سیدرضا فاطمی‌امین کیست؟/همه چیز درباره وزیر پرحاشیه دولت رئیسی و پرونده چای دبش

اقتصاد۲۴- سید رضا فاطمی‌امین از یاران و و همراهان قدیمی مرحوم ابراهیم رییسی در مشهد بود که در دولت سیزدهم هم ازسوی رییسی برای تصدی‌گری پست مهم وزارت صمت به مجلس معرفی و دو سال در این وزارت‌خانه ماند تا برکنار شد.

سیدرضا فاطمی امین کیست؟

سیدرضا فاطمی امین اهل شاهرود است و در سال ۱۳۵۳ در این شهر به دنیا آمد.

او در دولت سیدابراهیم رییسی جزو وزرای جوان پیشنهادی محسوب می‌شد. او که کارش را از یک موسسه قرآنی آغاز کرده بود راه خود را با مدیریت در بنگاه‌های اقتصادی ادامه داد تا جایی‌که پست وزارت را هم گرفت؛ پستی که چندان نتوانست در آن بماند.

او دارای مدرک مهندسی الکترونیک، مهندسی سامانه‌های اقتصادی و اجتماعی و دکترای تخصصی مدیریت راهبردی دانش است.

فاطمی‌امین در ۲۳ سالگی درست پس از اتمام تحصیلات در مقطع لیسانس و در رشته الکترونیک، به سمت مدیرعامل موسسه نورالثقلین منصوب شد. این موسسه سال ۷۰ تاسیس شد و سال ۷۵ فاطمی امین در عنفوان جوانی مدیریتش را به دست گرفت. نورالثقلین به مدیریت فاطمی امین دستور کار خود را برگزاری کلاس‌های تفسیر قرآن و احکام و مداحی تعریف کرده بود، اما این راه شروع اولیه‌ای برای فاطمی امین بود و به پشتوانه همین سابقه فعالیت مذهبی فرصت‌های اقتصادی برایش فراهم شد.

فاطمی امین در سال ۸۰ موسسه قرآنی نورالثقلین را در حالی ترک کرد که مجری پروژه شهر سالم مشهد شده بود. جالب است که رشته تحصیلی فاطمی امین الکترونیک بوده است.

فاطمی امین پس از پروژه شهر سالم مشهد، مجری طرح نوسازی خودرو‌های فرسوده کشور شد و در حوزه شهرداری فعالیت می‌کرد تا دوره ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد که وارد دولت شد.

وزارت صمت

فاطمی‌امین در شهریور ۱۴۰۰ رأی نمایندگان برای وزارت صمت دولت سیزدهم را به دست آورد.

استیضاح فاطمی‌امین

فاطمی‌امین در دوران تصدی‌گری وزارت صمت دو بار در مجلس استیضاح و سرانجام برکنار شد.

در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۴۰۰، لطف‌الله سیاهکلی عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی از نهایی شدن طرح استیضاح وزیر صمت به دلیل افزایش قیمت خودرو و تقدیم آن به هیئت رئیسه مجلس خبر داد.

کارت زرد مجلس به فاطمی‌امین

در جلسه علنی ۲۴ خرداد ۱۴۰۱، مجلس شورای اسلامی نمایندگان از پاسخ سید رضا فاطمی‌امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت دربارهٔ علت ضعف عملکرد این وزارتخانه در کنترل قیمت کالا‌ها و عدم توانایی در پشتیبانی از صاحبان صنایع و بهره‌برداران معدن به پرسش محمد وحیدی نماینده بجنورد قانع نشدند و به وی کارت زرد دادند که این نخستین کارت زرد یک وزیر در دولت رئیسی بود.

نخستین استیضاح فاطمی امین

فاطمی‌امین تا برکناری از وزارت صمت دو بار استیضاح شد. نخستین استیضاح او در تاریخ دهم آبان ماه ۱۴۰۱ برگزار شد.

نمایندگان مجلس پس از شنیدن نظرات موافق و مخالف و دفاعیات وزیر صمت، با ۸۴ رای مخالف، ۱۸۲ رای موافق و ۶ رای ممتنع، فاطمی امین را در مقام وزارت ابقا کردند.

استیضاح دوم فاطمی امین

در اردیبهشت ۱۴۰۲، احمد علیرضابیگی، نماینده تبریز، در مصاحبه‌ای با ایلنا وزارت صمت را به رشوه دادن به نمایندگان متهم کرد: «هیئت رئیسه محترم مجلس شورای اسلامی بیاید تکلیف آن خودرو‌هایی که به نمایندگان داده شد را مشخص کند که چرا قریب به ۷۰ تا ۷۵ دستگاه خودرو در اختیار نمایندگان قرار گرفت». احمد رسولی‌نژاد و چند نفر از نمایندگان مجلس نیز گفتند که فاطمی‌امین در استیضاح قبلی با تحویل خودرو‌های شاسی بلند به ده‌ها نماینده، رای مثبت آن‌ها را جلب کرد تا در این سمت بماند. اما او و هیئت رئیسه مجلس و وزارت صمت این اتهامات را رد کردند و رئیس‌جمهور ابراهیم رئیسی از او دفاع کرد.

در ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ جلسه استیضاح فاطمی‌امین برگزار شد و نمایندگان مجلس شورای اسلامی پس از بررسی‌ها و استماع نظرات موافق و مخالف او، با ۱۰۲ رای مخالف و ۱۶۲ رای موافق، فاطمی‌امین را از وزارت صمت عزل کردند. استیضاح‌کنندگان فاطمی‌امین، او را به عمل نکردن به وعده‌هایش، ارایه آمار‌های خودساخته واشتباه و در اولیت قرار دادن منافع دو شرکت عمده خودروسازی ایران متهم کردند.

او در پایان کار خود در وزارت صمت و دفاعیاتشان در مجلس به این شعر را خواند:

عملکرد فاطمی‌امین در وزارت صمت

به نظر می‌رسد باتوجه به پیشینه و استیضاح‌های مکرر، فاطمی‌امین عملکرد قابل‌قبولی در بازار‌های گوناگون نداشته باشد، اما به‌هرروی کارکرد او را در سه بازار اتومبیل، کسب‌وکار و لوازم خانگی بررسی می‌کنیم.

بازار خودرو

در دوران فاطمی‌امین اگرچه واردات خودرو بار دیگر آغاز به کار کرد، اما افزایش قیمت خودرو انتقادات فراوانی به همراه داشت.

فاطمی‌امین که در ۲۵ مهر ماه سال ۱۴۰۰ در حاشیه نشست هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران، از حذف قرعه‌کشی خودرو وعده داده بود، نتوانست به گفته خود عمل کند و به جای حذف قرعه‌کشی خودروها، سیستمی تحت عنوان سامانه یکپارچه تخصیص خودرو را راه‌اندازی کرد.

بیشتر بخوانید: محمد اتابک وزیر پیشنهادی وزارت صمت کیست؟

 در این مدت وزیر صمت از برنامه‌های ۶ ماهه و ۲ ساله سخن گفت. یکی از موارد مطرح شده فاطمی‌امین در برنامه ۶ ماهه، افزایش تیراژ تولید خودرو در سال ۱۴۰۰ به نسبت سال قبل بود. با توجه به تولید تعداد ۹۶۳ هزار و ۱۷۹ دستگاه خودرو و افت حدوداً سه درصدی، بازار شاهد به تحقق نرسیدن این وعده وزیر صمت در کوتاه مدت بود. فاطمی امین در فرودین ۱۴۰۱ وعده داده بود که ایران خودرو و سایپا به بخش خصوصی واگذار می‌شود که البته این وعده وی هم محقق نشد.

بازار لوازم خانگی

در بازار لوازم خانگی  ممنوعیت واردات از سال ۱۳۹۷ در کنار قیمت‌گذاری دستوری در این صنعت، تولیدکننده و مصرف‌کننده را با مشکل مواجه کرد. در این بازار، گزارش‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که تورم ماهانه کالا‌های بادوام از سال ۱۳۹۷ تاکنون، گاهی به بیشتر از ۲۰ درصد رسید که در دوره دولت سیزدهم و مدیریت فاطمی‌امین بیش‌ترین رشد را داشته است.

افشاگری جنجالی فاطمی امین درباره نمایندگان مجلس

رضا فاطمی امین، وزیر سابق صمت در گفتگو با «نود اقتصادی» با بیان اینکه در ۲۰ ماه وزارتم تحت فشار‌های شدید سیاسی از سوی برخی نمایندگان مجلس بودم، گفت: برخی نمایندگان درخواست‌های نامتعارف داشتند و تهدید به استیضاح می‌کردند. اگر فشار‌های سیاسی نبود رشد صنعتی بیش‌تر می‌شد.

رد پای فاطمی‌امین در پرونده فساد چای دبش

پیشینه و سوابق اجرایی فاطمی‌امین در یک نگاه