حمله اسرائیل به ایران و ۳ سوال درباره آینده جنگ

اقتصاد۲۴-به نقل از لس آنجلس تایمز؛ حمله اخیر اسرائیل به ایران به هیچ عنوان غافلگیرکننده نبود. از لحظه‌ای که ایران در اوایل ماه اکتبر (مهر) سال جاری اقدام به شلیک چیزی در حدود ۲۰۰ موشک بالستیک به اسرائیل کرد (در انتقام جویی از اقدامات اسرائیل در ترور اسماعیل هنیه در تهران و سید حسن نصرالله در بیروت)، نخست وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو مدام اقدام به طرح تهدیدات مختلف مبنی بر تلافی کردن حمله ایران می‌کرد. یوآف گالانت وزیر جنگ اسرائیل نیز پیشتر در موضع گیری گفته بود که "حمله اسرائیل به ایران: کشنده، دقیق و ناگهانی خواهد بود و ایران تا زمانی که نتایج آن را نبیند، متوجه نخواهد شد که چه اتفاقی افتاده است".

از این رو سوال اصلی این نبود که آیا اسرائیل علیه ایران دست به اقدام نظامی می‌زند یا خیر. سوال اصلی این بود که موضوع مذکور چه زمان و چگونه رخ خواهد داد؟ ما اکنون پاسخ به این سوال را داریم: اسرائیل یک حمله محدود در تاریکی شب انجام داد. بر اساس گزارش‌های مختلف، حداقل ۱۰۰ هواپیمای اسرائیلی در عملیات اخیر علیه ایران شرکت داشتند. عملیاتی که برخی تاسیسات نظامی ایران را در سه استان این کشور هدف قرار داد.

البته که هنوز سوال‌های مختلفی وجود دارند که به آن‌ها پاسخی داده نشده است. به عنوان مثال، آیا با پایان تنش و درگیری‌ها میان ایران و اسرائیل رو به رو هستیم؟ دولت بایدن امیدوار است که چنین باشد. چند ساعت پس از حمله اسرائیل به ایران، یک مقام ارشد دولت بایدن به این مساله اشاره کرد که از نگاه دولت آمریکا، بایستی سریال درگیری‌ها میان ایران و اسرائیل خاتمه یابد. البته که آمریکا در ماه آوریل (فروردین) گذشته نیز چنین موضع گیری را داشت با این حال، شاهد بودیم که پس از آن نیز میان ایران و اسرائیل تبادل آتش رخ داد.

آمریکا نمی‌تواند کشور‌های منطقه خاورمیانه را کنترل کند چه برسد به اینکه بخواهد به آن‌ها چیزی را دیکته کند. باید به این نکته توجه داشته باشیم که تا جنگ‌های غزه و لبنان در جریان هستند، امکان اوج گیری مجدد درگیری‌ها میان ایران و اسرائیل نیز بالا است.

سوال دیگری که جای مطرح شدن دارد این است که آیا زمان آن نرسیده که دولت بایدن سختگیری بیشتری را در قبال نتانیاهو و دولتش در پیش گیرد؟ از نگاه بسیاری از تحلیلگران منطقه ای، پاسخ به این سوال یک بله محکم است. موضوعی که با توجه به ایجاد موضعیت وخیم انسانی در غزه و لبنان از سوی اسرائیل ابعاد جدی‌تری را نیز به خود می‌گیرد.

وضعیت در شمال نوار غزه حالتی به شدت بحرانی به خود گرفته است در این رابطه، آنتونی بلینکن و لوید آستین وزرای خارجه و دفاع آمریکا در نامه‌هایی خطاب به همتایان اسرائیلی خود تهدید کرده اند که اگر اسرائیل اجازه ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه بیشتر به مردم غزه را ندهد امکان دارد که کمک‌ها و همکاری‌های آمریکا به/با اسرائیل به نحوی منفی تحت تاثیر قرار بگیرد. 

بیشتر بخوانید:فیلم/چه تعداد موشک اسرائیل به ایران شلیک شد؟

بایدن تاکنون بار‌ها اقدام به تهدید نتانیاهو و دولتش کرده با این حال، در عرصه عملی از انجام اقدامات ضد آن‌ها خودداری کرده است. اینکه می‌بینیم اقدام اسرائیل علیه ایران پس از حمله موشکی تهران به اسرائیل، بیش از یک ماه به طول انجامیده، حاکی از این است که گفتگو‌های فشرده‌ای میان اسرائیل و آمریکا در پشت در‌های بسته در جریان بوده است.

بایدن به صراحت به نتانیاهو گفته که از حملات آن علیه سایت‌های هسته‌ای و انرژی ایران حمایت نمی‌کند. اقداماتی که هم می‌توانند قیمت انرژی را در سال برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به نحو قابل توجهی افزایش دهند و هم تهران را در ریل دستیابی به تسلیحات اتمی قرار دهند.

نتانیاهو بی‌توجهی به درخواست‌های دولت آمریکا را در بحبوحه جنگ‌های غزه و لبنان به یک عادت برای خود تبدیل کرده است. نخست وزیر اسرائیل در اقدامی قابل تامل اندکی پس از طرح ایده آتش بس موقت دولت آمریکا در قالب جنگ با حزب الله لبنان، آن را رد کرد. با این حال، به نظر می‌رسد که نتانیاهو نگرانی‌های بایدن در مورد اقدام علیه ایران را کاملا جدی گرفته استدولت بایدن در یک سال اخیر تلاش‌های زیادی را انجام داده تا شاید بتواند به جنگ غزه خاتمه دهد و

از تبدیل شدن آن به یک جنگ گسترده منطقه‌ای جلوگیری کند. در این رابطه، نتانیاهو هم با توجه به اینکه ایرانی‌ها واکنشی سنگین نشان خواهند داد و یا آمریکا علیه اسرائیل موضع گیری جدی خواهد داشت، گزینه‌های خود در اقدام علیه ایران را محدود کرد. اگرچه که دولت بایدن درس‌های مهمی را از رویکرد‌های خود و بی‌اثر بودن آن‌ها در رابطه با تنش‌های منطقه‌ای در طی ماه‌های اخیر فرا گرفته است.

در نهایت این سوال مطرح می‌شود که آیا ایران به اسرائیل واکنش نشان می‌دهد؟ چند هفته قبل، وزیر خارجه ایران عباس عراقچی به اسرائیل هشدار داد که هر اقدامی از سوی تل‌آویو علیه ایران می‌تواند به واکنش به مراتب سنگین‌ترِ ایران منجر شود. با این حال، در وضعیت کنونی شاهد یک حمله ضعیف از سوی اسرائیل علیه ایران بوده‌ایم. ایران بدون تردید با برنامه به مقابله با وضعیت جدید خواهد پرداخت. از این رو، گام‌های احتیاطی از سوی ایران برداشته می‌شود. ایران مراقب است که در مسیری گام نگذارد که مطلوب اسرائیل است.