تاریخ انتشار: ۱۰:۴۰ - ۱۶ اسفند ۱۴۰۲
بر اثر بارش‌های اخیر رودخانهٔ هیرمند سیلابی شد

حبس حقابهٔ ایران در کمال‌خان؛ طالبان باز هم مسیر طبیعی سیلاب هیرمند به‌سمت ایران را بست

چالش در ساختار بند انحرافی کمال‌خان، با افزایش بارش‌ها در حوضهٔ آبریز هیرمند یک‌بار دیگر خودش را به‌شکل جدی نشان داده است. گزارش‌ها و تحلیل‌های کارشناسی علاوه‌بر اخبار رسمی منتشرشده از افغانستان نشان می‌دهد آورد هیرمند به‌میزان قابل‌توجهی افزایش پیدا کرده است.

حبس حقابهٔ ایران

اقتصاد۲۴- بعد از دو سال و در پی بارش‌های اخیر در افغانستان، آب رودخانهٔ هیرمند به ۱۵۰ کیلومتری ایران رسید. تصاویر ماهواره‌ای مؤید این موضوع هستند، اما آبی که تا کمال‌خان رسید و آن را سرریز کرد، به‌سمت ایران نیامده است. این در‌حالی‌است که نه وزارت امور خارجه کشور و نه وزارت نیرو هیچ موضع رسمی در مورد سیلاب اخیر هیرمند و مهار آن به‌وسیلهٔ سازهٔ کنترلی کمال‌خان نگرفته‌اند، اما طالبان در یک موضع پیش‌دستانه اعلام کرد همچنان حقابهٔ ایران را به رسمیت می‌شناسد، اما آب هیرمند فقط به‌اندازهٔ شهروندان افغانستان است. این در‌حالی‌است که پیشتر و پیش از بهره‌برداری از بند کنترلی کمال‌خان و کانال‌های انحرافی به‌سمت گودزره، با وجود سرباز زدن حاکمان افغانستان از تأمین حقابهٔ ایران، لااقل سیلاب‌های هیرمند به ایران وارد می‌شد.

موضوع اصلاح بند انحرافی کمال‌خان که با هدف مهار سیلاب‎های رودخانهٔ هیرمند و انحراف بیش‌آورد رودخانه به‌سمت شوره‌زار گودزره ساخته شده، یکی از مهمترین موضوعات مذاکره میان ایران و طالبان طی دو سال گذشته بوده است. مسئله‌ای که در کنار پرداخت نشدن حقابهٔ ایران از هیرمند، همچنان بدون گره‌گشایی باقی مانده است.

چالش در ساختار بند انحرافی کمال‌خان، با افزایش بارش‌ها در حوضهٔ آبریز هیرمند یک‌بار دیگر خودش را به‌شکل جدی نشان داده است. گزارش‌ها و تحلیل‌های کارشناسی علاوه‌بر اخبار رسمی منتشرشده از افغانستان نشان می‌دهد آورد هیرمند به‌میزان قابل‌توجهی افزایش پیدا کرده است.

ایراد کمال‌خان چیست؟

بند انحرافی کمال‌خان دارای طولی حدود دو کیلومتر و ارتفاعی معادل ۲۰ متر است. در ساحل سمت چپ آن سد کنترلی دیگری به‌طول ۵۴۰ متر احداث شده است که اختلاف ارتفاع آن نسبت به تاج سد ۱۰ متر پایین‌تر است که در عمل این سازه نقش انحراف آب از مسیر رودخانهٔ هیرمند را دارد و بخش قابل‌توجهی از سیلاب‌های رودخانهٔ «هلمند» یا «هیرمند» از طریق این دروازهٔ بزرگ سمت چپ رود به «بیابان» گسیل می‌شود. این آب پس از طی مسیری بالغ بر ۱۰ کیلومتر، دوباره در سدی که به‌نام «قلعه افضل» احداث شده است، وارد می‌شود. تاج سد قلعه افضل پنج متر از تاج سرریز کنار بند انحرافی کمال‌خان بالاتر است که به باور کارشناسان ابعاد پنهانی از طراحی این سیستم بزرگ طراحی‌شده و به‌اجرا‌درآمدهٔ کنونی را آشکار می‌کند. این سازه‌ها درنهایت جریان‌های اصلی آبی و سیلابی را پس از گذر از یک حوضچهٔ وسیع که می‌تواند خود در حکم سامانهٔ تغذیهٔ مصنوعی این اراضی (دارای بافت درشت‌دانه) باشد، هدایت می‌کند.


بیشتر بخوانید: فرونشست زمین، مرگ یک سرزمین؛ ۱۹۵ شهر ایران روی پهنه‌هایی با خطر بالای فرونشست قرار دارند + ویدیو


ابعاد تقریبی این سامانهٔ آبگیر پنج کیلومتر در ۱۰ کیلومتر است که عملاً حجم آبگیری و تغذیهٔ آن به بیش از ۵۰۰ میلیون مترمکعب می‌رسد. مهمتر این است که سیلاب‌ها درنهایت از انتهای این قسمت به‌طرف رود خشک هدایت می‌شوند و در پایان مسیر، رواناب‌ها از طریق این رود به شوره‌زار «گودزره» که سطحی معادل ۲۴۰ هزار هکتار و عمقی حدود ۱۰ متر دارد، تحویل می‌شود که ظرفیت آبگیری آن بیش از ۲۴ میلیارد مترمکعب است.

سیلاب هیرمند چه شد؟

«بهنام اندیک»، کارشناس هیدروپلیک، پس از شروع بارش‌های افغانستان در هفتهٔ گذشته در رشته‌توییتی اعلام کرد: «مبتنی‌بر آخرین تصویر ماهواره‌ای در ۱۲ اسفند، آب رودخانهٔ هیرمند هنوز به کمال‌خان نرسیده است. بااین‌حال، در یکی از معدود دفعات طی این دوسال، جریان آب تا نزدیک ۹۰ کیلومتری سد کمال‌خان و ۱۵۰ کیلومتری ایران رسیده است.»

او در ادامه نوشته بود: «بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد عرض سطح مقطع جریان کنونی در هلمند حداقل ۱۴۵ متر است. با یک تخمین ساده می‌توان بیان داشت که اگر حداقل عمق جریان یک متر و سرعت یک متر بر ثانیه باشد، حداقل جریان ۱۴۵ مترمکعب بر ثانیه یا چیزی حدود ۱۲.۵ میلیون مترمکعب در روز در حال حرکت به‌سمت ایران است.»

پس از این تاریخ، اما تصاویر ماهواره‌ای و فیلم‌های منتشرشده از سوی رسانه‌های افغانستان کمال‌خان لب‌به‌لب از آب را نشان داد. تصاویری که با واکنش‌های زیادی همراه شد. علاوه‌بر مطالبهٔ مردمی پیگیری حقابهٔ ایران از هیرمند که همزمان با انعکاس اخبار سیلاب بلوچستان در رسانه‌های محلی سیستان‌وبلوچستان منتشر می‌شد، مقامات رسمی نیز به آن واکنش نشان داده اند.
«محمدحسن ملک رئیسی»، نمایندهٔ شهروندان سیستان‌و‌بلوچستان در شورای‌عالی استان‌ها در واکنش به این رخداد‌ها گفت: «سال‌هاست افغانستان به این بهانه که خشکسالی است و آب رودخانه‌ها کم شده است، حقابهٔ سیستان را پرداخت نمی‌کند. حاکمان افغانستان باید حقابهٔ سیستان را پرداخت کنند و دولت باید از تمام ابزار‌های لازم برای گرفتن حقابه استفاده کند.»

ایلنا به‌نقل از ملک رئیسی نوشت: «این درصورتی است که بارش‌های خوبی در روز‌های اخیر صورت گرفته و رودخانه هیرمند سیلابی شده است و تصاویر ارسالی نشان می‌دهد حجم سیلاب در این رودخانه زیاد است. متأسفانه حاکمان افغانستان به‌جای اینکه اجازه دهند آب به سیستان برسد، به‌سمت گودزره هدایت می‌کنند و درصورتی‌که این آب حق سیستان است. از سوی دیگر حاکمان افغانستان برخلاف عهدنامهٔ ایران و افغانستان بعد از سد کمال‌خان بر روی رودخانهٔ هیرمند کانال‌ها و سد‌هایی ایجاده کرده‌اند یا در حال ساخت هستند و آب را در داخل خاک افغانستان پخش می‌کنند و با بهانه‌های واهی سهم سیستان را نمی‌دهند. متأسفانه قطع حقابهٔ سیستان از رود هیرمند شمال استان سیستان‌وبلوچستان را در وضعیت خشکسالی شدیدی قرار داده است، به‌صورتی‌که کشاورزی و دامداری نابود شده است و آب آشامیدنی سالم هم در دسترس مردم نیست. ازاین‌رو، از دولت آیت‌الله رئیسی و دستگاه سیاست خارجی انتظار داریم و درخواست می‌کنیم تمام ابزار‌های لازم برای گرفتن حقابهٔ ایران از افغانستان را به‌کار گیرند.»

حبس حقابهٔ ایران

امید‌های بر آب

در‌حالی‌که مطالبهٔ شهروندان سیستان‌وبلوچستان در مورد حقابهٔ ایران، حتی تحت‌تأثیر سیلاب مهیب ۷ اسفند هم قرار نگرفت، اما گویی قرار نبود موضوع از سوی مسئولان در ایران پیگیری شود. طالبان، اما در یک ابراز نظر رسمی یک‌بار دیگر آب پاکی روی دست ایران ریخت. ۱۴ اسفند یعنی دو روز قبل، «شیرمحمد عباس ستانکزی» معاون سیاسی وزارت خارجه حکومت طالبان با تأکید بر اینکه هیئت حاکمه متعهد به پرداخت حقابهٔ ایران است، اعلام کرد در حال حاضر آب به‌اندازهٔ رفع نیاز شهروندان افغانستان وجود دارد.

این موضوع درحالی‌است که از تابستان گذشته دولت بار‌ها اعلام کرده است که وضعیت تأمین آب شرب و چاه‌نیمه‌های سیستان به‌عنوان محل اصلی ذخیرهٔ آب شرب این منطقه در وضعیت بحرانی است و این بحران علاوه‌بر خشکی تالاب هامون در نرسیدن حقابهٔ طبیعی‌اش است.
تصاویر اخیر از هدایت آب‌بند کمال‌خان به‌سمت کانال‌های انحرافی خبر می‌دهد. وزارت نیروی ایران، هیچ عدد و رقمی از تخمین میزان بارش در افغانستان، حوضهٔ آبریز هیرمند و حجم سیلاب این رودخانه ارائه نداده است؛ با وجود اینکه مدعی رصد و پایش است.

منبع: روزنامه پیام ما
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

قیمت پسته، تخمه، آجیل و خشکبار + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت تبلت اپل امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز دوشنبه ۶ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز دوشنبه ۶ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه و طلا امروز سه‌شنبه ۷ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

تعطیلی گسترده مدارس و ادارات استان‌های کشور در روز سه‌شنبه ۷ اسفند

عکس/ روحانی افغان: افغان‌ها در ایران حق مالکیت دارند!

عکس/ شباهت شوکه کننده امین حیایی به مادرش

اینفوگرافی/ تنها ۴ عضو کمیسیون اقتصادی مجلس حامی استیضاح همتی

عکس/ استایل متفاوت مازیار لرستانی و خسرو شکیبایی ۳۳ سال پیش با اکسسوری و عینک لاکچری

عکس/ نقشه با جزییات ایران ۲۷۸ سال پیش در زمان سلسله افشاری

عکس/ لامبورگینی میورا ۵۳ سال پیش در خیابان فردوسی تهران

عکس/ استایل گنگ النازشاکردوست و لیلا اوتادی با دستمال سر و کلاه جنگی

عکس/ جولان خودرو‌های خارجی ۷۲ سال پیش در خیابان‌های تهران

عکس/ چشم انداز شگفت انگیز از مقبرۀ کوروش کبیر ۹۷ سال پیش

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

لیست شعب کشیک مؤسسه اعتباری ملل در تهران – ۷ اسفند ۱۴۰۳

فیلم/ لاوروف به تهران رسید

بانک ملی ایران برنده جایزه مشتری مداری در جشنواره ملی معیار شد

چکاد؛ راهکار امن و نوین بانک ملی ایران برای صدور چک

عکس/ پلمپ ۱۵۰ بوتیک در تهران ۴۰ سال پیش توسط کمیته

استقبال پر شور بازدید کنندگان از غرفه شرکت نفت ایرانول در سومین نمایشگاه اختصاصی تجارت با اوراسیا/توسعه صادرات پایدار اولویت اساسی ایرانول

دستیابی به دانش طراحی و ساخت شیر‌های کنترلی پیشرفته با حمایت شرکت پتروشیمی اروند

عکس/ چهره خاص نیوشا ضیغمی قبل از عمل زیبایی

استقلال در به در سرمربی برای دربی

امضای تفاهم‌نامه اولین میزبانی مسابقات مقدماتی جام جهانی فوتبال خیابانی در کیش

خط و نشان پلیس برای چهارشنبه آخر سال

بیمه نوین حامی اصلی اولین مسابقه هوش مصنوعی دانشگاه تهران

آیا قیمت طلا اصلاح می‌شود؟

گزارش عملکرد چشمگیر بیمه نوین در دوره یک ماهه منتهی به پایان بهمن ماه

نماینده ولی فقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران: خدمت به جامعه ایثارگری باید همراه با اخلاص باشد

فیلم/ ناپدید شدن کوهنورد ۴۷ ساله در توچال

عوامل روشن نشدن موتور سیکلت و روش‌های تعمیر آن

عکس/ بازار آستارا در گیلان حدود ۵۴ سال پیش

گزارش بورس امروز سه شنبه ۷ اسفند ۱۴۰۳

عیدی بازنشستگان ۱۴۰۴ برابر با قیمت یک جفت کفش

تنها غایب قطعی پرسپولیس برای دربی ۱۰۵

عکس/ تغییر باورنکردنی چهره زیبا بروفه با استایل زمستانی

بیمه ابزار کلیدی در مدیریت ریسک مطلوب

صدور حکم نهایی ۴۴ متهم پرونده چای دبش

همسران دردسرساز علیه استقلال و پرسپولیس

فیلم/ حمله تند یک نماینده به جلیلی در صحن مجلس

اعلام شعار دربی ۱۰۵ از سوی سازمان لیگ

زمستان رویایی در آستارا

زیدآبادی: روسوفیل‌های وطنی احساس شرم نمی‌کنند؟

دستگیری عده‌ای در پی فراخوان تجمع ۲۵ بهمن برای رفع حصر

عکس/ نمایی خارق العاده از دروازه شمیران ۹۳ سال پیش در یک روز برفی

واعظی: در جهان امروز سیاست در خدمت اقتصاد است

تهران _ مسکو؛ بزنگاه دوباره برای وزن کشی روابط

خطر جدی فرونشست زمین در تهران

جاده چالوس تا اطلاع بعدی مسدود است

قیمت جدید آپارتمان در مناطق ۴ و ۵ تهران از تهرانپارس تا جنت آباد+ جدول

واکنش تند و صریح پزشکیان به استیضاح همتی

احتمال فروش دوباره دلار به هر ایرانی؛ هر شهروند ۲۱۰۰

پیش‌بینی هولناک از روند افزایش قیمت مسکن در سال ۱۴۰۴

عکس/ موتورسواری داریوش با دخترش ۳۳ سال پیش

مصرف ساعتی ۳.۵ میلیون مترمکعب گاز در تهران

جدیدترین قیمت خانه در شهریار اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت نفت بعد از تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران جهشی شد

پشت پرده پتروشیمی تبریز؛ زنگ خطر یا یک نوسان طبیعی؟

معرفی خودرو پژو ۵۰۸ L با جعبه دنده ۸ سرعته اتوماتیک AT + عکس

سایه سهمگین دلار و طلا بر سر مسکن

فیلم/ زن میانسال زورگیر خیابان پیروزی با بخشید

فیلم/ ریزش پل در کره جنوبی قربانی گرفت

عکس/ رستوران گردی شبنم قلی خانی با کت ساتن چندرنگ

١۵ مربی ایرانی استقلال در تاریخ دربی