تصویب تعرفه ۶۰ درصدی واردات خودرو از طرف مجلس

اقتصاد ۲۴ - بعد از مدت‌ها ابهام درباره تعرفه واردات خودرو برای سال ۱۴۰۴، نمایندگان مجلس در جریان رسیدگی به لایحه بودجه این نرخ را ۶۰ درصد تعیین کردند.

در صورتی که شورای نگهبان با لایحه بودجه موافقت کند، این تعرفه سال گذشته به اجرا درمی‌آید. اما آیا با تعرفه ۶۰ درصدی واردات خودرو سرعت می‌گیرد و بازار به آرامش می‌رسد؟

تعرفه مهم نیست؛ تعداد خودرو‌های وارداتی اهمیت دارند

درباره تأثیر مصوبه امروز مجلس بر سرعت واردات و جریان بازار، بابک صدرایی، کارشناس صنعت خودرو، در گفت‌و‌گو با تجارت‌نیوز عنوان کرد: بیشتر از آنکه تعرفه واردات خودرو بر بازار تأثیر‌گذار باشد، این تعداد واردات خودروست که می‌تواند بر بازار تأثیر داشته باشد. به طور مثال اگر تعرفه واردات خودرو ۱۰۰ درصد باشد ولی ۵۰ هزار خودرو وارد شود به نسبت زمانی که تعرفه ۱۰ درصد باشد ولی ۵۰۰۰ خودرو وارد شود، تأثیر بیشتری دارد.

وی ادامه داد: البته در بازار خودرو یک بی‌نظمی هم حاکم است. چراکه تعداد زیادی وارد‌کننده فعالیت دارند و در مقابل نام هر برند نام چهار یا پنج وارد‌کننده به چشم می‌خورد. در مواردی همچون برند تویوتا تعداد وارد‌کنندگان به ۲۰ وارد‌کننده هم می‌رسد. اولین مسئله تأمین خودرو و سپس بحث سیستم سامانه است که باید بتواند عرضه خودرو را به صورت منظم انجام دهد که در سیستم سامانه خودرو به یک کالای با سرمایه‌ای تبدیل شده و عده‌ای این محصولات را خریداری کرده و در بازار آزاد با قیمت گزاف به فروش می‌رسانند.

وی تأکید کرد: این موارد صحبت‌های روی کاغذ هستند و اصل ماجرا به این بستگی دارد که چه تعداد خودرو با چه کیفیتی روانه بازار شود. در بحث تعرفه هم قطعا با بالا رفتن نرخ دلار، نرخ تعرفه هم جبران می‌شود.

تامین ۳.۳ میلیارد یورو ارز در شرایط کنونی بعید است

صدرایی درباره مناسب بودن میزان ارز تعیین‌شده برای واردات خودرو اظهار کرد: درحال حاضر کشور در وضعیتی قرار دارد که شاید برای بسیاری از کالا‌های اساسی نظیر دارو و ... ارز وجود نداشته باشد. تامین ارز سه میلیارد و ۳۰۰ میلیون یورویی در شرایط فعلی غیرقابل تصور است.

وی افزود: پس از انقلاب در ایران تا به امروز، حتی در زمان‌هایی که کشور با تحریم و کمبود ارز مواجه نبود، فقط در سال ۱۳۹۳ بود که تعداد ۱۰۰ هزار خودرو وارد کشور شد.

او ادامه داد: حتی در سال‌های گذشته هم سید رضا فاطمی‌امین، وزیر صمت دولت سیزدهم، قصد داشت ۲۰۰ هزار خودرو وارد کشور کند که در پایان همان سال فقط تعداد ۳۵۰۰ خودرو وارد کشور شد. به اعتقاد من، این امر موضوعی است که فعلا برای کنترل جو در بازار مطرح شده و با توجه به محدودیت‌های ارزی بعید است که با وجود محدودیت‌های فعلی سال آینده ۱۰۰ هزار تا ۱۲۰ هزار دستگاه خودرو وارد کشور شود.

خودروسازی داخل رشد می‌کند؟

این کارشناس خودرو در پاسخ به این پرسش که آیا این امر می‌تواند باعث رشد خودروسازی داخلی شود؟ تصریح کرد: خودروسازی داخلی یک بحث جداست و تمام بازار برای آن مهندسی شده است. ارزا‌ترین خودرو وارداتی در سامانه یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده و گران‌ترین خودروی داخلی هم با قیمت ۷۰۰ میلیون تا ۸۰۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد؛ بنابراین این خودرو‌های وارداتی نمی‌توانند برای دو خودروساز بزرگ رقابت ایجاد کنند. مگر اینکه برای خودروسازان بخش خصوصی ایجاد رقابت کنند که آن هم به کیفیت و سیستم توزیع بستگی دارد.

قیمت‌گذاری به بازار سپرده شود

صدرایی درباره مکانیزم‌هایی که می‌تواند در جلوگیری از رانت و سواستفاده‌های احتمالی در بحث واردات نقش داشته باشد عنوان کرد: بهترین امر این است که این سامانه حذف و قیمت‌گذاری به بازار سپرده شود و فضای رقابتی میان وارد‌کنندگان ایجاد شود و وارد‌کنندگانی که دارای خدمات پس از فروش معتبر هستند بتوانند خودرو وارد کنند. همچنین سامانه که خود عاملی برای ایجاد فساد است حذف شود و در صورتی که قیمت‌گذاری توسط بازار انجام شود، قطعا هم مصرف‌کننده و هم وارد‌کننده سود بهتری می‌برند. در بخشی از این مصوبه به واگذاری مجوز واردات خودرو به صورت رقابتی اشاره شده است.

بیشتر بخوانید: بازار خودرو به کما رفت + جدول

این کارشناس خودرو عنوان کرد: اگر این رقابت میان شرکت‌هایی باشد که دارای توان بالا تأمین خودرو، واردات خودرو، خدمات‌دهی به خودرو باشند و به شرطی که این تعداد خیلی زیاد نباشد این خوب است

وی ادامه داد:، اما اگر قرار براین باشد که به تعداد زیادی شرکت مجوز داده شود و تمام این شرکت‌ها تعداد ۲۰۰ تا ۳۰۰ خودرو وارد کنند و از طرفی امکان خدمات‌دهی برای این شرکت‌ها وجود نداشته باشد و برای مردم در تأمین خدمات و قطعات مشکل ایجاد شود، قطعا خوب نیست، چون در طولانی‌مدت برای مصرف‌کننده مشکل ایجاد می‌کند و به اعتبار واردات هم لطمه وارد می‌شود.

او درباره استقبال مردم از واردات خودرو اظهار کرد: از آنجایی که بازار ایران تشنه خودرو‌های واردتی است، قطعا از طرف مردم استقبال می‌شود. اما با توجه به اعداد و ارقامی که وعده داده می‌شود، اگر به آن عمل نشود موجب بی‌اعمادی مردم می‌شود.

واردات باید به صورت پیوسته و انبوه باشد

صدرایی در پاسخ به این پرسش که در صورت شکست یا موفقیت این طرح چه اتفاقی می‌افتد؟ تصریح کرد: این موضوع باید در شرایط واقعی بررسی شود و همه این موارد به سیاست‌های کلان اقتصادی کشور بازمی‌گردد. این سیاست زمانی می‌توند شکل بگیرد که واردات در یک شرایط نرمال و به صورت پیوسته و انبوه انجام شود. این دو عامل به همراه سیستم توزیع مناسب به‌عنوان عامل سوم در موفقیت این طرح نقش دارند.

وی افزود: به طور مثال از زمان آزادسازی واردات خودرو در سال ۱۴۰۱ تا به امروز ۴۰ هزار خودرو وارد بازار شده که از این مقدار ۳۰ هزار خودرو در هشت‌ماهه سال جاری وارد بازار شده که این نشان‌دهنده عدم توزیع درست خودرو در بازار است. جون در خیابان‌ها و دست مردم مشاهده نمی‌شود. حتی این احتمال وجود دارد که عده‌ای این خودرو‌ها را به سودای دلالی در پارکینگ‌ها نگهداری می‌دارند تا زمانی که شرایط فراهم شد آن را با قیمت بالاییبه فروش برسانند.

پیشنهاداتی برای بهبود واردات خودرو

این کارشناس خودرو برای بهبود وضعیت واردات پیشنهاد داد: این سامانه باید حذف شود و اینکه قیمت‌گذاری خودرو باید به بازار سپرده شود. همچنین باید نظم بر بازار حاکم شود و شرکت‌های معتبر اقدام به واردات خودرو کنند. در چنین شرایطی و با کنترل تعرفه واردات که به خودروساز داخلی هم باید اعلام شود، می‌توان فضای رقابتی ایجاد کرد ولی در ساختیار سیاسی و اقتصادی ایران رخ دادن چنین امری بعید است.

بیشتر بخوانید:آشتی هفت برند قلدر با بازار خودرو ایران

براساس این گزارش، هرچند تعرفه واردات کاهش یافته، اما افزایش نرخ ارز می‌تواند این کاهش تعرفه را جبران کند. علاوه بر این صرفا واردات خودرو اهمیت ندارد بلکه تأمین قطعات و خدمات پس از فروش هم اهمیت ویژه‌ای دارد که دولت باید تلاش کند و شرایطی را فراهم کند که شرکت‌های معتبر اقدام به واردات خودرو کنند تا مصرف‌کننده هم دچار زیان نشود.