معمای رئیس مجلسی که عضو شورای ریاست جمهوری است؛ قالیباف، رئیس سنی یا رئیس جدید پارلمان؟

اقتصاد۲۴-پایان عمر مجلس آن هم در روز‌هایی که رئیس جمهوری کشورمان در نتیجه یک سانحه هوایی به شهادت رسیده است، این سوال را ایجاد کرده که با توجه به اینکه «رئیس مجلس» یکی از اعضای شورای ۳ نفره اصل ۱۳۱ قانون اساسی است، بعد از پایان عمر ریاست قالیباف در مجلس یازدهم و تا انتخاب رئیس جدید چه کسی قرار است این جایگاه را پر کند.

در پاسخ به این پرسش علی فتاحی، قائم مقام پژوهشکده شورای نگهبان، در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین، می‌گوید درباره واگذاری ریاست مجلس و جانشینی افراد در شورای ۳ نفره خلأ قانونی وجود ندارد.

قائم مقام پژوهشکده شورای نگهبان همچنین به این نکته اشاره می‌کند که کشو هیچ‌گاه بدون مجلس و رئیس مجلس نیست.

کشور هیچ زمان بدون مجلس نیست

علی فتاحی، قائم مقام پژوهشکده شورای نگهبان در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین درباره نحوه جایگزینی رئیس سابق و جدید مجلس در شورای ۳ نفره بعد از فوت رئیس جمهور گفت: با توجه به اینکه یکی از اعضای شورای ۳ نفره بعد از فوت رئیس جمهور، رئیس مجلس است در فرآیند زمانی انتقال مجلس سابق و فعلی موضوع این است که روز پایان مجلس فعلی می‌شود روز آغاز مجلس جدید (۷ خرداد)، بنابراین هیچ‌وقت دوره فترت مجلس را نداریم.
وی گفت: در اصل ۶۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی به این نکته اشاره شده که انتخابات هر دوره مجلس باید پیش از پایان دوره قبل برگزار شود، به نحوی که کشور هیچ زمان بدون مجلس نباشد، بنابراین هیچ وقت بدون مجلس نیستیم و هر وقت مجلس وجود داشته طبیعتاً جایگاهی به عنوان رئیس مجلس وجود دارد.

مدت ریاست هیئت رئیسه سنی مجلس نباید بیش از یک روز باشد

وی افزود: در نتیجه تا پایان مجلس فعلی که رئیس آن مشخص است و از نظر حقوقی در آن شورای ۳ نفره عضویت دارد. بعد از پایان مجلس فعلی و آغاز مجلس جدید ۲ مدل رئیس مجلس وجود دارد. به این ترتیب که یک رئیس مجلس سنی وجود دارد که براساس ماده ۱۰ آئین‌نامه داخلی مجلس تعیین می‌شود و طبق آن مسن‌ترین نماینده به عنوان رئیس سنی انتخاب می‌شود. این هیئت رئیسه سنی در بازه زمانی بسیار کوتاه ریاست مجلس را برعهده دارد و وظایف بسیار محدودی دارد، کما اینکه بحث اداره جلسه افتتاحیه، انجام مراسم تحلیف، قرعه‌کشی برای تعیین شعب تحقیقی که وظیفه تطبیق اعتبارنامه نمایندگان را برعهده دارند و پیگیری امور مجلس تا زمان انتخاب هیئت رئیسه دائم مجلس از جمله وظایف هیئت رئیسه سنی مجلس است که از نظر زمانی، مدت ریاست هیئت رئیسه سنی مجلس نباید بیش از یک روز باشد

مجلس هیچ‌گاه بدون رئیس نخواهد بود

فتاحی در ادامه تصریح کرد: سپس در مجلس رأی‌گیری می‌شود و هیئت رئیسه اصلی مجلس انتخاب می‌شود که مسئولیت اداره مجلس را برعهده دارد، بنابراین مجلس هیچ‌گاه بدون رئیس نخواهد بود. بعد از اختتامیه مجلس فعلی رئیس مجلس فعلی عضو شورای ۳ نفره بعد از فوت رئیس جمهور خواهد بود، بعد از آن هم بازه زمانی یک روزه خواهیم داشت که هیئت رئیسه سنی مجلس را اداره خواهد کرد و بعد از آن هم هیئت رئیسه موقت و اصلی انتخاب خواهد شد که آن هم طبیعا حکم مذکور در اصل ۱۳۱ قانون اساسی رئیس مجلس عضو شورایی است که باید فرآیند برگزاری انتخابات ریاست جمهوری را طراحی کند.

بیشتر بخوانید:توییت تلخ قالیباف برای رئیسی

قائم مقام پژوهشکده شورای نگهبان در واکنش به اینکه بنابراین بعد از انتخاب رئیس جدید مجلس فردی که به جای قالیباف رئیس مجلس می‌شود وارد آن شورای ۳ نفره می‌شود و رئیس سنی در این شورا جایگاهی ندارد؟ خاطرنشان کرد: هر کسی که رئیس فعلی مجلس است، عضو شورای ۳ نفره بعد از فوت رئیس جمهور است چراکه شخصیت حقوقی ملاک است نه فرد حقیقی که در آن جایگاه قرار گرفته است؛ بنابراین هر فردی که رئیس مجلس انتخاب شد، او عضو شورای ۳ نفره اصل ۱۳۱ قانون اساسی خواهد شد.

فتاحی در پاسخ به اینکه رئیس مجلس سنی در شورای ۳ نفره اصل ۱۳۱ جایگاهی ندارد؟ یادآور شد: نکته این است که برای بازه زمانی یک روزه از نظر عملی اتفاق خاصی نمی‌افتد و از نظر حقوقی هم خلأ خاصی درباره جایگاه رئیس مجلس در شورای ۳ نفره اصل ۱۳۱ نداریم چراکه مجلس هیچ‌گاه بدون رئیس اداره نمی‌شود، گاهی رئیس سنی ریاست مجلس را برعهده دارد و بعد از رئیس منتخب مجلس را اداره می‌کند. طبیعتاً از نظر عملی اتفاق خاصی نمی‌افتد چراکه کل دوره ریاست رئیس سنی مجلس بیش از یک روز نبوده، اما از نظر حقوقی مجلس همان یک روز هم مجلس رئیس دارد که آن رئیس به عنوان عضو شورای ۳ نفره خواهد بود.