طلسم حضور زنان در هیات رئیسه مجلس شکسته می‌شود؟

اقتصاد۲۴-مراسم افتتاحیه دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی صبح دوشنبه ۷ خرداد و با حضور ۲۹۰ منتخب برگزار می‌شود؛ دومین جلسه مجلس، اما روز سه‌شنبه با دستوری مهم آغاز به کار می‌کند؛ «برگزاری انتخابات هیأت رئیسه» انتخاباتی مهم و تاثیرگذار در روند فعالیت‌های ۴ ساله مجلس جدید که تاکنون نیز برخی اسامی برای ۱۲ کرسی هیات رئیسه که متشکل از یک رئیس، ۲ نایب رئیس، ۶ دبیر و ۳ ناظر است مطرح شده، اما آنچه که در میان این اسامی به چشم می‌آید، جای خالی زنان است؛ تاکنون نام هیچ یک از منتخبان زن برای هیچ کدام از صندلی‌های هیأت رئیسه مطرح نشده است.

بررسی تاریخچه ادوار مجلس نشان می‌دهد که تاکنون و طی ۱۲ دوره مجلس، ۱۲۵ زن به عنوان منتخب مردم به مجلس راه یافته‌اند؛ در دوره اول تا سوم مجلس ۴ نفر، در دوره چهارم ۹ نفر، در دوره پنجم ۱۴ نفر، در دوره ششم ۱۳ نفر، در دوره هفتم ۱۳ نفر، در دوره هشتم ۸ نفر، در دوره نهم ۹ نفر، دوره دهم ۱۷ نفر و در دوره یازدهم ۱۶ نفر به عنوان نمایندگان مردم در مجلس حضور داشتند و در دوره دوازدهم نیز ۱۴ نفر از زنان به عنوان نماینده مجلس فعالیت خواهند کرد. همچنین در بررسی اعضای هیأت رئیسه‌های مجالس پیشین تنها نام یک زن یعنی سهیلا جلودارزاده به چشم می‌آید؛ او که سابقه نمایندگی مجلس در ادوار پنجم، ششم، هفتم و دهم را در کارنامه سوابق خود دارد، در دوره ششم به مدت ۴ سال به عنوان سهیلا جلودارزاده عضو هیأت رئیسه (منشی) فعالیت کرد.

از مجلس هفتم تا پایان مجلس یازدهم به مدت ۲۰ سال هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی با ترکیبی تمام مردانه فعالیت کرد؛ حال با آغاز دوره دوازدهم مجلس و با توجه به سهم ۵ درصدی زنان از کرسی‌های مجلس و حضور ۱۴ زن که نیمی از آن‌ها (الهام آزاد، سارا فلاحی، فاطمه محمدبیگی، فاطمه مقصودی، زهرا سعیدی، سمیه رفیعی و زهره سادات لاجوردی) دارای سابقه نمایندگی بوده و نیمی دیگر (زهرا خدادادی، مریم عبداللهی، شهین جهانگیری، عالیه زمانی کیارسی، فاطمه جراره، بهشید برخوردار و زینب قیصری) نیز برای نخستین مرتبه به مجلس راه یافته‌اند، باید منتظر ماند و دید که آیا طلسم ۲۰ سال غیبت زنان در هیأت رئیسه مجلس شکسته می‌شود؟

برای پاسخ به این پرسش به سراغ سمیه رفیعی منتخب مردم تهران، ری، شمیرانات، پردیس و اسلامشهر در مجلس دوازدهم رفتیم.

سمیه رفیعی درباره اهمیت حضور زنان در هیأت رئیسه مجلس و تاثیر این حضور در عملرد مجلس تاکید کرد: به نظر من حضور خانم‌ها در هیأت رئیسه مجلس از هر جهتی از جمله منظم و قاعده‌مند شدن دستور جلسات، پیگیری مصوبات و خیلی از موارد دیگر می‌تواند موثر باشد.

وی با اشاره به غیبت ۱۰ دوره‌ای زنان در هیأت رئیسه مجالس ادوار گذشته گفت: متاسفانه مجالس در طول ادوار گذشته خیلی نسبت به موضوع حضور زنان در هیأت رئیسه اهتمام جدی نداشتند و به جز یک دوره که یکی از زنان نماینده عضو هیأت رئیسه بوده، هیأت رئیسه مجالس مختلف از حضور زنان محروم بودند. با توجه به اینکه در این خصوص بار‌ها در جلسات و محافل مختلف جامعه زنان، نمایندگان زن مجلس مورد سوال قرار می‌گیرند، با حضور زنان در هیأت رئیسه مجلس در واقع نسبت به مطالبات عمومی که در جامعه و به ویژه جامعه فرهیختگانی زنان وجود دارد پاسخ مناسبی داده می‌شود.

بیشتر بخوانید:افشای هزینه‌های انتخاباتی برخی نمایندگان مجلس دوازدهم

منتخب مردم تهران در مجلس همچنین با بیان اینکه «حضور خانم‌ها در هیأت رئیسه مجلس حتماً در ابعاد بین‌المللی نیز پیام مهمی را مخابره می‌کند»، عنوان کرد: بُعد بین‌المللی حضور زنان در ترکیب هیأت رئیسه مجلس از ابعاد مهمی است که نادیده گرفته می‌شود؛ حتی نظر من این است که حضور خانم‌ها در هیأت رئیسه مجلس نباید صرفاً محدود به ۶ دبیر یا ۳ ناظر باشد؛ چرا خانم‌ها نباید برای نایب رئیسی و حتی ریاست مجلس کاندیدا شوند؟ این‌ها نکات مهمی هستند.

رفیعی با اشاره به آئین نامه داخلی مجلس تاکید کرد: بر اساس آئین نامه داخلی مجلس هیچ ممنوعیتی برای کاندیداتوری زنان برای همه کرسی‌های هیأت رئیسه وجود ندارد؛ در این شرایط چرا نباید خانم‌ها واقعاً کاندیدای همه کرسی‌های هیأت رئیسه مجلس شوند؟

وی در پاسخ به این پرسش که فکر می‌کنید که این تابو در مجلس دوازدهم شکسته شود؟ گفت: آنچه که من فکر می‌کنم این است که این تابو باید شکسته شود.

منتخب مردم تهران در مجلس همچنین در پاسخ به اینکه آیا علاقه‌ای به شکسته شدن این تابو در مجلس دوازدهم وجود دارد؟ نیز اظهار کرد: اول باید ببینیم که ضرورت این موضوع توسط همه منتخبین احساس می‌شود یا خیر؛ حضور در ترکیب هیأت رئیسه مجلس از موضوعاتی است که می‌تواند در نخستین جلسه‌ی فراکسیون زنان مطرح شود.

رفیعی در پایان در پاسخ به این پرسش که آیا برای کرسی‌های هیأت رئیسه مجلس اعلام کاندیداتوری می‌کنید؟ عنوان کرد: فرهنگ این موضوع باید جا بیفتد؛ خودم هنوز به این موضوع فکر نکردم، اما اینکه این باور اصلاً وجود نداشته باشد و رویکرد این باشد که خانم‌ها اصلاً نباید برای همه صندلی‌های هیأت رئیسه کاندیدا شوند، باید تغییر کند.

حال باید منتظر ماند و دید که آیا تا روز سه‌شنبه ۸ خرداد ۱۴۰۳ که دومین جلسه صحن مجلس دوازدهم کار خود را با دستور کار انتخابات هیأت رئیسه آغاز می‌کند، زنان مجلس برای تصاحب کرسی‌های هیأت رئیسه مجلس اقدامی می‌کنند یا خیر؟