اقتصاد۲۴- هدی کاشانیان: بیشتر خانههای قدیمی تهران این روزها هر کدام تبدیل به یک موزه شدهاند تا بتوانند استوارتر از قبل در صفحه تاریخ ایران به یادگار بمانند. خانه تاریخی تیمورتاش نیز یکی از جاهای دیدنی تهران است که امروزه به عنوان «موزه جنگ» شناخته میشود. بنای خانه مربوط به اواخر دوران قاجار است. درحقیقت بازدید از این موزه یک تیر و دو نشان محسوب میشود چرا که هم میتوانید گشتی در یک عمارت تاریخی بزنید و هم در یکی از دیدنیترین موزههای تهران قدم بگذارید.
عبدالحسین تیمورتاش در اواخر سلسه قاجار تلاشهای فراوانی انجام داد تا سلسله قاجار کنار رفته و سلسه پهلوی روی کار بیاید. بعد از انقراض سلسله قاجار و روی کار آمدن رضاشاه، «عبدالحسین تیمورتاش» که بهعنوان وزیر دربار تعیین شده بود، این عمارت را از سردار محتشم بختیاری خریداری و بهعنوان محل سکونت در آن زندگی کرد، اما با مورد غضب قرار گرفتن تیمورتاش و دستور قتل او در روز نهم مهرماه سال ۱۳۱۲، اموال و املاک او مصادره شد و این عمارت که بهطور خاص مورد توجه رضاشاه قرار داشت، برای تاسیس دانشگاه جنگ به ارتش واگذار شد.
در سال ۱۳۱۲ معماری به نام «کریم طاهرزاده بهزاد» جهت احداث ساختمان دانشگاه جنگ در جوار عمارت کلاه فرنگی مشغول به کار شد و ساختمان دانشگاه با همت او به اتمام رسید. پس از پایان کار ساختمان دانشگاه جنگ و افتتاح آن، از عمارت کلاه فرنگی بهعنوان ساختمان فرماندهی دانشگاه جنگ استفاده شد که این روند تا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران ادامه یافت. این عمارت در سال ۱۳۷۳ توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در فهرست آثار ملی ایران با شماره ۱۱۱۹۷ ثبت شد و در سال ۱۳۹۵ ساختمان فرماندهی دانشگاه جنگ به محلی جدید منتقل و با هماهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و شهرداری تهران، «موزه جنگ» در عمارت تیمورتاش رسماً افتتاح و درهای آن به روی مردم، جهت بازدید گشوده شد.
خانه تیمورتاش، از بناهای تاریخی تهران، در دو طبقه ساخته شده است و علاوه بر آن، یک زیرزمین هم دارد. ارتفاع در طبقات این ساختمان متفاوت است. نمای آجری بنا به شکلی استادانه اجرا شده است. همچنین آینهکاریهای نفیس که در سقف تالار اصلی کار شدهاند، قابلتوجه است. گچبریهای ظریف و زیبایی نیز در سرستونها و سایر بخشهای بنا وجود دارد. درها و پنجرههای چوبی نیز با وجود فرمها و اشکال خاص خود، جلوه زیبایی به این بنا دادهاند.
با نزدیک شدن به عمارت و از همان محوطه بیرونی میتوان انواع سلاحها و ابزار جنگی که در این موزه نگهداری میشود را مشاهده کرد. در هر بخش از خانه تیمورتاش وسایل مختلفی نگهداری میشوند.
محوطه بیرونی
اولین بخش و ورودی موزه جنگ محوطه بیرونی است. در فضای سبز اطراف این موزه انواع ماشینها و هوابردهای جنگی مربوط به دوره پهلوی نگهداری میشوند. یکی از جزئیات دیدنی محوطه بیرونی درختهای دوستی است که به نشانه صلح با دیگر کشورها در فضای سبز آن جا دارد، درخت دوستی با ایتالیا، درخت دوستی با جمهوری آذربایجان، پاکستان و کشور عراق مهمترین درختهای موجود در محوطه هستند.
طبقه اول
با ورود به عمارت وارد اولین طبقه آن میشوید. در این طبقه سلاحهای جنگی و ابزاری مانند ذرهبین نقشهخوانی و… از دوره صفویه تا پهلوی نگهداری میشوند. ابزارهای جنگی موجود در این طبقه در کشورهای مختلفی مانند آلمان، انگلستان، شوروی، ایتالیا و… ساخته شدهاند.
طبقه دوم
با بالا رفتن از پلههای چوبی و ورود به طبقه دوم که معماری به مراتب زیباتر از طبقه اول دارد، سردیسهای سرداران مشهور و شهدای ایرانی را مشاهده خواهید کرد. در طبقه دوم علاوه بر این سردیسها که از شهید بابایی، همتی، فلاحی و… به یادگار ماندهاند، امکان مشاهده آینهکاریهای جذاب و پنجرههای ارسی بلند که از بالا باز میشوند و با شیشههای رنگی تزئین شدهاند را هم دارید.
زیرزمین
البته تماشای خانه تیمور تاش و موزه جنگ بدون بازدید از زیرزمین آن لطفی ندارد. در زیرزمین این خانه یک آبانبار بزرگ و قدیمی وجود دارد که امروزه با نورپردازیهای زیبا بسیار تماشایی است. همچنین برای استراحت بازدیدکنندگان یک کافه کوچک هم در زیرزمین این عمارت قرار دارد.
تقریبا تمام ابزارها و سلاحهایی که برای جنگ در دوران پهلوی و قاجار و برخی از ابزارهای دوره صفویه در این موزه وجود دارند. این ابزارها که بیشتر در ویترینهای مخصوص محافظت میشوند با جزئیات و توضیح کشف و استفاده هرکدام در معرض بازدید تماشاگران قرار دارند.
بعضی از آثار تاریخی دیدنی در این موزه عبارتند از:
• ساعتهای خورشیدی
• سلاحهای جشنهای ۲۵۰۰ سال شاهنشاهی
• انواع سلاحهای گرم و سرد صفویه تا پهلوی
• شمشیرها
• نیزههای فولادی
• انواع خنجرها
• چاقوها
• زره و کلاه خود
• اسلحههای کلت شاهکش، والتر، آمریکایی
• مسلسل یوزی
• مین ضدخودرو
• توپانداز که هدیه امپراتوری روس به عباسمیرزا فرزند فتحعلی شاه بود
• ماکت ناوهای جنگی
• هلیکوپتر
• سردیسها و تصاویر افراد نظامی قدیمی و جدید و…
دسترسی به موزه جنگ
بهترین راه دسترسی استفاده از مترو است. ایستگاه متروی میدان حر در خط دوم (فرهنگسرا-صادقیه) روبهروی موزه جنگ قرار دارد. برای استفاده از خودروی شخصی، از سمت میدان باستان میتوانید به مجموعه دسترسی داشته باشید. برای این منظور در نظر بگیرید که این منطقه در طرح ترافیک تهران واقع شده است. همچنین برای پارک خودرو ممکن است به مشکل بربخورید.