ماجرای زیان سازی پالایشگاه‌ها با بنزین اکتان ۸۷

اقتصاد۲۴-اخیرا مجید عشقی، رئیس سازمان بورس از اصلاح دستورالعمل قیمت خوراک و فرآورده‌های پالایشی خبر داد. وی با بیان اینکه در جلسه عصر امروز سه اصلاح عمده در دستورالعمل نرخ خوراک پالایشگاه‌ها مورد بحث و تفاهم قرار گرفت و جزئیات دقیق‌تر آن توسط وزارت نفت اعلام خواهد شد، گفت: به‌اختصار سه مورد اصلاح عبارت‌اند از:
۱. زمان اجرای دستورالعمل جدید که قبلاً تاریخ اجرای آن از ابتدای سال در نظر گرفته شده بود به همان تاریخ ابلاغ تغییر یافت؛ بنابراین مقرر شد تا محاسبات مدنظر از ابتدای سال تا ۲۳ بهمن ماه سال گذشته طبق دستورالعمل ۱۴۰۱ انجام شود

۲. میزان عدم النفع شرکت‌های پالایشی ناشی از برنامه تولید ابلاغی از سوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی که با توجه به شرایط ویژه کشور و کاهش ناترازی بنزین تدوین شده است و به همین دلیل امکان به‌کارگیری حداکثر ظرفیت تولید محصولات با کیفیت بالاتر را از پالایشگاه‌ها سلب می‌کند، محاسبه و در حساب شرکت‌های پالایشی منظور شود.

۳. همچنین مقرر شد تا تسویه بدهی‌های دولت به پالایشگاه‌ها از محل تخصیص خوراک آن‌ها انجام شود. رئیس سازمان بورس با بیان اینکه این پیگیری‌ها باعث بهبود شرایط شرکت‌های پالایشی و کاهش نوسانات بازار می‌شود، بیان کرد: جلوگیری از زیان تحمیل شده به پالایشگاه‌ها منجر به افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری در صنعت پالایشی‌ها خواهد شد و امید می‌رود طرح‌های توسعه‌ای این صنعت با سرعت بیشتری به بهره‌برداری برسد که ارزش افزوده ناشی از آن نصیب سهامداران این صنعت و عموم مردم خواهد شد.

داستان اصلاح نرخ خوراک پالایشی‌ها چه بود؟

گفتنی است در ۲۳ دیماه ۱۴۰۲ ابلاغیه از وزارت نفت به پالایشگاه‌ها ارسال شد و بعد از ابلاغ این مصوبه اثرات آن بر روی پالایشگاه‌ها بررسی شد و نتیجه این بود که این دستورالعمل باعث کاهش سود شرکت‌های پالایشگاهی بعد از گذشت ۱۰ ماه از سال میگردد.

طبق این دستور العمل که به شرکت‌های پالایشی در بهمن سال ۱۴۰۲ ابلاغ شد، دو تغییر عمده در قیمت خرید بنزین از پالایشگاه اعمال شده است. اول اینکه مرجع از سنگاپور به خلیج فارس تغییر پیدا کرده که فوب خلیج فارس حدود ۵ دلار پایین‌تر است و دوم جریمه با کاهش اکتان خریداری شده نسبت به اکتان ۹۲ بیشتر شده است.

ضرایب کاهنده کرک اسپرد برای بنزین‌های کم کیفیت با اکتان ۸۷ نیز بزرگتر شده و این دومین عامل افت کرک اسپرد پالایشگاه هاست. از سوی دیگر ضریب کاهنده کرک اسپرد برای گازوبیل‌های سولفور بالا و کم کیفیت پالایشگاه‌ها اعمال میشود که عامل افت کرک اسپرد گازوییل پالایشگاه هاست. لازم به ذکر است که تاریخ اعمال دستورالعمل از ابتدای فروردین ۱۴۰۲ تا پایان سال ۱۴۰۴ معتبر بوده و پالایشگاه‌ها را مشمول کاهش کرک اسپرد و تعدیل منفی صورت‌های مالی قبلی میکند.

بیشتر بخوانید:ایران در افغانستان پالایشگاه می‌سازد

با توجه به دستور العمل ابلاغی هر قدر پالایشگاهی بنزین با اکتان پایین بیشتری تولید کند از دستور العمل منتشر شده تاثیر منفی بیشتری میپذیرد که بر این اساس میتواند بین ۵ تا ۳۰ درصد کاهش سود باشد. با این اوصاف قیمت گذاری به سمت کیفی سازی بنزین و گازوییل و بالا بردن استاندارد محصولات رفته است که همین مهم منجر به کاهش قیمت فروش فرآورده‌های نفتی و تعدیل منفی گزارشات پالایشگاهی‌ها می‌شود.

اصلاحات اخیر نرخ خوراک پتروشیمی‌ها

اولین نکته‌ای که در خصوص اصلاح نرخ خوراک پالایشی ها، حذف بند عطف به ما سبق این دستورالعمل است. در واقع در حالی که دستورالعمل جدید پالایشی‌ها در بهمن ماه ۱۴۰۲ ابلاغ شد، اما قرار بود که از ابتدای سال ۱۴۰۲ اعمال شود، که هم اکنون در اصلاحیه اخیر از زمان ابلاغ (بهمن ماه) طبق این دستورالعمل نرخ خوراک مورد محاسبه قرار می‌گیرد.

دومین نکته‌ای که در اصلاحیه به آن اشاره شده است، محاسبه و بازپرداخت عدم النفع شرکت‌های پالایشی در طول این مدت است. برآورده‌های اولیه در زمان ابلاغ دستور العمل نشان می‌داد که تنها از این محل ۶ شرکت پالایشگاهی حدود ٢۶.۵ همت کاهش سود داشتند که کاهش سود آوری و حاشیه سود شرکت‌های پالایشی در سال جاری نیز می‌تواند موید این‌امر باشد.