اقتصاد۲۴-کمبود فضای آموزشی در استان تهران یکی از چالشهای بزرگ حوزه آموزش است که با افزایش تراکم دانشآموزان در کلاسهای درس، کیفیت آموزش را بهشدت تحت تأثیر قرار داده است.
مسئولان وزارت آموزش و پرورش بهتازگی جمعیت بالای کلاسهای درس مدارس دولتی بهویژه در دوره ابتدایی را یکی از عوامل دخیل در فقر یادگیری دانشآموزان اعلام کردند. فقر یادگیری به شرایطی گفته میشود که دانشآموزان، علیرغم حضور در مدرسه، مهارتهای پایهای مانند خواندن، نوشتن، حساب کردن و سخن گفتن را بهطور کامل کسب نمیکنند، بر این اساس کمبود مدرسه و ضرورت توسعه فضاهای آموزشی، به یکی از اولویتهای جدی دولت تبدیل شده است.
وزیر آموزش و پرورش اخیراً اعلام کرده استکه تراکم بیش از ۳۵ دانشآموز در کلاسهای درس، عمدتاً بهدلیل کمبود فضای آموزشی ایجادشده است، به همین دلیل، توسعه فضاهای آموزشی به یکی از اولویتهای مهم دولت تبدیل شده است.
مسعود پزشکیان، رئیسجمهور، در نخستین جلسه طرح ویژه «محرومیتزدایی از فضاهای آموزشی»، تأکید کرد: عدالت آموزشی مستلزم تغییر نگرش و عملکرد مدیران است و دولت با جدیت برای رفع این مشکل تلاش خواهد کرد و هیچ ابایی از کار کردن برای ساخت مدرسه نداریم.
وی همکاری نهادهایی نظیر بسیج سازندگی، بنیاد برکت و بنیاد علوی را در این زمینه بسیار مؤثر دانست و اعلام کرد که نمیتوان اجرای این طرح را صرفاً به تأمین بودجه دولتی محدود کرد.
بر اساس آمار، در سالهای اخیر سرانه فضای آموزشی کشور بهبود یافته و از ۵.۱۷ مترمربع در سال ۱۳۹۵ به ۵.۲۸ مترمربع افزایش یافته است، اما این مقدار هنوز با استاندارد قانونی ۸ مترمربع بهازای هر دانشآموز فاصله زیادی دارد.
در میزگردی با حضور مجید عبداللهی معاون فنی و اجرایی سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور؛ عباس زارع مدیرکل نوسازی مدارس استان تهران؛ مسعود بهرامی مدیرکل آموزش و پرورش شهرستانهای استان تهران و محمدرضا جعفری مدیرعامل مجمع خیّرین مدرسهساز کشور به بررسی موضوع کمبود مدرسه در کشور و استان تهران پرداختیم.
بخش نخست این گفتوگو بدین شرح است:
زارع: طی ۵ سال گذشته، ۲۷۷ مدرسه در قالب ۳,۰۰۰ کلاس درس و ۳۸۶,۰۰۰ مترمربع فضا در جنوب غربی استان تهران بهویژه مناطقی مانند بهارستان، شهر قدس، ملارد و شهریار ساخته شده است.
در شهر تهران ۹۲۸,۶۵۹ دانشآموز و در شهرستانهای تهران ۹۹۱,۵۵۲ دانشآموز داریم که در مجموع، ۱.۹۲ میلیون دانشآموز در ۶۰,۱۵۹ کلاس درس تحصیل میکنند. سرانه فضای آموزشی در استان تهران ۳.۷ مترمربع بود که اکنون به ۵.۱۶ مترمربع رسیده است، اما همچنان با میانگین استاندارد کشور فاصله دارد، برای رسیدن به این میانگین، ساخت ۱۳,۰۰۰ کلاس درس جدید ضروری است.
بیشتر بخوانید:نقش هیچ و پوچ دولت در مدارس دولتی
از این تعداد باید ۱۰ هزار کلاس در شهرستانهای استان و حدود سه هزار کلاس در شهر تهران ساخته شود.
زارع: مناطق با کمترین سرانه آموزشی شناسایی شدهاند و ساخت مدارس در این مناطق اولویت دارد. طی ۲.۵ سال گذشته، ۲۷۷ مدرسه جدید ساخته شده است و با تأمین اعتبارات، توان ساخت مدارس بیشتری نیز وجود دارد. برای ساخت ۱۳,۰۰۰ کلاس درس جدید، به حدود ۷ سال زمان نیاز داریم.
وضعیت مدارس فرسوده چگونه است؟
زارع: در استان تهران ۸,۵۳۲ کلاس درس نیازمند تخریب و بازسازی هستند که ۸۵ درصد آنها در شهر تهران و ۱۴ درصد در شهرستانهای استان قرار دارند، همچنین ۱۵,۰۸۲ کلاس درس معادل ۲۵ درصد به مقاومسازی نیاز دارند. اگرچه مقاومسازی، مدارس را برای مدت طولانی ایمن نگه میدارد، اما این روش در برابر بحرانهایی مانند زلزله کافی نیست.
چهمیزان بودجه برای رفع این مشکلات نیاز است؟
زارع: برای ساخت ۱۳,۰۰۰ کلاس درس جدید، ۳۲ هزار میلیارد تومان، برای بازسازی مدارس فرسوده ۲۲ هزار میلیارد تومان و برای مقاومسازی ۱۵ هزار میلیارد تومان نیاز است، در مجموع، این طرحها به ۶۹ هزار میلیارد تومان اعتبار مالی نیاز دارند.
بودجه سالانه ادارهکل نوسازی مدارس استان تهران با اعتبار مربوط به خرید تجهیزات مورد نیاز مدارس، ۱۵۰۰ هزار میلیارد تومان است با این روند حل مشکل مدارس استان، ۷۰ سال طول میکشد به همین دلیل بهدنبال خلق منابع هستیم.
درباره ایمنی مدارس چهاقداماتی انجام شده است؟
عبداللهی: اگر به جمعبندی برسیم که مدرسه ناایمن است قطعاً اجازه ورود دانشآموزان را نمیدهیم مصداق عینی آن فرونشست اصفهان و تخلیه تمام مدارس درگیر است. مدارس ناایمن از سوی مدیر مدرسه به منطقه آموزش و پرورش اعلام میشود و آنها هم به نوسازی خبر میدهند، تشخیص سریع ناایمن بودن مدرسه بسیار مهم است.
بهرامی: در صورت تشخیص خطر برای دانشآموزان، مدرسه را حتماً تخلیه میکنیم، حتی اگر مجبور شویم مدارس دیگر را دوشیفته کنیم، بهعنوان مثال، سال گذشته در شهرستان پیشوا، مدرسهای که توسط انبوهسازان ساخته شده بود، دچار مشکل فنی شد.
مدیر مدرسه پس از مشاهده این نقص، موضوع را به اداره آموزش و پرورش گزارش کرد، پس از بازدید و بررسی سازمان نوسازی مدارس، مشخص شد که ساختمان دچار نشست شده و نیاز به تخلیه فوری دارد، بلافاصله دانشآموزان به مدرسه دیگری منتقل شدند و پس از رفع مشکل توسط سازمان نوسازی، امکان بازگشت به مدرسه فراهم شد.