تاریخ انتشار: ۱۰:۴۹ - ۰۴ تير ۱۴۰۳

وعده‌های تورم‌زا؛ چرا نامزد‌های انتخابات ریاست‌جمهوری از جیب بانک‌ها قول می‌دهند؟

تسهیلات کم‌بهره اشتغال، وام ازدواج، وام جهیزیه، ساخت مسکن برای فقرا، وام فرزندآوری و‌... همه و همه وعده‌هایی است که در سال‌های گذشته از سوی نامزدهای انتخابات به زبان آمده و اجرائی شده‌اند. وعده‌هایی که از نظر کارشناسان اقتصاد، منابع بانکی را بیش از امروز زیر فشار می‌گذارد و بانک‌های گرفتار ناترازی را دچار شرایط وخیم‌تری می‌کند و ‌نتیجه اینکه این وعده‌ها تورم‌زاست و تاوان آن از جیب عموم مردم پرداخت می‌شود.

وعده‌های تورم‌زا

اقتصاد۲۴-کمتر از یک هفته تا انتخابات مانده و بازار وعده‌های دور از ذهن از سوی نامزد‌ها هر روز داغ‌تر از روز قبل می‌شود؛ یکی می‌خواهد مردم را صاحب طلا کند و دیگری وعده مسافرت رایگان می‌دهد، یکی از رساندن گوشت به درِ خانه مردم می‌گوید و دیگری از تخصیص یارانه به امکانات تفریحی! غافل از اینکه صابون این‌دست وعده‌ها دهه‌هاست به تن مردم خورده است.

در این میان، بازار وعده نامزد‌ها از جیب بانک‌ها نیز داغ است. این در حالی است که دولت سیزدهم هم وعده داد چهار میلیون مسکن برای فقرا بسازد، اما عملا طرح به دلیل رویگردانی بانک‌ها از پرداخت تسهیلات، زمین‌گیر شده است. آبان سال گذشته خبرگزاری‌ها دراین‌باره نوشتند: «با گذشت بیش از دو سال از عمر دولت سیزدهم، هنوز اجرائی‌شدن وعده ساخت چهار میلیون واحد مسکونی در هاله‌ای از ابهام به سر می‌برد». اگرچه مطابق ماده چهار قانون جهش تولید مسکن ابلاغ‌شده در تاریخ ۳۰ شهریور ۱۴۰۰، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی به‌طور قانونی مکلف شده بودند که حداقل ۲۰ درصد از تسهیلات پرداختی نظام بانکی در هر سال را با نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار به بخش مسکن اختصاص دهند، اما در نهایت حتی با اجبار قانون هم تن به این کار ندادند.

آمار‌ها نشان می‌دهد از زمان ابلاغ این قانون تا فروردین ۱۴۰۲، از میان ۲۷ بانک و مؤسسه مالی، تنها دو بانک به ماده چهار قانون جهش تولید مسکن تمکین کرده و مقدار تسهیلات پرداخت‌شده از سوی آن‌ها در بخش مسکن تطابق صد‌درصدی با میزان قانونی داشته است. از میان ۲۵ بانک و مؤسسه اعتباری دیگر، تنها عملکرد بانک مسکن در اعطای تسهیلات به بخش مسکن با آنچه قانون تکلیف کرده بود، مطابقت بالای ۵۰ درصد داشته است (تقریبا ۸۰ درصد) و درصد تطابق عملکرد ۲۴ بانک و مؤسسه دیگر در زمینه پرداخت وام در حوزه مسکن به ۵۰ درصد هم نمی‌رسید.

این ماجرا آن‌قدر بیخ پیدا کرد که صدای قانون‌گذاران را هم درآورد. برای مثال حسن همتی، عضو سابق کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی، سال گذشته در اعتراض به عدم تسهیلات‌دهی بانک‌ها به مهر گفت: «بانک‌ها در حال حاضر وام اشتغال، ازدواج، تسهیلات مسکن و تسهیلات فرزندآوری را پرداخت نمی‌کنند. در این شرایط، سؤال من از رئیس کل بانک مرکزی این است که بانک‌ها به چه کسانی و تحت چه شرایطی وام اعطا می‌کنند؟ بانک‌ها همیشه این بهانه را می‌آورند که اعتبار لازم برای پرداخت تسهیلات مسکن را در اختیار ندارند؛ در این شرایط که آن‌ها اعتباری ندارند، اصلا چرا باید در ساختار وجود داشته باشد. در این شرایط از تمام بانک‌ها گله‌مند هستیم که چرا مشکلات مالی مردم در حیطه مسکن را حل نمی‌کنند؟ مردم از جهات مختلف از‌جمله اقتصادی و مالی تحت فشار شدیدی هستند». نماینده مجلس یازدهم همچنین گفته بود مجلس قانون جهش تولید مسکن را مصوب و برای حل بحران مسکن اعلام کرده و فقط می‌توان از دو طریق از‌جمله آزادسازی زمین و اعطای وام این مشکل را حل کرد، ولی وقتی بانک‌ها که یک سمت ماجرا هستند، اقدام به پرداخت تسهیلات ساخت و خرید مسکن نمی‌کنند، نباید انتظار داشته باشیم این قانون مجلس اجرائی شود.

اما بانک‌ها تأکید داشتند که خیریه نیستند، بلکه بنگاه اقتصادی هستند. آن‌ها به بدهی سنگین خود به بانک مرکزی اشاره می‌کردند و می‌گفتند پولی برای پرداخت وام مسکن حمایتی نمانده است.


بیشتر بخوانید:فیلم/ رضا خاتمی: ما برای ایران رای می‌دهیم


بانک‌ها معتقد بودند بر اساس قانون جهش تولید مسکن، اگر بانک‌ها تسهیلات ساخت مسکن حمایتی را نپردازند، باید ۲۰ درصد آن تسهیلات تکلیفی را به‌عنوان مالیات بدهند؛ یعنی بانک‌ها برای تأمین مالی مسکن حمایتی ناچار هستند از بانک مرکزی استقراض کنند و جریمه ۳۶‌درصدی دیرکرد بدهی به بانک مرکزی را بپردازند؛ بنابراین آن‌ها ترجیح می‌دهند به‌جای آنکه برای تسهیلات مسکن حمایتی از بانک مرکزی استقراض کنند و جریمه ۳۶‌درصدی بدهند، به همان جریمه مالیاتی ۲۰‌درصدی تن بدهند و وام نهضت ملی مسکن را نپردازند. همان زمان بیت‌الله ستاریان، تحلیلگر اقتصاد مسکن، به «شرق» گفته بود: «دولت دست بانک‌ها را برای ده‌ها فعالیت بانکی بسته و با تورم بالا و ناکارآمدی مدیریت اقتصادی آن‌ها را مجبور به بنگاه‌داری کرده است؛ بنابراین طبیعی است که بانک‌ها ترجیح دهند به‌جای پرداخت وام‌هایی که سودشان بسیار کمتر از نرخ تورم است، سفته‌بازی کنند و در بازار‌های واسطه‌ای و به بنگاه‌داری مشغول شوند».

تنگنای اعتباری شبکه بانکی

در میان موج این وعده‌ها، در مناظره روز جمعه اول تیر‌ماه ۱۴۰۳، امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، یکی از نامزد‌های انتخابات ریاست‌جمهوری، وعده داد در صورتی که رأی بیاورد، دولت او تسهیلات یک میلیارد تومانی در نظر می‌گیرد تا خانواده‌ها بتوانند در حوزه اشتغال، جهیزیه یا ازدواج یا سرمایه‌گذاری‌های دیگر از آن استفاده کنند، آن‌هم به صورت قرض‌الحسنه. جالب اینجاست این وعده در حالی مطرح شده که یکی از مسائل اصلی اقتصاد کشور در حال حاضر تورم است. درواقع در حالی که تمام نامزد‌ها ادعای توانایی کنترل تورم را دارند، وعده‌های برخی از آنان نشان می‌دهد دست‌فرمانی جز خلق پول برای تحقق وعده‌هایشان ندارند. کمی قبل از این ماجرا نیز محمود احمدی‌نژاد وعده وامی را داد که آن هم نافرجام ماند.

ماجرای هر فرزند یک میلیون تومان را احتمالا هنوز کسی از یاد نبرده است؛ چرا‌که در همین سال‌های اخیر، بار دیگر از سر گرفته شد. سال ۱۴۰۰ مجلس طرحی را مصوب کرد تا برای تشویق خانواده‌ها به فرزند‌آوری، به آن‌ها وام‌های ویژه‌ای پرداخت شود، اما بانک‌ها به‌هیچ‌وجه تمایلی به اجرای این طرح نشان ندادند؛ درست مثل زمان احمدی‌نژاد که این وام تنها به تعداد کمی از والدین تازه فرزند آورده داده شد و بعد از مدت کوتاهی به فراموشی سپرده شد، دلیل هم نبود توانایی بانک‌ها و موانع دولتی بود.

سال گذشته شهلا کاظمی‌پور، جمعیت‌شناس، در گفت‌وگویی به این وعده قدیمی اشاره کرد و گفت: «در زمان آقای احمدی‌نژاد قرار بود یک میلیون تومان به حساب خانواده‌ها واریز کنند که به صورت سپرده برای آینده آن بچه جمع‌آوری شود. تقریبا برای پنج ماه واریز شد و دیگر تداوم نداشت. جالب اینکه به آن خانواده‌هایی هم که تعلق گرفته بود، با مراجعه به بانک متوجه شدند اصلا پولی وجود ندارد».

بنا بر گفته مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی جوانان وزارت ورزش و جوانان در سال‌های اخیر نیز یک‌میلیون‌و‌۷۳۱‌هزار‌و ۴۱ نفر برای دریافت وام فرزندآوری ثبت‌نام کرده‌اند که از این بین تنها ۳۸۳‌هزار‌و ۳۷۷ فقره وام دریافت کردند. طبق اظهارات این مقام، تعداد در‌صف‌ماندگان دریافت این وام، یعنی کسانی که مدارک را تکمیل کرده و منتظر دریافت وام هستند، بسیار زیاد است؛ زیرا «بسیاری از شعبه‌ها در استان‌ها اعلام می‌کنند برای پرداخت وام فرزندآوری اعتبار لازم را ندارند». این یعنی همان‌طور که کارشناسان سال‌هاست می‌گویند، مسئولان بدون کوچک‌ترین اطمینانی از کافی‌بودن منابع و اعتبارات لازم، وعده وام و تسهیلات به مردم می‌دهند. بدتر اینکه گاه حتی این وعده‌ها بدون داشتن اعتبار کافی به قانون هم تبدیل می‌شوند تا چماقی بر سر شبکه بانکی شوند و تبدیل‌شان کند به ماشین‌های خلق پول پرقدرت.

وعده‌های نامزد‌ها تورم‌زاست

کامران ندری، کارشناس امور بانکی، به «شرق» می‌گوید: «برخی نامزد‌های انتخاباتی از جیب بانک‌ها وعده می‌دهند. این در حالی است که اولا به لحاظ قانونی بخشی از بانک‌های ما بانک‌های خصوصی هستند که رئیس‎‌جمهور به‌هیچ وجه نمی‌تواند خارج از چارچوب قانون چنین تکالیفی را به آنان تحمیل کند، مگر اینکه در مجلس تبدیل به قانون شود. بانک‌های دولتی را، اما می‌توان تحت فشار گذاشت و این‌دست تکالیف را به آن‌ها تحمیل کرد که البته بعید است این بانک‌ها هم چنین برنامه‌هایی را بپذیرند.


بیشتر بخوانید:تخلف آشکار صدا و سیما؛ پخش سخنرانی جلیلی در تبریز به صورت مستقیم


دوم اینکه پر‌واضح است چنین کاری هم آسیب‌های زیادی به بانک‌ها وارد می‌کند و هم تبعات نامطلوبی برای اقتصاد کلان دارد». او ادامه می‌دهد: «اگر فرض را بر این بگیریم که کاندیدایی که این ایده را مطرح کرده انتخاب شود، ممکن است به دنبال پیاده‌کردن این وعده به بانک‌ها فشار وارد کند، اما همه می‌دانند که وضع بانک‌های ما همین الان هم چندان مناسب نیست و چنین تکالیفی می‌تواند وضعیت ترازنامه بانک‌ها را از آنچه هست بدتر کند. شاید اگر پای این وعده‌ها بمانند و بانک‌ها را تحت فشار شدید بگذارند، برخی بتوانند در کوتاه‌مدت این وام‌ها را دریافت کنند، اما قطعا استمرار پیدا نمی‌کند و به همین دلیل در نهایت بیشتر مردم جامعه هستند که از تورم بالای ناشی از آن متضرر می‌شوند.

آن عده کوچکی هم که ممکن است بتوانند این وام‌ها را دریافت کنند، احتمالا مشخص نباشد چه کسانی هستند و به چه صورت بتوانند این کار را بکنند». ندری تأکید دارد آنچه در آن شکی نیست، این است که هرگز همه مردم نمی‌توانند از این‌دست وام‌ها که با فشار دولت‌ها داده می‌شود، منتفع شوند؛ چون به‌زودی وام‌دهی متوقف می‌شود و تنها تورم برای مردم باقی خواهد ماند.

این کارشناس می‌افزاید: «اگر بانک مرکزی ذخایر کافی در اختیار بانک‌ها قرار دهد و اجازه دهد پایه پولی رشد بالایی داشته باشد، آن‌وقت بانک‌ها هم می‌توانند وام و تسهیلات بیشتری بدهند. در حال حاضر، اما مشکل اصلی این است که بانک‌ها ذخایر کافی یا همان نقدینگی نزد بانک مرکزی ندارند. اگر قرار شود بانک مرکزی ماشین خلق پول پرقدرتش را بیش از الان روشن کند، سرعت رشد پایه پولی به‌شدت افزایش می‌یابد و نقدینگی و در نهایت تورم ایجاد می‌کند. پس بانک مرکزی مجبور است به بانک‌ها اجازه اضافه برداشت ندهد تا مشکل تورم بیشتر نشود. بانک هم با این وضع توان پرداخت تسهیلات ندارد.

باید توجه داشت که آثار تورمی اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی بیشتر از انواع دیگر خلق تورم است. بهتر است کاندیدا‌ها به جای این‌دست وعده‌ها، برنامه‌ای ارائه کنند تا مشخص کند چطور قرار است منابع محدود فعلی را مدیریت کنند تا اینکه تکلیف و فشار بیشتری برای منابع ایجاد کنند».

منبع: روزنامه شرق
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

قیمت ماهی امروز + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

قیمت خودرو‌های مدیران خودرو امروز

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت خودرو‌های سایپا امروز یکشنبه ۱۴ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

مدارس و ادارات تهران فردا دوشنبه ۱۵ بهمن تعطیل است؟

قیمت دلار و یورو امروز یکشنبه ۱۴ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

حال بد هورالعظیم، آخرین بازمانده تالاب‌های بین‌النهرین

عکس/ تغییر مدل مو و ریش جولانی در سفر به عربستان

عکس/ آبتنی دسته جمعی ۱۳۵ سال پیش در آبگرم سرعین

عکس/ ورود اسرائیل به مناطق جدیدی در سوریه

عکس/ جدیدترین لیست قیمت کارخانه‌ای محصولات ایران خودرو

اینفوگرافی/ بهترین و بدترین غذا‌های ایرانی در رنکینگ جهانی

عکس/ منظرۀ خارق العاده از سرپل تجریش ۱۳۷ سال پیش

عکس/ سلفی عاشقانه الهام حمیدی و همسرش با استایل کابویی

عکس/ نمایی از غزه قبل و بعد از جنگ

عکس/ استایل شیک و خاص غزل شاکری در جشنواره فجر

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

تصویری دیدنی از اولین روز‌های ساخت محله پیروزی تهران

قاب عاشقانه شهاب حسینی و همسرش در جشنواره فجر

اثری که پس از ۱۰۰ سال مخاطب را میخکوب می‌کند

این دانشمند روس، پیر دانش‌آموزان جهان را درآورد

بی برنامگی بانک مرکزی عامل رشد قارچ گونه پلتفرم های آنلاین خرید طلا

رسوایی ۴۰۰ میلیونی کارگر رستوران لاکچری شهرک غرب

حکم روزه شخص غواص چیست؟

این ۲ عامل، بورس را را مثبت نگه می‌دارد/ خیز دوباره بازار سرمایه به مرز ۳ میلیون واحد

ابعاد شوکه‌کننده از یک سرقت در بیمارستان تبریز

عکس/وضعیت وخیم یک هوادار پرسپولیس در بیمارستان

واکنش همتی به اعمال تعرفه‌های گمرکی ترامپ

فیلم/تجمع مجدد نیرو‌های انقلابی علیه سران قوا در تهران

میزان حقوق معلمان کمترین رقم در میان ۸۵ دستگاه اجرایی است

میزان عیدی کارمندان مشخص شد

تعریف و تمجید ویژه پوتین از شخصیت ترامپ

عکس/اجرای طرح توزیع نواربهداشتی توسط یک روحانی

مدارس تهران فردا تعطیل است؟

افزایش چشم‌گیر قیمت زعفران

پیش بینی قیمت دلار فردا ۱۵ بهمن ۱۴۰۳/ قیمت دلار چه زمانی کاهش می‌یابد؟

تفکیک وزارتخانه راه و شهرسازی در کمیسیون عمران تصویب شد

خبر جدید مهدی تاج درباره بازی‌های تدارکاتی

ماجرای بازداشت مهدی نصیری +جزییات

عکس/ تبریک باشگاه پرسپولیس برای تولد علی دایی

پیش بینی قیمت طلا و سکه فردا ۱۵ بهمن ۱۴۰۳/ سکه امامی پیشتاز افزایش قیمت شد

علی دایی فوتبال ایران را به دنیا معرفی کرد

انفجار ۲۰ منزل مسکونی در جنین توسط اسراییل

حسین شریعتمداری به دادسرا رفت

این خبر مهم بنزینی وزارت نفت را بخوانید/ اعلام جزییات

عکس/الجولانی با بن سلمان دیدار کرد

واکنش اسبقیان به شایعه رفتن دنیامالی از وزارت ورزش

واتساپ هک شد

متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان به سرانجام نرسید!

پیش بینی بورس فردا دوشنبه ۱۵ بهمن ۱۴۰۳

خبر معاون رئیس جمهوری از بازگشت رد شده‌های گزینش

خداداد عزیزی: چرا استقلال سریع محروم می‌شود، اما پرسپولیس نه؟

بهرام رادان از هیات داوران جشنواره فجر خارج شد

ماجرای گم شدن دختر ۱۱ ساله چه بود؟

اینفوگرافی/ افزایش فروش خودرو‌های برقی در جهان

محمود اول سلجوقی کیست و دوران سلطنتش چگونه گذشت؟

چگونه اضطراب جنسی را درمان کنیم؟

قیمت سیب زمینی ارزان می‌شود

جالب ترین خواص لیمو ترش برای سلامتی بدن

عکس/ پلاژ‌های حصیری ۵۵ سال پیش در ساحل بندر انزلی

چگونه لک‌های قهوه‌ای صورت را از بین ببریم؟

عکس/ تیپ رسمی و خاص لیندا کیانی با کیف گران قیمت در جشنواره فجر

اولین جلسه دادگاه رسیدگی به پرونده حادثه تروریستی حرم شاهچراغ

چرایی تداوم فرزندکشی در کشور/ فراگیری بحران رواداری قوانین پدرسالارانه در برابر فرزندکشی در ایران

قیمت ماهی امروز + جدول

قیمت خودرو‌های مدیران خودرو امروز

معرفی خودرو دانگ فنگ Nammi ۰۱ EV جایگزین برقی پژو ۲۰۷ + عکس