جنجالِ نمایش یک زندگینامه؛ آیا اکران مست عشق شمس و مولانا ختم به خیر خواهد شد؟

اقتصاد۲۴- «مست عشق» از همان بدو تولد پروژه‌ای پرحاشیه به نظر می‌رسید چراکه قرار بود از یک مثلث بحث برانگیز زاده شود، ایران، ترکیه و حضرت مولانا! ترکیه، همان کشوری که سال‌هاست با ایران بر سر موطن مولانا سر جنگ دارد و اینکه آیا ترک‌ها اجازه می‌دهند یک فیلم در کشورشان و با مشارکت خودشان تولید شود و در عین‌حال، عدم ارتباط جدی این شاعر بزرگ با فرهنگ کشور ترکیه را برملا کند، هشداردهنده و کمی دور از ذهن به نظر می‌رسید.

همان روز‌ها زمزمه‌های پیرامون این فیلم، چنین حکایت داشت که بر سر آنچه تماما متعلق به فرهنگ فارسی است، توافق شده تا با ترک‌ها مشاع باشد. ضمن اینکه در توضیحی یک خطی مشخص شد که این فیلم روایت زندگی مولانا در دوران اقامتش در کشور ترکیه خواهد بود.

پنج سال حاشیه

و «مست عشق» با حاشیه متولد شد. از همان ابتدا، زمزمه‌های انتخاب یک بازیگر ترک برای ایفای نقش مولانا به عنوان یک شاعر ایرانی بحث‌برانگیز شد. همان روز‌ها فرهاد توحیدی، یکی از نویسندگان این فیلم در گفت‌وگویی صراحتاً از انتخاب بازیگر ترک برای نقش مولانا حمایت کرده بود.

حمایتی که البتع بلافاصله با واکنش حسن فتحی، کارگردان اثر همراه شد و او در گفت‌وگویی اعلام کرد که بازیگر نقش مولانا، به‌مانند نقش شمس، قطعاً ایرانی خواهد بود. فردای این گفتگو، اعلام شد که پارسا پیروزفر در نقش مولانا بازی خواهد کرد.  حاشیه بعدی، انتشار استفتا از دو مرجع تقلید ایرانی توسط برخی رسانه‌ها بود که با ساخت فیلم دربارهٔ شمس و مولانا مخالفت کرده بودند.  

ناصر مکارم شیرازی اعلام کرد «از آن‌جا که ساخت چنین فیلمی سبب اشاعهٔ فرقه صوفیه می‌شود، ساخت آن شرعاً جایز نیست و باید از آن خودداری کرد.» حسین نوری همدانی نیز در پاسخی مشابه، شمس و مولانا را از اعیان صوفیه دانسته و ساخت فیلم دربارهٔ آن‌ها را به دلیل «اشاعهٔ فرقهٔ صوفیه»، حرام اعلام کرد.  

حسن فتحی و عوامل فیلم، در واکنشی تلویحی به این مسئله، دو ویدئو از دیدگاه‌های مقام رهبری، را در این خصوص منتشر کردند. این دو ویدئوی کوتاه که در کانال تلگرامی این فیلم منتشر شده بود مربوط به «دیدار رهبر انقلاب با شاعران» در شهریور ۱۳۸۷ است که در آن‌ها از مولانا و شمس به نیکی یاد شد. پس از این ماجرا و در حالیکه که «مست عشق» یک پیش‌تولید پرسروصدا را پشت سر گذاشت، تولیدی آرام را ادامه داد و تقریبا غالب مراحل فیلمبرداری در قونیه و در سکوت خبری انجام شد تا اینکه در اواخر مهرماه ۱۳۹۹، سهراب پورناظری، سازنده موسیقی فیلم اعلام کرد که «مست عشق»  به شکل نیمه‌کاره رها شده و به مرحله پایانی نرسیده است. همان روز‌ها اخباری جسته و گریخته دربارهٔ انصراف تهیه کننده ترک این فیلم به دلیل طولانی شدن فرایند ساخت و تدوین و پخش و زیاد شدن هزینه‌ها مطرح شد.

بیشتر بخوانید:فیلم/ اولین تیزر از فیلم مست عشق

اخباری که می‌گفت تهیه‌کننده ترک علنا قصد دارد پروژه را تکه پاره کند و در قالب سریال به شبکه‌های ماهواره‌ای بفروشد! واکنش فتحی و تهیه کننده ایرانی‌اش نیز به این ماجرا جز بیانیه‌های تهدیدآمیز چیزی نبود. عجیب آنکه این اقدام چندین‌باره رسانه‌ها و برخی محافل ترکیه برای مصادره میراث ادبی و فرهنگی ایران در حالی صورت گرفته بود که پیشتر هم اقداماتی از این دست با انفعال نهاد‌های رسمی کشورمان چه در ایران و چه در کشور ترکیه مواجه شده بود. خبر بعدی منتشر شده از «مست عشق»، اما از باقی عجیب‌تر بود.

در این راستا، گویا تمام سهم این فیلم به طرف ایرانی واگذار شده و طرف ترکیه‌ای از این پروژه کلا انصراف داده بود. به این ترتیب «مست عشق» دیگر محصول مشترک محسوب نمی‌شد؛ اتفاقی که پخش جهانی آن را نیز دچار مشکل می‌کرد. این در حالی بود که سرمایه گذار ترک پیشتر اعلام کرد، تدوین و مراحل فنی فیلم به پایان رسیده است و با توجه  به اقدام نکردن طرف ایرانی برای اکران، قرارداد پخش سریال «مست عشق» با یک شبکه ماهواره‌ای بسته شده است و دوبله فارسی آن درحال انجام است تا پخشش آغاز شود!

سرانجام با پیگیری‌های حقوقی انجام‌شده توسط وزارت امور خارجه و سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در استانبول، مالکیت صددرصدی فیلم به طرف ایرانی داده و اثر وارد فاز نهایی تولید شد. در این راستا، فرهاد توحیدی نویسنده فیلمنامه این فیلم با انتشار تصویری از یک نامه از حل اختلاف سرمایه‌گذاران ایرانی و ترک «مست عشق» خبر داد.

در این نامه که منتسب به جواد معبودی‌فر سرکنسولگری ایران در استانبول بود، آمده: «امروز جلسه نشست و مذاکره میان دو شرکت ایرانی و ترکیه‌ای سازنده «مست عشق» برگزار و کلیه موارد اختلاف با میانجیگری سرکنسولگری حل شد و سهام کامل پروژه به طرف ایرانی واگذار شد. زمان آماده‌سازی و پخش اثر توسط روابط عمومی فیلم اعلام می‌شود».

در نهایت و در حالی که تصور می‌شد «مست عشق»  حواشی را پشت سر گذاشته و بزودی اکران خواهد شد، یک جدایی غافلگیرکننده این فیلم را دوباره در کانون توجهات قرار داد. شامگاه دوشنبه اول آذرماه سال ۱۴۰۰،  همایون شجریان و سهراب پورناظری در بیانیه‌ای از کناره‌گیری خود از این پروژه خبر دادند.

گمانه‌ها از پیوستن علیرضا قربانی به این پروژه حکایت دارد.

دورنمای نامعلوم اکران

درحالی که پس از پنج سال انتظار می‌رفت «مست عشق» به اکران نوروز برسد، جای فیلم در جدول اکران خالی ماند و قرار شد فیلم اواخر فروردین اکران شود. این اتفاق بار دیگر نیز به تعویق افتاد. در این راستا روابط عمومی فیلم اخیرا اعلام کرد که به علت بروز برخی مشکلات فنی در فرآیند آماده‌سازی فیلم و ضرورت حفظ کیفیت مورد نظر سازندگان، اکران فیلم با هماهنگی مدیر محترم اداره نظارت سازمان سینمایی و دبیر محترم شورای صنفی اکران، با یک هفته تأخیر از تاریخ پنجم اردیبهشت ماه آغاز خواهد شد.

ظاهرا خرید بلیط از روز یک‌شنبه دوم اردیبهشت امکانپذیر خواهد بود. حال باید دید آیا زندگی مولانا پس از پنج سال سر از خاک سرزمین و پرده نقره‌ای در خواهد آورد یا این انتظار ادامه خواهد داشت ...

منبع: امتداد