اقتصاد۲۴-مهران امیرمعینی مدیر عامل پیشین شرکت ملی صادرات گاز ایران، در ارزیابی برنامه جدید پاکستان برای احداث خط لوله و دریافت گاز از ایران اظهار داشت: بخشی از موضوع برنامه اخیر پاکستان مربوط به شکایت ایران و فرار از جریمههای اعمالی خواهد بود و بخشی هم مربوط به نیاز پاکستان به گاز است، این کشور نیاز دارد برای برنامههای توسعهای؛ گاز را جایگزین دیگر سوختها کرده و یا گاز بیشتری را به مصرف برساند.
وی افزود: البته اسلامآباد دنبال این هم است که برای سرمایهگذاری روی این پروژه و احداث خط لوله، از امریکا نیز مجوز را دریافت کند تا در آینده دچار مشکل نشود، ولی تلفیق این دو یعنی هم نیاز پاکستان به گاز و هم برای اینکه به نوعی از جرائم احتمالی فرار کند و بحث خرید زمان را باید به عنوان سناریو در نظر گرفت.
مدیر عامل پیشین شرکت ملی صادرات گاز ایران تاکید کرد: تمامی سناریوها در مذاکرات مشخص میشود، یعنی درباره جزئیات اجرایی شدن پروژه باید مجددا مذاکره صورت گرفته و توافقات جدیدی در برخی بندها حاصل و ضمیمه قرارداد نهایی شود، یعنی باید به نوعی قانونی و قابل استناد باشد تا اگر دو طرف به تعهدات خود عمل نکنند بر اساس آن اقدام کنیم و راههای قانونی در پیش گرفته شود باید، به عبارت دیگر در صورت جدی بودن موضوع اجرای پروژه؛ باید به قرارداد الحاقیه اضافه شود و ضمن اینکه نیاز به تمدید دارد.
وی خاطرنشان کرد: نهایی شدن پروژه بستگی به اقدامات و زمان گذاشتن از سوی دو طرف دارد و اینکه چقدر این خواست جدی باشد، از سوی ایران این اراده وجود دارد، چون سرمایهگذاری انجام شده و اکنون باید ببینیم طرف پاکستانی چه میزان جدی و بنای سرمایهگذاری و اجرای پروژه را دارد.
امیرمعینی بیان داشت: اکنون پاکستان بیشتر از طریق الانجی گاز خود را تامین میکند که گاز گرانی است تمایل این کشور به دریافت گاز از ایران بستگی به سیاستهای انرژی خودشان دارد. شاید تاکنون تمایل داشتند که گاز گرانتری را تامین کنند و اکنون به نظر میرسد در صدد پاسخگویی به تقاضای آینده گاز برآمده و همچنین باتوجه به هوای پاک و تعهدات کشورها در ارتباط با تعهدات سازمان ملل و کاهش آلایندهها؛ گاز یکی از گزینهها برای سرمایهگذاری و جایگزینی با سوختهای آلاینده مثل زغالسنگ و نفت خواهد بود. در هر حال به نظر میرسد نیاز به گاز پاکستان روند افزایشی داشته باشد بنابراین دست به واردات الانجی برای پوشش نیازها زده است.
بیشتر بخوانید:صادرات گاز ایران به عراق از سرگرفته شد
وی گفت: در هر صورت بیشترین احتمالی که در برنامه گازی پاکستان میتوان پیشبینی کرد اینکه سناریوی خرید وقت را در دستور کار دارند، چون رفتار پاکستان در گذشته همواره این موضوع را تائید کرده که بدنبال خرید وقت است، زیرا در مدت ۵ سالی هم که تمدید کرد اتفاقی نیفتاد، مگر اینکه مجوز را از امریکا بگیرد و سرمایهگذار پیدا کند.
این کارشناس حوزه انرژی یادآور شد: باید در این مدت با ایران مذاکره کند، چون قرارداد تغییراتی خواهد داشت ضمن اینکه نیاز به تمدید قرارداد و اعمال تغییراتی در محل جدید وجود دارد، در هر حال طرح این موضوع یک گام به جلو است، ولی نمیشود صد درصد از سمت طرف پاکستانی مطمئن بود.
رویترز طی گزارشی نوشته است که اسلامآباد در فکر نهایی کردن اولین فاز خط لوله ۸۰ کیلومتری گاز با ایران است تا از جریمه احتمالی ۱۸ میلیارد دلاری دوری کند.
طبق گفته یک منبع در وزارت انرژی پاکستان، این کشور درخواستی برای معافیت از تحریمهای آمریکا جهت ساخت این خط لوله ارائه میدهد. تصمیم گرفته شده در فاز اول این پروژه، کار بر روی ۸۰ کیلومتر از این خط لوله از مرز پاکستان و ایران به گوادر آغاز شود.
این پروژه که هدف از آن اتصال شهر بندری گوادر پاکستان به مرز ایران است در ۲۰۱۳ آغاز شد. پاکستان موظف بود ساخت انتهای این خط لوله در کشور را تا ۲۰۱۴ تکمیل کند. ایران بخش مربوط به خود را تکمیل کرده و ۲ میلیارد دلار در این پروژه سرمایهگذاری کرده است.
پاکستان مشارکت خود در این پروژه را چند ماه بعد در ماه اوت به خاطر تهدید تحریمهای اقتصادی آمریکا متوقف کرد.
این کشور با تکمیل این پروژه میتواند روزانه ۷۵۰ میلیون فوت مکعب گاز وارد کند.