اقتصاد ۲۴- نازنین خودی- روند معاملات بازار سرمایه به رغم شروع مثبت و سبزی که در نخستین روز هفته داشت، روز یکشنبه را منفی به پایان رساند. در این روز شاخص کل بورس به عنوان دماسنج بازار دچار ریزش شد و به این ترتیب چشم انداز مثبت بازار بار دیگر پیش چشم سهامداران رنگ باخت.
با شروع افزایش نرخ دلار در روزهای گذشته اگرچه بازار واکنش مثبتی به آن نشان نداد، اما آهسته آهسته با کمرنگ شدن ریسکهای سیاسی و اطمینان از روند رو به رشد دلار، سرمایه گذاران نیز از لاک دفاعی خود خارج شدند. گفته میشود طی روز شنبه بعد از مدتها پول حقیقی به بازار ورود کرد و پول حقیقی در سهام، صندوقهای سهامی و حق تقدمها به ۱۳۱ میلیارد تومان رسید. روز یکشنبه اما با تداوم کاهش دلار و ریزش سریع آن به سمت نیمه کانال ۵۰ هزارتومانی، سهامهای دلاری را به سمت فروش سوق داد و در نتیجه بورس نیز نتوانست روند مثبت روز قبل خود را پی بگیرد.
معاملات بورس در روز یکشنبه به نحوی رقم خورد که شاخص کل با کاهش ۱۰ هزار و ۹۰۲ واحدی که معادل ۰.۵۲ درصد این شاخص است روبهرو شد. بر این اساس شاخص کل در پایان معاملات این روز در سطح دو میلیون و ۱۰۰ هزار واحدی ایستاد. این روند نزولی در معاملات سهمهای کوچک اگرچه با شدت کمتر، اما در معاملات سهمهای کوچک نیز تکرار شد. بر این اساس شاخص هموزن بازار با ۸۸۲ واحد که معادل ۰.۱۲ درصد این شاخص است کاهش ارتفاع داد و به سطح ۷۳۶ هزار و ۶۴۵ واحدی رسید. همچنین ورود و خروج پول حقیقی منفی بود، به طوری که در پایان بورس یکشنبه حدود ۱۳۶ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد. در بخش خروج پول حقیقی از صندوقهای درآمد ثابت نیز این رقم ۲۹۳ میلیارد تومانی براورد شد.
«سعید درخشانی» تحلیلگر بازار سرمایه درباره روند معاملات بازار سهام به اقتصاد ۲۴ میگوید: بازار در این مدت تحت تاثیر نرخ بهره ۳۰ درصدی و تلاطمات سیاسی بوده است. در حال حاضر اما به نظر میرسد این تنشها کم شده و احتمال تعدیل سیاست بانک مرکزی وجود دارد، چرا که هدف آنها از نرخ بهره ۳۰ درصدی گواهی سپرده ویژه این بود که جلوی رشد دلار را بگیرند و این هدف در حال محقق شدن است. به نظرم اگر شرایط به همین منوال بماند، نرخ بهره از هفته آینده مقداری کاهشی شود. در مورد نرخ ارز هم آنچه که برای بازار سرمایه و شرکتها مهم است نرخ دلار نیمایی است نه بازار آزاد که در حال حاضر رو به افزایش است و الان در نزدیکی ۴۰ هزار تومان قرار دارد.
بیشتر بخوانید: بورس از مهلکه افزایش نرخ گواهی سپرده گریخت؟/ دورنمای مثبت بورس با افزایش نرخ دلار نیمایی
یکی از شاخصهایی که به خوبی وضعیت بازار سهام را بازنمایی میکند عقبگرد ارزش دلاری است که بر اساس آمارها به سال ۹۸ بازگشته است، شاخصی که به گفته سعید درخشانی ناشی از بی اعتمادی سرمایه گذاران به بازار است. او در این باره توضیح میدهد: سیاستهای دولت متاسفانه جوری بوده است که اعتماد به بازار سرمایه را از بین برده است. دخالتهای زیاد، تغییر مکرر قوانین و قیمت گذاری، عدم هماهنگی سیاستها، نرخ بهره بسیار بالا و عدم توانایی در کنترل تورم باعث شده که همه چیز گران شود غیر از بازار سرمایه و سهام. به همین دلیل مردم ترجیح میدهند در بازارهای مولدی، چون بورس نباشند و در عوض به سراغ ارز وسکه و ملک بروند. در نتیجه بازار سهام با بی میلی عمومی مواجه شده و قیمتها افت کرده است، تا جایی که ارزش دلاری بازار به سال ۹۸ بازگردد.
با همه سنگاندازیهایی که در مسیر بازار سهام وجود دارد، اما آنچه کارشناسان بورسی بر سر آن اتفاق نظر دارند بازدهی بازار در نگاهی بلند مدت است. درخشانی نیز با تایید این موضوع توضیح میدهد: به نظر من در افق بلند مدت بازدهی بازار سرمایه از تورم و نرخ ارز بیشترخواهد بود. این یک اصل تاریخی است. بازدهی بازار سرمایه نه فقط در ایران بلکه در همه کشورها از تورم و از نرخ ارز بیشتر است. علتش هم این است که بازار سرمایه یک بازار مولد است. کسی که سکه میخرد به جز قیمت آن طلا هیچ چیزی برای بازدهی گرفتن ندارد. فقط باید قیمتش رشد کند که بتواند بازدهی بگیرد.
ولی در بازار سهام به گفته وی هر سال سود مجمع گرفته میشود که این هم روی قیمت سهم و بازدهی اعمال میشود. علاوه بر این شرکتها معمولا در بلند مدت با افزایش فروش همراه هستند. به آن دلیل که جمعیت بیشتر و اقتصاد بزرگتر میشود. در نتیجه شرکتها در بلند مدت رشدی دارند که بالاتر از میزان تورم است. از سوی دیگر سود نقدی هم داده میشود و میتوان گفت بازدهی بازار سرمایه در دراز مدت از بقیه بازارها بیشتر است.
به عقیده درخشانی بهترین زمان خرید سهام هم همین الان است، یعنی زمانهایی که بازار خیلی ارزان است، ولی مردم به دلیل این که خیلی کوتاه مدت نگر هستند معمولا سراغ داراییهایی میروند که در چند وقت اخیر خیلی رشد کردند. به خاطر همین در سال ۹۹ در اوج بازار آن جمعیت آمدند و سهم خریدند. در حالی که آن دوره زمان خرید سهم نبود، زمان فروشش بود، ولی الان که مدتهاست که بازار سرکوب شده و قیمتها پایین است و رشد خرید نداشتیم به نظرم وقت خرید سهام است.