گفتگو با ایسنا، از احتمال بازگشت قیمت دلار خبر داده‌اند.

امیر شهریار، عضو اتاق بازرگانی ایران و فعال اقتصادی در این زمینه با اشاره به اینکه بانک مرکزی می‌تواند بدون ارزپاشی و با روش جدید از منابع خود بازار با برای مدیریت آن استفاده کند، گفته بود: «بانک مرکزی تاکنون با همین شیوه توانسته بازار ارز را بر خلاف سنوات گذشته که جهش‌های قیمتی فراوانی را شاهد بودیم، کنترل کند. بی‌تردید در صورت کاهش درگیری‌ها و سوابق قبلی قیمت دلار دوباره به همان کانال قبلی باز خواهد گشت و بعید به نظر می‌رسد وضعیت ارز تا پایان سال با جهش یا افزایش خاصی روبرو شود».

بیشتر بخوانید: رشد دلار پای سیاستگذار را به بازار ارز باز کرد

شهریاری با اشاره به تاثیر مثبت دیپلماسی ارزی بانک مرکزی گفته است: با وجود تحریم‌های ظالمانه آمریکا و غرب علیه ایران شاهد هستیم که بانک مرکزی روند دیپلماسی بین المللی برای آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده و مبادلات تجاری را در دستور کار دارد که مطمئنا با به ثمر نشستن تدریجی این اقدامات، انضباط ارزی بیشتری در کشور حکمفرما خواهد شد.

دلایل طبیعی افزایش قیمت که پایان می‌یابد

از سوی دیگر دلایلی همچون تقاضای فصلی به واسطه سفر‌های پایان سال یا همزمانی با سال نو چینی یا برخی تحولات در روابط تجاری با عراق به طور طبیعی بر نرخ ارز اثر دارد.

به گفته کارشناسان اقتصادی رشد تقاضای درهم در سال نو چینی عامل اصلی در افزایش طبیعی نرخ دلار است، از همین جهت هست که امروز انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی از توافق پتروشیمی‌ها با بانک‌مرکزی برای تنظیم بازار ارز و ورود درهم به سبد ارز صادراتی پتروشیمی‌ها خبر داده اند، موضوعی که میتواند ابزار‌هایی بیشتری به بانک مرکزی برای کنترل بازار بدهد.

لزوم ساماندهی بازار‌های غیررسمی

هر چند که امروزه با راه‌اندازی سامانه‌های برخطی، چون نیما و سنا و ایجاد بازار متشکل ارزی بازار رسمی دلار کاملا شفاف و قابل کنترل است، اما دلالانی که زمانی در چهارراه استانبول جولان میدادند این روز‌ها در کانال‌های تلگرامی برای افزایش قیمت جو میدهند.

از آنجایی که نرخ دلار براساس اتفاقات واقعی اقتصادی و صادرات و واردات انجام می‌شود و نرخ گذاری که در کانال‌های کاغذی و تلگرامی و قمار انجام می‌شود، بی ارتباطی به تجارت کشور است، مردم بایستی متوجه فعالیت دلالانه به اسم دلار فردایی باشند.

دلار فردایی اسم رمزی است که جریان ترسو نقدینگی را تحریک به خرید کند و با افزایش تقاضا به طور خودکار قیمت هم افزایش پیدا می‌کند.