جریمه‌های مالی قانون جنجالی عفاف و حجاب / قانونی که به‌جای فرهنگ‌سازی، خزانه را پر می‌کند/ آیا دولت پزشکیان تن به اجرای این قانون می‌دهد؟

اقتصاد۲۴- روز شنبه بالاخره پس از مدت‌ها کش و قوس، رفت و آمد لایحه عفاف و حجاب به شورای نگهبان و بازگشت به مجلس و البته در نهایت قانون شدن این لایحه بود که متن نهایی قانون «حمایت از خانواده از طریق ترویج فرهنگ عفاف و حجاب» موسوم به قانون حجاب و عفاف منتشر شد و به این ترتیب شهروندان ایرانی در جریان جزییات این قانون تازه قرار گرفتند.

قانونی که البته مسعود پزشکیان به عنوان رئیس دولت چهاردهم گفته که زیر بار ابلاغ آن نخواهد رفت و در مقابل محمدباقر قالیباف به عنوان رئیس مجلس دوازدهم می‌گوید با استفاده از اختیارات قانونی خود آن را در روز جمعه، ۲۳ آذر ابلاغ خواهد کرد.

به گزارش اقتصاد ۲۴، این قانون در ۵ فصل طراحی و تدوین شده است که فصل اول این قانون به کلیات و تعاریف پرداخته، فصل دوم به وظایف عمومی دستگاه‌های اجرایی، فصل سوم به تکالیف اختصاصی دستگاه‌های اجرایی پرداخته، فصل چهارم، به وظایف عمومی و مسوولیت‌های اجتماعی و فصل پنجم نیز به جرائم و تخلفات پرداخته است.

جریمه، جریمه و جریمه تعریف شده در یک قانون

اما در این بین از بخش‌های مهم این قانون مساله جریمه‌های مالی و اقتصادی و حتی دسترسی به حساب‌های بانکی اشخاص است. مساله‌ای که تاکنون نیز فارغ از توجه به برخی بند‌ها همچون امکان تذکر اتباع بیگانه به زنان ایران، بیشترین واکنش‌ها را نیز در میان شهروندان ایرانی داشته است.
به عنوان مثال بر اساس ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی، که در این قانون به همین بخش نیز برای اعمال جریمه‌ها ارجاع داده شده، یک‌دوم حداکثر جزای نقدی درجه هشت جریمه، معادل ۵ میلیون تومان است.

مرتبه دوم که جزای نقدی درجه ۸ به علاوه جزای نقدی در مرحله اول یعنی معادل نصف جزای درجه ۸ (پنج میلیون تومان) بوده، جمعا می‌شود ۱۵ میلیون تومان.

این بدان معناست که، دو بار پیامک در ارتباط با بی‌حجابی برای زنان ۱۵ میلیون تومان جریمه در پی خواهد داشت.
جزای نقدی درجه ۶ نیز در این قانون بین ۲۰ میلیون تا ۸۰ میلیون تومان است و رقم جریمه درجه ۵، نیز شامل جریمه ۸۰ میلیون تومان تا ۱۶۵ میلیون تومانی خواهد شد.

حیرت‌انگیزترین بخش نیز این است که اشخاصی که جرایم خود را پرداخت نکنند قادر به استفاده از خدمات اداری، مالی و اجتماعی نیستند و این بدان معناست که با این قانون شهروندان ایرانی از حقوق شهروندی خود می‌توانند محروم شوند.

همچنین در این بخش از ماده قانونی آمده است: «در صورت عدم پرداخت جریمه قطعی ارایه هر یک از خدمات صدور یا تعویض گذرنامه، شماره‌گذاری یا تعویض پلاک وسایل نقلیه موتوری، صدور مجوز خروج از کشور، ترخیص خودرو که به صورت قانونی توقیف شده، صدور یا تعویض گواهینامه رانندگی منوط به پرداخت جریمه است.»

جرایمی که تعریف شده و پولی که باید پرداخت شود

اما در این بین موارد جریمه بسیار بیش از همین موارد ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی است که در ادامه تیتروار می‌توان به آنان اشاره کرد (این موارد تنها مشمول جرایم مالی بوده و به محکومیت‌های اجتماعی و سیاسی فرد خاطی اشاره نشده است):

«ترویج و تبلیغ برهنگی، بی عفتی، کشف حجاب یا بدپوششی» به صورت هماهنگ با «افراد، دولت‌ها، شبکه‌ها و رسانه‌های خارجی»:

۵ تا ۱۰ سال حبس + ۳۳۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان

ارسال فیلم یا عکس درباره حجاب به افراد یا رسانه‌های خارجی:

مرتبه اول: ۲ تا ۵ سال حبس + ۱۶۵ تا ۳۳۰ میلیون تومان جزای نقدی
در صورت تکرار: ۵ تا ۱۰ سال حبس + ۳۳۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان جزای نقدی

توهین و تمسخر حجاب یا تبلیغ بی حجابی و بی عفتی در فضای مجازی و واقعی:

مرتبه اول: ۱۶۵ تا ۳۳۰ میلیون تومان جزای نقدی + ۲ سال ممنوع‌الخروجی (به تشخیص قاضی) + ۶ ماه تا ۲ سال ممنوعیت فعالیت در فضای مجازی

در صورت تکرار: ۲ تا ۵ سال حبس+ ۳۳۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان جزای نقدی+ ۲ سال ممنوع‌الخروجی (به تشخیص قاضی) + ۶ ماه تا ۲ سال ممنوعیت فعالیت در فضای مجازی

سفارش کار به افراد داخلی یا خارجی که مروج بی حجابی هستند:

مرتبه اول: ۵۰۰ میلیون تومان جزای نقدی یا ۲ برابر هزینه تبلیغ مشابه در صداوسیما (هرکدام که بیشتر باشد)

در صورت تکرار: مجازات مرتبه اول ۲ برابر خواهد شد.

تبلیغ بی حجابی توسط صاحبان مشاغل و کسب و کار‌های واقعی و مجازی:

مرتبه اول: ۵۰۰ میلیون تومان جزای نقدی یا ۲ ماه از سود درآمد سالانه (هرکدام که بیشتر باشد) + ممنوعیت خروج از کشور تا ۲ سال (به تشخیص قاضی) + ممنوعیت تبلیغات در فضای مجازی و واقعی از ۶ ماه تا ۲ سال (به تشخیص قاضی)

مرتبه دوم: ۹۲۰ میلیون تومان جزای نقدی یا ۴ ماه از سود درآمد سالانه (هرکدام که بیشتر باشد) + ۶ ماه تا ۲ سال ممنوع الخروجی + ممنوعیت تبلیغات در فضای مجازی و واقعی از ۶ ماه تا ۲ سال.

مرتبه سوم و بعد از آن: ۲ تا ۵ سال حبس + ۹۲۰ میلیون تومان جزای نقدی یا ۴ ماه از سود درآمد سالانه (هرکدام که بیشتر باشد) + ۶ ماه تا ۲ سال ممنوع الخروجی + ممنوعیت تبلیغات در فضای مجازی و واقعی از ۶ ماه تا ۲ سال

بی حجابی صاحبان کار یا کارمندان آنان در محل کسب و کار‌ها و مشاغل مجازی و غیرمجازی:

مرتبه اول: ۸۰ تا ۱۶۵ میلیون جزای نقدی یا ۲ ماه سود ناشی از درآمد آن شغل (هرکدام بیشتر باشد) + ۶ ماه تا ۲ سال ممنوع‌الخروجی (به تشخیص قاضی)

در صورت تکرار: ۱۶۵ تا ۳۳۰ میلیون تومان جزای نقدی یا ۴ ماه سود ناشی از درآمد آن شغل (هرکدام بیشتر باشد) + ۶ ماه تا ۲ سال ممنوع‌الخروجی

بی حجابی یا تبلیغ بی حجابی توسط افراد مشهور و دارای اثرگذاری اجتماعی:

مرتبه اول: مجازات عمل ارتکابی (مذکور در این قانون) + ۹۲۰ میلیون تومان جزای نقدی یا توقیف یک تا ۵ درصد اموال منقول و غیرمنقول (هرکدام که بیشتر باشد) + ممنوعیت فعالیت در حوزه حرفه‌ای خود تا ۶ ماه + تا ۲ سال ممنوعیت خروج از کشور (به تشخیص قاضی) + تا ۲ سال ممنوعیت فعالیت در فضای مجازی (به تشخیص قاضی) + ۲ سال لغو کلیه تخفیف‌ها و معافیت‌های مالیاتی (به تشخیص قاضی)

در صورت تکرار: یک میلیارد و ۸۴۰ میلیون تومان جزای نقدی یا توقیف ۳ تا ۸ درصد کلیه اموال منقول و غیرمنقول (هرکدام که بیشتر بود) + ۶ ماه تا ۳ سال ممنوعیت از فعالیت در حوزه حرفه‌ای خود + ۶ ماه تا ۲ سال ممنوع الخروجی + ممنوعیت فعالیت عمومی در فضای مجازی + ۵ سال لغو کلیه تخفیف‌ها و معافیت‌های مالیاتی

بی حجابی افراد مشهور در انظار عمومی:

مرتبه اول: مجازات جرم ارتکابی (مقرر در این قانون) + ۵۰۰ میلیون تومان جزای نقدی یا توقیف یک ا ۳ درصد از اموال منقول و غیرمنقول (هرکدام که بیشتر بود) + محرومیت از فعالیت حرفه‌ای خود تا ۳ ماه + ممنوعیت خروج از کشور تا ۲ سال (به تشخیص قاضی) + ممنوعیت فعالیت عمومی در فضای مجازی تا ۲ سال (به تشخیص قاضی) + لغو کلیه معافیت‌های مالیاتی تا ۲ سال (به تشخیص قاضی)

در صورت تکرار: ۹۲۰ میلیون تومان جزای نقدی یا توقیف ۲ تا ۴ درصد اموال منقول و غیرمنقول (هرکدام که بیشتر بود) + ۳ ماه تا ۲ سال ممنوعیت از فعالیت شغلی مرتبط با حرفه + ۶ ماه تا ۲ سال ممنوع الخروجی + ۶ ماه تا ۲ سال ممنوعیت فعالیت عمومی در فضای مجازی + ۵ سال لغو کلیه معافیت‌های مالیاتی.

انتشار محتوا از فرد مشهور یا درباره فرد مشهور دارای پرونده یا محکوم در رسانه‌ها:

۹۲۰ میلیون تومان جزای نقدی یا ۳ تا ۵ درصد سود سالانه (هرکدام که بیشتر بود)

خودداری صاحبان سکو‌های کاربر محور از حذف یا تعدیل محتوای مبلغ یا مروج برهنگی، کشف حجاب یا بدپوششی:

بار اول: ۵۰۰ میلیون تومان جزای نقدی یا ۳ تا ۱۰ درصد سود حاصل از درآمد سالانه + ممنوعیت تبلیغات از ۱ تا ۳ ماه + حذف محتوا‌های ناقض قانون
در صورت تکرار: ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان جزای نقدی یا ۷ تا ۱۵ درصد سود حاصل از درآمد سالانه+ ممنوعین تبلیغات از ۱ تا ۳ ماه + حذف محتوا‌های ناقض قانون

انتشار محتوای مربوط به برهنگی/ کشف حجاب یا بدپوششی در سکو‌های غیرکاربر محور:

بار اول: ۱ میلیارد و ۸۴۰ میلیون تومان جزای نقدی یا معادل ۷ تا ۱۵ درصد سود حاصل از درآمد سالانه (هرکدام بیشتر باشد) + ۱ تا ۳ ماه ممنوعیت تبلیغات + حذف محتوا‌های ناقض قانون
در صورت تکرار: ۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان جزای نقدی یا معادل ۱۵ تا ۲۵ درصد سود حاصل از درآمد سالانه (هرکدام بیشتر باشد) + ۱ تا ۳ ماه ممنوعیت تبلیغات + حذف محتوا‌های ناقض قانون

طراحی یا تبلیغ لباس، مانکن، عروسک، تابلو، نماد یا تصویر مروج برهنگی، کشف حجاب و بدپوششی:

مرتبه اول: ضبط ابزار ارتکاب جرم+ ۳۳۰ میلیون تومان جزای نقدی یا ۲ برابر درآمد خالص حاصل از ارتکاب جرم (هرکدام بیشتر باشد) + تا ۲ سال ممنوع‌الخروجی (به تشخیص قاضی) + تا ۲ سال ممنوعیت فعالیت عمومی در فضای مجازی

در صورت تکرار: ۵۰۰ میلیون تومان جزای نقدی یا ۳ برابر درآمد خالص حاصل از ارتکاب جرم + ۶ ماه تا ۲ سال ممنوع‌الخروجی (به تشخیص قاضی) + ۶ ماه تا ۲ سال ممنوعیت فعالیت عمومی در فضای مجازی

«بدپوششی» در انظار عمومی، معابر یا اماکن عمومی حقیقی یا مجازی:

مرتبه اول: تعلیق جریمه نقدی به میزان ۷ میلیون و پانصد هزار تومان به مدت ۳ سال

مرتبه دوم: ۷ میلیون و پانصد هزار تومان+ ۵ میلیون تومان

مرتبه سوم: ۸۰ میلیون تومان جزای نقدی

مراتب بعدی: ۸۰ تا ۱۶۵ میلیون تومان جزای نقدی

در صورت تکرار بیش از ۴ بار: ۱۶۵ تا ۳۳۰ میلیون تومان جزای نقدی + تا دو سال ممنوع‌الخروجی + ۶ ماه تا ۲ سال ممنوعیت فعالیت در فضای مجازی

«برهنگی» در منظر نامحرم در فضای مجازی یا غیرمجازی:

مرتبه اول: بازداشت توسط ضابطان و معرفی به دادگاه + ۵ تا ۱۰ سال حبس یا ۳۳۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان جزای نقدی.

در صورت تکرار: ۱۰ تا ۱۵ سال حبس یا ۵۰۰ تا ۹۲۰ میلیون تومان جزای نقدی.

کشف حجاب (نپوشیدن چادر یا شال یا روسری توسط زن) در منظر نامحرم در فضای مجازی یا غیرمجازی:

مرتبه اول: احراز هویت قطعی متهم + ۵ میلیون تومان (پرداخت جزای نقدی ۳ سال به حالت تعلیق درخواهد آمد.)

مرتبه دوم (در زمان تعلیق ۳ ساله): پرداخت مجازات مرتبه اول + ۱۰ میلیون تومان جزای نقدی.

مرتبه سوم (در زمان تعلیق ۳ ساله): ۲۰ تا ۸۰ میلیون تومان جزای نقدی.

مرتبه چهارم: ۸۰ تا ۱۶۵ میلیون تومان جزای نقدی.

تکرار بیش از ۵ بار: ۳۳۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان جزای نقدی+ ۲ سال ممنوع‌الخروجی (به تشخیص قاضی) + ۶ ماه تا ۲ سال ممنوعیت فعالیت در فضای مجازی.

بیشتر بخوانید: همه جزئیات قانون تازه حجاب و عفاف + متن

ورود مردان به واگن زنان در مترو و اتوبوس یا محیط‌های اختصاص یافته به زنان:

مرتبه اول: احراز هویت قطعی متهم + ۵ میلیون تومان جزای نقدی (پرداخت جزای نقدی ۳ سال به حالت تعلیق درخواهد آمد.)

مرتبه دوم (در زمان تعلیق ۳ ساله): پرداخت مجازات مرتبه اول + ۱۰ میلیون تومان جزای نقدی.

مرتبه سوم (در زمان تعلیق ۳ ساله): ۲۰ تا ۸۰ میلیون تومان جزای نقدی.

مرتبه چهارم: ۸۰ تا ۱۶۵ میلیون تومان جزای نقدی

تکرار بیش از ۵ بار: ۳۳۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان جزای نقدی+ ۲ سال ممنوع‌الخروجی (به تشخیص قاضی) + ۶ ماه تا ۲ سال ممنوعیت فعالیت در فضای مجازی

«بد پوششی» در اماکن مذهبی و اداری یا مراسم‌های عمومی:

مرتبه اول: ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان جزای نقدی
مرتبه دوم: مجازات مرتبه اول + ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان جزای نقدی
مرتبه سوم: ۱۶۵ میلیون تومان جزای نقدی
مراتب بعدی: ۱۶۵ تا ۳۳۰ میلیون تومان جزای نقدی

«برهنگی» در اماکن مذهبی یا اداری یا مراسم‌های عمومی:

مرتبه اول: بازداشت توسط ضابطان و معرفی به دادگاه + ۱۰ تا ۱۵ سال حبس یا ۵۰۰ تا ۹۲۰ میلیون تومان جزای نقدی.
در صورت تکرار: ۱۵ تا ۲۵ سال حبس یا ۹۲۰ میلیون تومان جزای نقدی.

«کشف حجاب» در اماکن مذهبی و اداری یا مراسم‌های عمومی:

مرتبه اول: احراز هویت قطعی متهم + ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان (پرداخت جزای نقدی ۳ سال به حالت تعلیق درخواهد آمد.)
مرتبه دوم (در زمان تعلیق ۳ ساله): مجازات مرتبه اول + ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان جزای نقدی.
مرتبه سوم (در زمان تعلیق ۳ ساله): ۸۰ تا ۱۶۵ میلیون تومان جزای نقدی.
مرتبه چهارم: ۱۶۵ تا ۳۳۰ میلیون تومان جزای نقدی
تکرار بیش از ۵ بار: ۵۰۰ تا ۹۲۰ میلیون تومان جزای نقدی+ ۲ سال ممنوع‌الخروجی + ۶ ماه تا ۲ سال ممنوعیت فعالیت در فضای مجازی

بدپوششی یا کشف حجاب راننده یا سرنشین موتور، تاکسی‌ها و مسافربر‌های اینترنتی:

یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان جریمه نقدی + اعمال مجازات مخصوص افراد در باقی مواد قانونی در قانون حجاب

برهنگی، بدپوششی و کشف حجاب راننده یا سرنشین:

یک هفته توقیف ماشین یا موتور + ۷ میلیون و پانصد هزار تومان جزای نقدی مالک وسیله نقلیه یا موتور + اعمال مجازات‌های دیگر در نظر گرفته برای این جرایم در قانون حجاب.

اعتراض، توهین و تمسخر زنان محجبه:

بازداشت توسط ضابطان عام و خاص دادگستری + حبس + ۷۴ ضربه شلاق
توهین یا پرخاش به آمران به معروف به حجاب:
۸۰ تا ۱۶۵ میلیون تومان جزای نقدی.

تمرض، تمرد، مزاحمت یا اختلال در اجرای قانون حجاب:

توقیف ابزار و تجهیزات مربوط+ ۶ ماه حبس یا ۸۰ تا ۱۶۵ میلیون تومان جزای نقدی

عدم ارائه فیلم دوربین مجتمع‌های خانگی، اداری، تجاری، بانک‌ها و… به نیروی انتظامی:

کارمندان نهاد‌های دولتی و عمومی: ۶ماه تا ۲سال انفصال از خدمات دولتی و عمومی
صاحبان مشاغل و کسب و کار‌ها و…: ۹۲۰ میلیون تومان جزای نقدی یا ۱تا ۳ ماه سود درآمد سالانه (هرکدام که بیشتر بود)

سایر افراد: ۱۶۵ تا ۳۳۰ میلیون تومان جزای نقدی.

دسترسی و سرکشی به حساب‌های بانکی شهروندان

توجه به این بخش نیز می‌تواند جالب باشد چرا که یکی از عجیب‌ترین قوانین در شبکه بانکی کشور را می‌تواند رقم بزند.

در ماده ۴۸ این قانون خاص تصریح شده که «هر شخصی در انظار عمومی معابر یا اماکن عمومی که نوعا در منظر نامحرم است اعم از فضای حقیقی یا مجازی مرتکب بدپوششی شود، در مرتبه اول از طریق سامانه‌های هوشمند فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (فراجا) با تطبیق با سایر بانک‌های اطلاعاتی اطمینان‌آور و احراز هویت قطعی مرتکب معادل دوسوم حداکثر جزای نقدی درجه هشت جریمه و لیکن اخذ جریمه مذکور برای مدت سه سال معلق می‌شود و با استفاده از سامانه‌های هوشمند یا پیامک با پست به وی اعلام می‌شود.»

در ادامه همین ماده قانونی، اما تصریح شده است که «در صورت تکرار در مدت تعلیق جریمه در مرتبه دوم علاوه بر اخذ جریمه مرتبه اول، معادل یک و دو دهم [نصف]حداکثر جزای نقدی درجه ۸ جریمه و با استفاده از طرق مذکور به وی اعلام می‌شود. در مرتبه سوم توسط مرجع قضایی به حداکثر جزای نقدی درجه ۶ و در مراتب بعدی به جزای نقدی درجه ۵ محکوم می‌شود. در صورت تکرار بیش از چهار بار مرتکب به مجازات تکرار جرم موضوع ماده (۳۸) این قانون محکوم می‌گردد.» تبصره یک از این ماده نیز می‌گوید: «بدپوششی در مورد زنان عبارت است از پوشیدن لباسی که قسمتی از بدن پایین‌تر از گردن یا بالاتر از مچ پا یا بالاتر از ساعد دست‌ها دیده شود یا لباسی که مصداق اعانه بر اثم یا تهییج دیگران باشد.»

به گزارش اقتصاد ۲۴، همچنین در این قانون مردان نیز مشمول جریمه مالی خواهند شد. بر اساس تبصره ۲ این قانون با عنوان «بدپوششی در مورد مردان» این‌گونه توضیح داده شده که «هر نوع پوشش خلاف عفت و اخلاق اسلامی که مصداق اعانه بر اثم یا تهییج دیگران باشد.»
مطابق اعلام سامانه ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران منظور از جزای نقدی درجه ۸ (حداکثر جزای نقدی ۱۰ میلیون تومان) است که دوسوم آن معادل با رقمی بین ۶ تا ۷ میلیون تومان برای جریمه این مردان در نظر گرفته شده است.

حال، اما قانون موسوم به حجاب و عفاف در حالی وارد مرحله ابلاغ می‌شود که همچنان منتقدانی جدی میان حقوقدانان و دلسوزان نظام دارد و به نظر نمی‌رسد دولت چهاردهم نیز تمایلی برای اجرا و درگیر کردن خود با این قانون داشته باشد.