تور‌های جهانی مداح معروف؛ رمزگشایی از دعوت شیعیان بومی بانکوک از میثم مطیعی به تایلند

اقتصاد۲۴- میثم مطیعی با مداحی علیه حسن روحانی به شهرت رسید و موفق شد نه تنها به یک مداح معروف و محبوب برای بسیاری از نهاد‌های فرهنگی حاکمیتی بدل شود، بلکه در دوران ریاست جمهوری ابراهینم رئیسی، کرسی استادی در دانشگاه امام صادق را هم کسب کرد. ویدیوی منتشر‌شده در شبکه‌های اجتمالی نشان می‌دهد که روز یک‌شنبه میثم مطیعی، مداح، وارد فرودگاه بانکوک شده است. برخی رسانه از جمله خبرگزاری فارس، رسانه نزدیک به سپاه گفته اند که او به دعوت «شیعیان بومی بانکوک» و با هدف «تقویت پیوند‌های فرهنگی و مذهبی میان شیعیان سراسر جهان و ایجاد فضایی معنوی» به تایلند رفته و قرار است در «امامباره بانکوک» و «دیگر شهرها» مداحی کند.

 در این گزارش نحوه اعزام مبلغان و مداحان در مناسبت‌های مذهبی به کشور‌های خارجی بررسی کرده و توضیح می‌دهد چرا دعوت «شیعیان بومی» از مداحان، عبارت دقیقی نیست.

آیا شیعیان بومی بانکوک میثم مطیعی را به تایلند دعوت کرده‌اند؟

موضوع سفر‌های خارجی میثم مطیعی برای مداحی، یک داستان تکراری است. او دست‌کم چندین سفر مشابه به اروپا داشته که با هدف مشابهی انجام شده و توسط خودش یا دوستانش رسانه‌ای شده است. اسفند ماه سال ۱۳۹۶ مطیعی در مراسم عزاداری ایام فاطمیه برای مداحی به هلند، بلژیک و آلمان سفر کرده بود. خبرگزاری دانشجو گفته بود او در «مرکز ثقلین» هلند مداحی کرده است. خبرگزاری تسنیم هم در آن سال گفته بود سفر مطیعی در چارچوب برنامه‌های «انجمن اربعین اروپا» در ایام فاطمیه انجام شده و علاوه بر مطیعی، علی محمدی رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه هم در این سفر به عنوان سخنران همراه او بوده است.

در بروکسل بلژیک نیز «بنیاد اهل بیت» میزبان میثم مطیعی و علی محمدی در ایام فاطمیه سال ۱۳۹۶ بوده است.


پوستر تور هلند-بلژیک میثم مطیعی در ایام فاطمیه ۱۳۹۶

بهمن ۱۳۹۷ میثم مطیعی یک تور اروپایی دیگر برای مداحی برگزار کرد که بسیاری از کشور‌های اروپایی از ایتالیا تا آلمان، هلند، پرتغال و فرانسه را در بر می‌گرفت.


جزییات تور دور اروپای میثم مطیعی در بهمن ۱۳۹۷

در پرتغال، مرکز اسلامی آل یاسین، در ایتالیا مرکز اسلامی امام مهدی، در آلمان مرکز امام رضا و بنیاد اهل‌بیت، در هلند مرکز ثقلین، در فرانسه انجمن اسلامی الغدیر و النور میزبان میثم مطیعی بودند و همه این برنامه‌ها به مداحی او در چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی در نوفل لوشاتو فرانسه ختم شده بود.

این بار نیز سفر مطیعی به تایلند مشابه همان سفر‌ها به اروپاست. به گزارش رسانه‌ها او در این دیدار از «حوزه علمیه خواهران بانکوک» بازدید کرده و به مناسبت سوگواری رسول اکرم در «امامباره بانکوک» مداحی کرده است. در تصاویر بازدید‌های میثم مطیعی، مهدی زارع بی‌عیب، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تایلند هم حضور دارد.


ردیف دوم از چپ: سید هبت‌الله صدرالسادات مدیر منطقه‌ای جامعه‌المصطفی، مهدی زارع بی‌عیب رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و ناصرالدین حیدری سفیر جمهوری اسلامی ایران در تایلند

نماز جماعت مقامات جمهوری اسلامی در تایلند در حیاط محل نمایندگی جامعةالمصطفی العالمیه در بانکوک، پایتخت تایلند

یکی از تصاویر، میثم مطیعی را در صف نماز جماعت در یک فضای باز نشان می‌دهد. این فضای باز در واقع حیاط محل نمایندگی جامعةالمصطفی العالمیه در بانکوک تایلند است و یکی از حاضران در صف نخست هم سید هبت‌الله صدرالسادات مدیر منطقه‌ای جامعه المصطفی در تایلند است. دیدار او از حوزه علمیه خواهران بانکوک هم در واقع بازدیدی از بخش آموزشی زنان در جامعه‌المصطفی است.


عکس دسته‌جمعی میثم مطیعی با بخش خواهران جامعه المصطفی در حیاط نمایندگی این نهاد در بانکوک

تصاویر سفر مطیعی به تایلند در صفحه فیس بوک رسمی جامعه‌المصطفی، شعبه تایلند منتشر شده است. در مراسم سالگرد رحلت پیامبر که میثم مطیعی در آن مداحی کرده، چهره ناصرالدین حیدری سفیر جمهوری اسلامی ایران در تایلند هم دیده می‌شود.



حضور حیدری سفیر ایران در تایلند در کنار زارع در مراسم سوگواری رحلت پیامبر با سخنرانی رئیس جامعه المصطفی و مداحی میثم مطیعی

مداحی میثم مطیعی در بانکوک و محل نمایندگی جامعه المصطفی در تایلند

مراکزی که میثم مطیعی در سفر به اقسا نقاط جهان در آن‌ها مداحی می‌کند، چه مراکزی هستند؟

آنچه در مورد سفر به تایلند روشن است این است که میزبان مطیعی جامعه المصطفی العالمیه و رایزنی فرهنگی ایران در تایلند هستند. جامعه المصطفی العالمیه، یکی از نهاد‌های مذهبی است که ردیف بودجه مستقلی دارد. این نهاد، در سال ۱۴۰۲، رقمی معادل یک هزار و ۱۷ میلیارد تومان بودجه مصوب داشته است؛ برای سال ۱۴۰۳، بودجه این مرکز با افزایش ۴۰ درصدی به یک هزار و ۲۲۶ میلیارد تومان رسید. رایزنی‌های فرهنگی ایران در خارج از کشور نیز یکی از نهاد‌های رسمی جمهوری اسلامی است که نماینده آن توسط سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، نهاد زیرمجموعه وزارت ارشاد انتخاب می‌شود.

بیشتر بخوانید: میثم مطیعی به تایلند می‌رود

در مورد سفر مطیعی به اروپا در سال‌های ۱۳۹۶ و ۹۷ هم شرایط به همین منوال بوده است. مرکز ثقلین در لاهه هلند که گفته می‌شود توسط شیعیان ترکیه‌ای مقیم هلند ایجاد شده، سال ۱۳۹۵ با حضور آقای جهانگیری سفیر وقت جمهوری اسلامی ایران در لاهه و حجه‌الاسلام و المسلمین مهدوی مهر جانشین رئیس وقت جامعه المصطفی (ص) افتتاح شد. این مرکز به طور مکرر در چندین سال متوالی محل برگزاری مراسم سالگرد ۲۲ بهمن و پیروزی انقلاب اسلامی در لاهه با میزبانی سفارت جمهوری اسلامی ایران بوده است. مراسم «یادبود و سوگواری جمعی ازمردم لاهه در روز شهادت رئیس جمهور و همراهان» نیز در همین مرکز برگزار شده است. برای آشنایی با ارتباط این مرکز با سفارت کافیست نام «مرکز ثقلین» را در سایت رسمی سفارت ایران در هلند جستجو کنید.

رئیس انجمن اربعین اروپا که ترتیب سفر سال ۱۳۹۶ مطیعی به هلند و بلژیک را داده بود در یک گفتگوی رسانه‌ای در سال ۱۴۰۱ گفته بود «برخی مسئولان در اروپا سنگ‌اندازی‌هایی می‌کردند، به‌طوری که اگر متوجه می‌شدند اقدامی به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم با نظام جمهوری اسلامی مرتبط است، مخالفتشان با فعالیت‌ها بیشتر می‌شد.»

انجمن اسلامی الغدیر در پاریس، بنیاد اهل بیت در بروکسل و مرکز اسلامی المهدی در رم، همگی مراکزی‌اند که به گونه‌ای با نمایندگی‌های ایران در کشور‌های مختلف در ارتباطند و قرائت جمهوری اسلامی ایران از تشیع بخش مهمی از آموزش‌های این مراکز در اروپاست. برای درک این ارتباط هم کافیست به نوع انتشار اخبار این مراکز در رسانه‌های رسمی دولتی ایران از جمله خبرگزاری ایرنا، العالم و خبرگزاری‌های رسمی حوزه علمیه و بنیاد جهانی اهل بیت رجوع کنید.

رسانه‌ای‌شدن ارتباط هریک از این مراکز با جمهوری اسلامی ایران می‌تواند برای مجوز‌های آن‌ها خطرآفرین باشد و به همین دلیل اکثر این مراکز در اساسنامه‌های خود به «مستقل بودنشان» تاکید کرده‌اند. اتفاقی که برای مرکز اسلامی هامبورگ در هفته‌های اخیر افتاده همان چیزی است که مراکز مشابه از آن اجتناب می‌کنند. مرکز اسلامی هامبورگ به تازگی به اتهام ارتباط با نهاد‌های رسمی ایران در آلمان بسته شده و رئیس آن از کشور اخراج شده است.

آیا هزینه سفر مداحان و سخنران‌ها از جیب خودشان است؟

آنچه در مورد سفر مداحان و سخنرانان در مناسبت‌های مذهبی خاص اهمیت پیدا می‌کند، هزینه نسبتا بالای سفر به کشور‌های خارجی، اسکان و حقوق آن‌ها در مدت حضورشان در این کشورهاست.

در این مورد یک رویه قانونی مشخص وجود دارد. روند اعزام مبلغ، مداح و سخنران باید به طور قانونی از طریق نهاد‌های مادر از جمله وزارت ارشاد و سازمان فرهنگ و تبلیغات اسلامی انجام شود، اما نهاد‌های دیگر هم دستی بر آتش دارند. چندین نهاد فرهنگی دیگر از جمله حوزه علمیه قم، وزارت ارشاد و رایزنی‌های فرهنگی ایران در خارج از کشور و همچنین جامعه المصطفی العالمیه هر ساله اقدام به اعزام مبلغ به خارج از کشور می‌کنند.

مهرماه سال ۱۴۰۰ در اولین سال ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی، سایت خبری فارس، وابسته به نهاد‌های نظامی گزارشی درباره عملکرد سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نوشت و گفت این سازمان «با وجود هزینه‌های بالایی که روی دست کشور گذاشته» دستاورد قابل توجهی نداشته و به همین علت سایر نهاد‌ها از جمله «جامعه المصطفی» برای کاستی‌های برنامه‌های فرهنگی ایران در خارج از کشور دست به کار شده‌اند.

حتی سال ۱۳۹۶ رئیس کانون مداحان نیز از اعزام مداح و شعرای آیینی به خارج از کشور خبر داده بود.

محمد حسین ملک‌زاده، از اساتید حوزه علمیه که خود یکی از همین مبلغان اعزامی در خارج از کشور بوده در خرداد ماه ۱۳۹۶ به خبرگزاری مهر گفته «در هر مقطعی از مقاطع انقلاب مرکز، نهاد یا گروه‌هایی برای اعزام مبلغ به خارج از کشور شکل گرفت. در ابتدای دهه ۶۰ معاونت بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی مبلغ به خارج اعزام می‌کرده است. مراکز رسمی متولی این کار متعدد بوده‌اند مثلا در مقطعی مجمع جهانی اهل بیت (ع) مبلغ اعزام می‌کرده، سازمان مدارس خارج از کشور هم. مراکز دیگری هم بوده‌اند. در ایام دهه فجر نهاد‌های رسمی کشور، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با همکاری وزارت خارجه مبلغین را به کشور‌های مختلف می‌فرستادند تا جمهوری اسلامی ایران و انقلاب اسلامی را و اسلام و تشیع را معرفی کنند.».

اما در نهایت ملک‌زاده هم می‌گوید قرار به این شد که پراکنده‌کاری‌ها تمام شود و مرکزی به نام سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی شکل بگیرد و کار‌های فرهنگی اسلامی تبلیغی خارج از کشور در این سازمان متمرکز شود. این سازمان با ادغام چند مرکز دیگر شکل گرفت. ازجمله بخش بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت امور خارجه، مجمع جهانی اهل بیت.

سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی هر سال در مناسبت‌های خاص از جمله سه دهه محرم و صفر، ایام فاطمیه و روز‌های سوگواری شهادت ائمه اقدام به اعزام سخنران و مداح به خارج از کشور می‌کند.

برای این منظور نیز دولت، هزینه‌هایی از جمله هزینه ویزا، بلیط، اسکان و حق ماموریت مبلغان را پرداخت می‌کند. بخشی از این هزینه‌ها به طور طبیعی در مناسبت‌های مذهبی مانند محرم و صفر می‌تواند از طریق نذورات مردم ساکن در کشور‌های میزبان پرداخت شود. در میان افرادی که برای سخنرانی یا مداحی اعزام می‌شوند چهره‌های شاخصی، چون حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی و مرحوم حجت الاسلام والمسلمین محمد حسین راستگو هم دیده می‌شوند.

حضور میثم مطیعی در محل جامعه المصطفی العالمیه در بانکوک و میزبانی رایزنی فرهنگی ایران در تایلند از او نشان می‌دهد این سفر هم در چارچوب همان رویه معمول اعزام مبلغ به خارج از کشور انجام شده و «دعوت شیعیان بومی»، عبارت چندان دقیقی برای نحوه سفر او به تایلند نیست.