اسماعیل هنیه کیست؟/ زندگی رئیس دفتر سیاسی حماس در چند پرده/ ابوالعبد چگونه در تهران ترور شد؟

اقتصاد۲۴- شوک بامداد چهارشنبه ۱۰ مرداد در تهران و تمام منطقه خاورمیانه را شاید تنها بتوان با شوک یکشنبه، ۳۰ اردیبهشت و روز سقوط بالگرد هواپیمای سید ابراهیم رئیسی و هیات همراه او را یکی دانست و البته با این تفاوت که این بار شهروندان ایرانی صبح خود را با این خبر آغاز کردند که اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس در تهران در شرایطی که مهمان رسمی دولت ایران بود توسط صهیونیست‌ها ترور شده است.

شهید اسماعیل هنیه، در حالی در اولین ساعات صبحگاه روز بعد از مراسم سوگند مسعود پزشکیان به عنوان رئیس جمهور ایران ترور شد که او با پاسپورت دیپلماتیک در ایران حضور داشت.

به گزارش اقتصاد ۲۴ و بنا بر اطلاعات اولیه، ترور اسماعیل هنیه حدود ساعت ۲ نیمه شب اتفاق افتاده است. همچنین گفته می‌شود اسماعیل هنیه که برای مراسم تحلیف رئیس جمهور به ایران آماده بود در یکی از اقامتگاه‌های ویژه جانبازان در شمال تهران مستقر بود که «با اصابت پرتابه‌ای از هوا» کشته شده است.

در همین حال، اما گفته می‌شود که بررسی‌های بیشتر در حال انجام است و به زودی جزئیات دقیق اعلام خواهد شد. این در حالی است که به گزارش اقتصاد ۲۴ و به نقل از المیادین، شهادت اسماعیل هنیه در تهران با «شلیک» موشک از کشوری دیگر و نه از داخل ایران انجام شد.
اما اسماعیل هنیه که بود و چرا ترور او این همه برای اسرائیلی‌ها اهمیت داشته است؟

اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس کیست؟

اسماعیل هنیه را باید یکی از مطرح‌ترین و مهم‌ترین سیاستمدار فلسطینی دانست که در زمان شهادت ۶۲ ساله بود و در سمت رئیس دفتر سیاسی حماس برای آزادی فلسطینیان تلاش می‌کرد.

به سرعت و پس از آنکه رسانه‌ها در بامداد روز چهارشنبه، ۱۰ مرداد ماه سال ۱۴۰۳ برابر با ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۴ از ترور این فرمانده در محل سکونتش در تهران خبر دادند، سازمان سیاسی حماس، عوامل اسرائیل را عامل این ترور دانست.

زندگینامه اسماعیل هنیه

اسماعیل هنیه در سال ۱۹۶۲ در اردوگاه مخیم الشاطئ در نوار غزه به دنیا آمد و تولدش در میان خون و آتش و زیر سایه اشغالگری رژیم صهیونیستی اسرائیل بود. همچنین اسماعیل هنیه زمانی که تنها شانزده سال داشت با دختر عمویش آمال هنیه ازدواج کرد و آن‌ها در طول زندگی خود صاحب ۱۳ فرزند – هشت پسر و پنج دختر – شدند.

۵ دختر هنیه به ترتیب عبارتند از:
سنا متولد ۱۹۸۶، بثینه متولد ۱۹۸۷، خوله متولد ۱۹۹۲، لطیفه متولد ۱۹۹۸ و ساره متولد ۲۰۰۴.
هشت پسر او نیز عبارتند از:
عبدالسلام متولد ۱۹۸۱، همام متولد ۱۹۸۳، وسام متولد ۱۹۸۴، معاذ متولد ۱۹۸۵، عاد متولد ۱۹۹۴، حازم متولد ۱۹۹۴ و کشته شده در حمله اسرائیل. امیر متولد ۱۹۹۵ و کشته شده در حمله اسرائیل و محمد متولد ۱۹۹۶ و کشته شده در حمله اسرائیل.

او بعدتر در دانشگاه اسلامی غزه تحصیل کرد و با مدرک لیسانس در رشته ادبیات عربی در سال ۱۹۸۷ فارغ‌التحصیل شد.
هنیه که با ورود به دانشگاه به عضویت انجمن اسلامی این دانشگاه در آمده بود، از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۴ عضو شورای دانشجویی دانشگاه شد و از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۶ ریاست شورای دانشجویی دانشگاه را بر عهده داشت. فعالیت‌هایی که در ادامه به عضویت وی در گروه‌های مقاومت فلسطینی و در نهایت تبعید وی به همراه ۴۱۵ نفر از رهبران و فعالان حماس و جهاد اسلامی به مرج الزهور در جنوب لبنان منجر شد.

این فعالان بیش از یک سال در «مرج الظهور» جنوب لبنان ماندند، جایی که به گفته بی‌بی‌سی حماس در معرض رسانه‌ها قرار گرفت و در سراسر جهان شناخته شد.
اسماعیل یک سال بعد به غزه بازگشت و به ریاست دانشگاه اسلامی منصوب شد.

زندان در اسرائیل، آزادی از زندان و نخست وزیری اسماعیل هنیه

البته باید اشاره کرد که اسرائیل سال ۱۹۸۹ هنیه را به مدت سه سال زندانی کرد و بعد از آن همراه تعداد دیگری از رهبران حماس او را به منطقه مرج الزهور در مرز لبنان و سرزمین‌های فلسطینی تبعید کرد.

به گزارش اقتصاد ۲۴، شهید اسماعیل هنیه در سال ۱۹۹۷ پس از آزادی از بازداشت اسرائیل، به عنوان رئیس دفتر شیخ احمد یاسین، بنیانگذار حماس منصوب شد. وی بعداً در پی شهادت رهبر قبلی آن، دکتر عبدالعزیز الرنتیسی، در سال ۲۰۰۴، به عنوان رهبر جنبش غزه انتخاب شد.
در دسامبر ۲۰۰۵ نیز اسماعیل هنیه در رأس فهرست «تغییر و اصلاح» بود که در دومین انتخابات پارلمانی فلسطین در سال ۲۰۰۶ با اکثریت آرا پیروز شد. اندکی پس از آن، در ۱۶ فوریه ۲۰۰۶، وی برای تصدی سمت نخست وزیری در فلسطین نامزد شد و در بیستم همان ماه رسماً به مقام نخست وزیری رسید و به این ترتیب دهمین نخست‌وزیر کشور فلسطین شد.

کارزار سیاسی انتخاباتی اسماعیل هنیه

بعدتر نیز این هنیه بود که در سال ۲۰۰۶ با وجود اینکه محمود زهار مسن‌ترین رهبر ارشد حماس در آن زمان محسوب می‌شد، هنیه رهبری کارزار انتخاباتی حماس برای انتخابات ۲۵ ژانویه را به عهده گرفت. در این انتخابات نامزد‌های این گروه ۷۴ کرسی از ۱۳۲ کرسی در شورای قانونگذاری فلسطینی را از آن خود کردند. در پی این پیروزی محمود عباس رئیس دولت خودگردان فلسطینی از حماس خواست تا دولت جدید تشکیل دهد. اما هفته‌ها مذاکره برای تشکیل ائتلاف با گروه فلسطینی فتح و دیگر جناح‌های فلسطینی شکست خورد و هنیه مجبور شد دولتی عمدتاً متشکل از نیرو‌های نزدیک به خود و چند تکنوکرات تشکیل دهد.

بیشتر بخوانید: آخرین اخبار از ترور اسماعیل هنیه در تهران و واکنش‌ها به آن + عکس و فیلم

یک سال بعد از این بود که اختلافات میان محمود عباس و هنیه تشدید و بعدتر سبب شد که در ۱۴ ژوئن ۲۰۰۷ و در اوج درگیری فتح و حماس، هنیه توسط عباس برکنار شود، اما هنیه این فرمان را نپذیرفت.‌ این روند، اما خیلی طولانی نشد و هنیه بعد‌ها خواهان برقراری آشتی فلسطینی با جنبش فتح -به رهبری محمود عباس- شد و بار‌ها اعلام کرد که حاضر است در چارچوب آشتی همه‌جانبه از مقام خود کناره‌گیری کند. او در نهایت دوم ژوئن سال ۲۰۱۴ این کار را کرد و به نفع رامی حمدالله از مقامش کناره گرفت تا نشان بدهد در زمان نیاز تن به آشتی و صلح با هم وطنانش خواهد داد.

در سپتامبر ۲۰۱۶ بود که هنیه جایگزین خالد مشعل به عنوان رئیس دفتر سیاسی حماس شد. او در ۶ مه ۲۰۱۷ به عنوان رئیس سیاسی حماس انتخاب شد. نام مستعار او (ابوالعبد) از سال ۲۰۰۶ و زمانی که او ریاست دولت حماس در غزه را بر عهده گرفت برای همه جهانیان شناخته شده بود.

سابقه ترور اسماعیل هنیه

عجیب اینکه در سال ۲۰۱۸، ایالات متحده آمریکا اسماعیل هنیه رهبر سیاسی جنبش اسلامی فلسطینی حماس را به عنوان تروریست طبقه‌بندی کرد و تحریم‌هایی علیه او اعمال کرد. به گزارش اقتصاد ۲۴، وزارت امور خارجه آمریکا در بیانیه‌ای که صادر کرده بود، نوشت: «هنیه ارتباط نزدیکی با شاخه نظامی حماس دارد و حامی مبارزه مسلحانه، از جمله علیه غیرنظامیان بوده است». آمریکا هنیه را متهم کرده بود که «در حملات تروریستی علیه شهروندان اسرائیلی دست داشته است».

اسماعیل هنیه پیشتر نیز هدف ترور قرار گرفته بود، از جمله در سال ۲۰۰۳. در ۶ سپتامبر ۲۰۰۳، طی عملیاتی که رژیم صهیونیستی برای از بین بردن چهره‌های مطرح حماس طراحی کرده بود، زمانی که اسماعیل هنیه در آپارتمانی در غزه با سران حماس از جمله شیخ یاسین دیدار داشت، بر اثر انفجار بمب‌های شلیک شده توسط نیروی هوایی ارتش رژیم صهیونیستی، زخمی شد. جایگاه شهید اسماعیل هنیه در جنبش حماس در طول انتفاضه دوم به دلیل نزدیکی او به شهید احمد یاسین، رهبر وقت حماس و شهادت تعدادی از فرماندهان حماس توسط رژیم صهیونیستی، ارتقاء یافت.

اسماعیل هنیه ترور خود را اینگونه روایت کرده بود: «در تاریخ ۲۰۰۳/۹/۶ همراه شیخ احمد یاسین به دیدار دکتر مروان ابو راس رفته بودیم. وقتی ناهار را در منزل ایشان میل کردیم، ناگهان یک هواپیمای اف ۱۶ محلی را که در آن بودیم بمب باران کرد. سقف فرو ریخت و همه جا را دود و گرد و خاک فرار گرفت. به شکرانه پروردگار موفق شدیم از منزل خارج شویم و خداوند ما و خانواده دکتر ابو راس را نجات داد.»

واکنش اسماعیل هنیه به شهادت فرزندانش

به گزارش اقتصاد ۲۴، درست در حالی که حماس و میانجیگران در حال مذاکره با رژیم صهیونیستی بر سر تبادل اسرا و آتش بس بودند، اسرائیل سه تن از فرزندان اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) و تعدادی از نوه‌های وی را در یک حمله هوایی به شهادت رساندند. منابع فلسطینی اسامی شهدا را «حازم، امیر و محمد» فرزندان رئیس دفتر سیاسی حماس اعلام کردند.

مساله برای بسیاری واضح بود، تلاش اسرائیل برای ادامه جنگ و نسل کشی در غزه! بدین ترتیب بود که در ۱۰ آوریل، ۶ نفر از اعضای خانواده هنیه، از جمله سه پسر و تعدادی از نوه‌هایش، در حمله هوایی اسرائیل به خودروی آن‌ها به شهادت رسیدند، آن هم در زمانی که آن‌ها برای رانندگی در اطراف اردوگاه آوارگان الشطی و جشن گرفتن برای عید فطر رفته بودند. در ۲۴ ژوئن نیز ۱۰ نفر از اعضای خانواده او، از جمله خواهرش، در حمله اسرائیل که عمداً خانه آن‌ها را در اردوگاه آوارگان الشطی هدف قرار داد، به شهادت رسیدند.

هنیه در بحبوحه شهادت اعضای خانواده اش با بیان اینکه نزدیک به ۶۰ نفر از اعضای خانواده من مانند بچه‌های فلسطین شهید شده‌اند گفت خانواده من با این کودکان هیچ تفاوتی با هم ندارند.

اسماعیل هنیه در واکنش به خبر شهادت پسرانش گفته بود: «خداوند را به خاطر این افتخار که با شهادت سه پسر و چند نوه ام نصیب ما کرد، سپاسگزارم. با این درد و خون، ما برای مردم و ملت خود آرمان و امید به آینده و آزادی می‌آفرینیم. همه مردم ما و همه خانواده‌های ساکنان غزه بهای سنگینی در خون فرزندان خود پرداخته اند و من یکی از آن‌ها هستم. نزدیک به ۶۰ نفر از اعضای خانواده من مانند همه مردم فلسطین به شهادت رسیدند و هیچ تفاوتی بین آن‌ها نیست.»

جالب این که ام عبدالسلام، همسر اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس چند روز مانده به عیدفطر بر اثر بیماری در بیمارستان بستری بود و هنیه در بیمارستان به ملاقات او رفت و خبر شهادت فرزندان و نوه‌هایش را به او اطلاع داد.

همسر هنیه پس از شنیدن این خبر شکر خدا را به جا آورد، وضو گرفت و دو رکعت نماز شکر به جا آورد. هم چنین ام عبدالسلام علاوه بر فرزندان شهید خانواده، قبلا با دو نوه و یکی از برادران، همسر برادر و همینطور نوه‌های برادر دیگرش که به شهادت رسیده بودند وداع کرده بود.

شاید برای درک بهتر این شهید باید به سخنان خود او ارجاع داد. این رهبر شهید در سخنرانی در سال ۲۰۱۴ و با انتقاد از محاصره نوار غزه، گفته بود: «ما مردمی هستیم که اگر ما را محاصره کنید، اعلام پیروزی می‌کنیم، اگر می‌خواهید اراده غزه و مردم آن را بشکنی بدانید که ما فقط در برابر خدا زانو می‌زنیم، هر تصمیم گیرنده‌ای در داخل و خارج از فلسطین باید پیام مردم خود را درک کند: ما مردمی هستیم که شهادت را همانطور که دشمنانمان زندگی را گرامی می‌دارند، ارزشمند می‌دانیم، ما شهادت را در راه رهبرانمان گرامی می‌داریم، همانطور که دیگران مناصب سیاسی را گرامی می‌دارند. هر دفتر و منصبی را که می‌خواهید بردارید و ملت ما را به ما بدهید.»

از مهم‌ترین سوایق کاری و فعالیت‌های اسماعیل هنیه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

دبیر پیشین هیئت امنای دانشگاه اسلامی غزه
مسئول پیشین امور اداری دانشگاه اسلامی غزه
مدیر سابق علمی دانشگاه اسلامی غزه
عضو سابق منای دانشگاه اسلامی غزه
عضو کمیته عالی گفتگوی حماس با بقیه گروه‌های فلسطینی و تشکیلات خودگردان
عضو کمیته عالی پیگیری انتفاضه به نمایندگی از حماس
رئیس دفتر شیخ احمد یاسین
عضو رهبری سیاسی جنبش حماس
عضو سابق هیئت مدیره جمعیت اسلامی غزه
رئیس باشگاه جمعیت اسلامی غزه به مدت ۱۰ سال

اسماعیل هنیه هم‌چنین یکی از رهبران معامله شلیت بود که در آن حدود ۱۰۲۷ اسیر فلسطینی از جمله ۲۸۰ فلسطینی محکوم به حبس ابد، در ازای آزادی گیلاد شلیت، اسیر صهیونیست، از زندان‌های رژیم صهیونیستی آزاد شدند. در جشن آزادسازی اسرا در غزه، هنیه اظهار داشت که این معامله «نقطه عطف راهبردی در مبارزه با دشمن صهیونیستی» است.

در نهایت این رزمنده همیشگی غزه که تلاش می‌کرد برای مردم کشورش صلح و آرامش به ارمغان بیاورد در صبحگاه ۱۰ مرداد ۱۴۰۳ در تهران هدف ترور صهیونیست‌ها قرار گرفت و به شهادت رسید.