تاریخ انتشار: ۱۱:۱۲ - ۲۷ اسفند ۱۴۰۲

جای خالی اسکناس درشت در بازار

شدت‌گرفتن تورم در سال‌های اخیر، عواقب پیدا و پنهانی در اقتصاد ایران داشته است. یکی از آثار تورم که کمتر مورد به آن توجه می‌شود، فقدان اسکناس‌های درشت است.

جای خالی اسکناس درشت در بازار

اقتصاد۲۴-در دورانی که بانک مرکزی از انتشار اسکناس‌های جدید با ارقام درشت‌تر خودداری کرده است، تورم در ایران وارد کانال ۴۰درصدی شد و بخش بزرگی از ارزش اسکناس‌های موجود آب رفت.

این وضعیت موجب شده است عمده معاملات با کارت‌های اعتباری و شبکه بانکی انجام شود و ریسک بزرگی را از جانب اختلال در شبکه پرداخت متوجه اقتصاد ایران کند. از سوی دیگر و برخلاف تصورات، چاپ اسکناس درشت اثر تورمی ندارد؛ اما فقدان آن در عمل به تضعیف جایگاه ریال در مبادلات می‌انجامد.

سال‌های زیادی است که اقتصاد ایران اسکناس جدیدی به خود ندیده است. به عبارت دیگر، پس از انتشار اسکناس‌های سبز رنگ ۱۰‌هزار تومانی در سال ۱۳۸۹، بانک مرکزی از اسکناس درشت‌تری رونمایی نکرده است. حتی اگر سراغ ایران‌چک‌ها نیز برویم، اقتصاد ایران از سال۹۹ و رونمایی از طرح جدید ایران‌چک یک میلیون ریالی شاهد رونمایی جدیدی نبوده است.

این در حالی است که با توجه به قیمت دلار در سال۸۹، اسکناس ۱۰هزار تومانی بیش از ۱۰دلار آمریکا ارزش داشت و حدود ۳۰ قطعه اسکناس برای پرداخت حداقل دستمزد در آن سال کفایت می‌کرد. با این حال و با گذشت ۱۳سال، اقتصاد ایران شاهد تورم قابل توجهی بوده و بخش زیادی از قدرت خرید اسکناس‌های موجود از بین رفته است. این مساله با انتقال بخش قابل توجهی از مبادلات روی شبکه بانکی و کارت‌های اعتباری، ریسک‌های مختلفی را به اقتصاد ایران و جایگاه ریال وارد ساخته است. «دنیای‌اقتصاد» در این گزارش، ضمن برشمردن برخی از این ریسک‌ها، به کارکرد‌های مثبت انتشار اسکناس‌های درشت‌تر پرداخته است.

جای خالی درشت‌تر‌ها

پس از وقوع شوک ارزی سال۹۷ بود که تصویری از مقایسه اسکناس صد دلاری با اسکناس‌های معادل ریالی آن مورد توجه قرار گرفت؛ حجم زیاد اسکناس‌های ریال موجب شده بود تا این مقایسه مورد توجه مخاطبان قرار بگیرد. از آن تصویر پنج سال می‌گذرد و همچنان اقتصاد ایران اسکناس جدیدتری به خود ندیده است. این در حالی است که در همه جای جهان اسکناس‌های درشت در دسترس متقاضیان قرار دارد. این وضعیت ریسک‌های مختلفی را متوجه اقتصاد ایران می‌کند و مشکلاتی را برای شهروندان به‌وجود می‌آورد.

ریسک اختلال در شبکه پرداخت

درست است که کارت‌های اعتباری جایگزین اسکناس شده است؛ اما وابستگی بیش از حد مبادلات اقتصادی به شبکه پرداخت، بدون داشتن راه‌های جایگزین موجب می‌شود تا ریسک بزرگی از جانب اختلال در شبکه پرداخت متوجه اقتصاد ایران شود. به این ترتیب، به هر دلیلی، اگر شبکه پرداخت نتواند کار خود را به درستی انجام دهد، مبادلات اقتصادی در کشور مختل شده و با توجه به ارزش اسکناس‌های موجود، هیچ روش جایگزینی برای پوشش مبادلات در دسترس نخواهد بود.


بیشتر بخوانید:افزایش تورم با چاپ اسکناس‌های جدید

بازگشت اعتبار مبادلاتی ریال

یکی دیگر از مزایایی که اسکناس درشت می‌تواند به ریال بازگرداند، جایگاه مبادلاتی آن است. به گفته رئیس‌کل بانک مرکزی، شاهد آن هستیم که افراد برای انجام معاملات خود سراغ ابزار‌های جایگزین مانند سکه یا ارز‌های خارجی می‌روند. بخشی از این پدیده به این نکته بازمی‌گردد که فقدان اسکناس‌های درشت ریالی، افراد را به سمت چنین تصمیماتی سوق می‌دهد. از طرفی وجود اسکناس‌های درشت می‌تواند جای ریال را در مراودات اقتصادی با همسایگان باز کند.

هزینه‌ها کاهش می‌یابد

در سال‌های اخیر، تامین اسکناس مورد نیاز بانک‌ها و دستگاه‌های خودپرداز در دوره‌هایی خاص با چالش مواجه شده است. بانک مرکزی همواره بر این نکته تاکید دارد که هزینه چاپ اسکناس‌های موجود از ارزش ریالی اسکناس چاپ‌شده بیشتر است. اقدام بانک مرکزی به چاپ اسکناس‌های درشت‌تر می‌تواند این مساله را بلاموضوع کند.

تقاضایی که روانه بازار‌ها می‌شود

یکی از نکات مغفول درباره جهش بازار سکه و ارز در ماه‌های پایانی سال، تقاضا برای هدیه است. درحالی‌که پیش‌تر این امکان وجود داشت تا با اسکناس بتوان این تقاضا را پاسخ داد، اکنون این تقاضا راهی بازار سکه و ارز می‌شود. به نظر می‌رسد چاپ اسکناس‌های درشت‌تر می‌تواند بخشی از فشار تقاضا برای ارز و سکه را کاهش دهد. به این ترتیب شاهد آن هستیم که ریال به علت فقدان اسکناس درشت، قادر به پوشش تقاضای مبادلاتی ایام عید نیست

اسکناس درشت تورم‌زا است؟

یکی از انتقادات مهمی که به چاپ اسکناس‌های درشت می‌شود، مساله تورم‌زا بودن آنهاست. در پاسخ به این ابهام باید تاکید کرد که اگر اسکناس درشت عامل ایجاد تورم باشد، اقتصادهای پیشرفته جهان با اسکناس‌های ۵۰۰یورویی و ۱۰۰دلاری باید اکنون غرق در تورم می‌بودند. ثانیا در سال‌های اخیر که خبری از اسکناس‌های درشت در اقتصاد ایران نیست، ایران بالاترین تورم‌های خود در چند دهه اخیر را تجربه کرده است. به این ترتیب به نظر می‌رسد اشکال تورم‌زایی چاپ اسکناس درشت، ارتباطی با واقعیت نداشته باشد. علت تورم را باید در کسری بودجه دولت، بی‌ثباتی اقتصاد کلان و انتظارات تورمی بالا و در نهایت ناترازی‌های شبکه بانکی جست‌وجو کرد.

منبع: خبر آنلاین
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

خرید پاستیل فله ای، حرام اعلام شد

جشن تولد ۵۵ سالگی جنیفر لوپز + عکس

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت مرغ، گوشت سفید و تخم مرغ در بازار + جدول

قیمت انواع لپ تاپ مایکروسافت امروز + جدول

قیمت دلار و یورو امروز جمعه ۵ مرداد ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ الناز شاکردوست و سحر دولتشاهی در پشت صحنه فیلم یادگار جنوب

قیمت خودرو‌های سایپا امروز جمعه ۵ مرداد ۱۴۰۳ + جدول

عکس/رونمایی از لباس تیم ترکیه در المپیک پاریس

عکس/ پشت پرده افزایش حفاظت از عباس عراقچی چیست؟

فیلم/ حمایت و تشویق مردم از محمد جواد ظریف

اینفوگرافی/مصرف برق ایران در مقایسه با سایر کشور‌ها چقدر است؟

عکس/هریس فاصله با ترامپ را کم کرد

قیمت سکه و طلا امروز شنبه ۶ مرداد ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ استفاده تبلیغاتی یک فروشگاه از پزشکیان در تبریز

قیمت دلار و یورو امروز شنبه ۶ مرداد ۱۴۰۳ + جدول

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

عکس/ استایل ساده پردیس پورعابدینی و همسرش

فیلم دیده نشده از سردار سلیمانی در خط مقدم مبارزه با داعش

سقف حقوق بازنشستگان ۷۰ میلیون تومان شد!

مهاجرت، خودکشی و فرسودگی چالش‌های حوزه بهداشت و درمان/ خودکشی ۱۰ پزشک جوان از ابتدای سال ۱۴۰۳

گلوگاه اصلی حوزه آب کجاست؟

نامه پرسپولیس علیه بیرانوند بابت فوت یک‌ هوادار+ عکس

فیلم وایرال شده از لحظه زایمان یک خرگوش

تقدیر رهبر انقلاب از ۵ سال ابتدایی دولت روحانی

بورس یک‌شنبه ۷ مردادماه تعطیل است

مسعود رجوی اینگونه شکست‌هایش را توجیه می‌کرد

چه کسی رئیس کمیسیون انتخاب رهبری در مجلس خبرگان شد؟

جزئیاتی از مهمانان خارجی مراسم تحلیف مسعود پزشکیان

گرانی ۲۵ تا ۳۵ درصدی محصولات ایران خودرو در مردادماه + لیست قیمت

رقم قرارداد نجومی سردار آزمون با الاهلی لو رفت

توصیه مهم محمد مخبر به دولت مسعود پزشکیان

قیمت بلیت هواپیما ۷۰ سال پیش چقدر بود؟ +عکس

عکس/ کنایه بهرنگ علوی به لباس ورزشکاران ایران در المپیک پاریس

فیلم/حمایت فعالان ستاد‌ها از خاتمی، در برابر رئیس ستاد پزشکیان

پرداخت بیش از ۱۷ هزار یورو از سوی بیمه معلم برای عمل مغز استخوان یک نوجوان

فیلم/سکانس عاشقانه از سریال داریوش وایرال شد

آماده‌باش اورژانس کشور برای گرمازدگی + فیلم

آخرین وضعیت پرونده فساد در فوتبال ایران

کامالا هریس چگونه با ایران معامله می‌کند؟

هشدار وقوع سیل یک استان در تابستان داغ

سرگیجه در بازار طلا

فیلم/ خیمه گنبد آتشین بر روی ایران

همسر علیرضا بیرانوند تهدید شد+ عکس

تعلیق اجرای حکم مجازات سپیده رشنو

فیلم/روشن کردن مشعل در افتتاحیه المپیک ۱۹۹۲ بارسلون

آمادگی فراجا برای انعقاد تفاهم‌نامه با کانون‌های وکلا در راستای ارتقای سطح امنیت

رقم عجیب متوسط قیمت مسکن در سال ۱۳۷۲ + عکس

قیمت دلار مبادله‌ای ۵۰۰ تومان جهش کرد

گزارش بورس امروز شنبه ۶ مردادماه ۱۴۰۳

چهره واقعی اسب زین شده اقتصاد؛ دولت چهاردهم در کدام شرایط وارد پاستور می‌شود؟

عکس/ ۱۴ ورزشکار ایرانی در تیم پناهندگان المپیک!

هر آنچه باید از باغ موزه دفاع مقدس دانست

عکس/ مقایسه لباس کاروان ایران با فلسطین حاشیه ساز شد

ماجرای حضور جنجالی نماینده مجلس در فهرست اعزامی به المپیک پاریس

با مشخصات و ویژگی‌های دیگنیتی آشنا شوید

تصاویر منتخب از افتتاحیه المپیک ۲۰۲۴ پاریس

بیرانوند: کار پرسپولیس توهین به بازیکنان بود

اعلام شرایط جدید دریافت دسته‌چک از بانک‌ها

شکایت علیرضا بیرانوند از پرسپولیس

عکس/ تولد یک خانم مذهبی در کافه صدای یک ملت را درآورد!

قبض برق ۵۰ میلیونی برای مشترک لاکچری نشین! + عکس

صحنه‌های سانسور شده سریال اوشین که سال‌ها با آن گول خوردید! + فیلم

عکس/ تیپ و پوشش ۳۰ سال قبل مسعود پزشکیان

همسر جوان و جذاب سیاوش قمیشی! + عکس

عکس/ تیتر جالب یک روزنامه درباره کاپشن مسعود پزشکیان

برای اجاره آپارتمان در نازی آباد چقدر باید پول داشت؟ + جدول