سودجویی دارویی از جیب بیماران؛ زنجیره ایی از برخی متخصصان پوست تا داروخانه‌ها

اقتصاد۲۴- متصدی داروخانه که مرد چاقی با مو‌های کم‌پشت است، بی‌حوصله به نسخه نگاه می‌کند: «این سه قلم دارو میشه دو تومن؛ بیارم؟» این نسخه پزشکی است که مو‌های پرپشتی داشت. اگر به چهره اش دقت می‌کردی، در صورتش رد زاویه‌سازی و بوتاکس نمایان بود. همان دکتری که گفت «از داروخانه پایین دارو را بگیر و به منشی نشان بده که اشتباه نداده باشند...» منشی هم خواست به همین داروخانه خلوت و بزرگ با متصدیان بی‌حوصله مراجعه کنم. وقتی کارت داورخانه را به دستم می‌داد گفت «این داروخانه که ۵۰ متر جلوتر است هیچ وقت اشتباه نمی‌کند.

در دو سال گذشته ۳ هزار داروخانه به تعداد داروخانه‌های کل کشور اضافه شده‌است و در حال حاضر حدود ۱۶ هزار داروخانه در سراسر کشور فعالند. طبق آمار‌های انجمن داروسازان ایران، در برخی استان‌های کشور به ازای هر ۱۰ هزار نفر و بیشتر، یک داروخانه وجود دارد، اما در استان تهران به نسبت هر ۳۵۰۰ نفر یک داروخانه وجود دارد.

نسخه را از متصدی بداخلاق داروخانه پس گرفتم؛ اینجا تهران است و چیزی که زیاد دارد، داروخانه است.

برای انجام کار‌های زیبایی که نیامدی؟

تابلوی متخصص بیماری‌های پوست (درماتوپولوژی) از سایر تابلوها، قدری بزرگ‌تر است. پوست، پرطرفدارترین رشته تخصص پزشکی است. این در حالی است که در آخرین دوره پذیرش دستیاری درسایر رشته‌های پزشکی، بیش از ۲ هزار ظرفیت خالی مانده است. بیش‌تر صندلی‌های خالی مانده مربوط به سه رشته تخصصی کودکان، طب اورژانس و بیهوشی است. همچنین برای طب سالمندی ۴ نفر ظرفیت و برای پزشکی قانونی ۴۲ نفر ظرفیت در نظر گرفته شده بود که در هر دو این رشته‌ها، میزان پذیرش صفر بوده است. این موضوع نشان می‌دهد که عدم تمایل به تخصص‌های پزشکی تنها به چند رشته محدود نیست و موضوع به کل رشته‌های تخصصی باز می‌گردد. البته به جز پوست و مو!

منشی گفته بود ساعت ۶ در طبقه سوم ساختمانی در سعادت آباد منتظر است؛ اینجا مطب دکتر است. تناسب بین رنگ‌ها نشان می‌دهد، این فضا، طراحی حرفه‌ای داشته است. صندلی‌های انتظار بسیار زیبا و راحت نیز گواهی بر همین است. بیش‌تر شبیه یک سالن مد و زیبایی است تا مطب. نیم‌ساعتی زودتر از ساعت ۶ منشی را می‌بینم؛ پیراهن و شلوار به تن دارد، پوست شفاف و صاف او و مو‌های پرپشتش طبیعی به نظر نمی‌رسد. چهره‌اش نشانه‌هایی از تزریق ژل و بوتاکس دارند؛ با نیم‌نگاهی به صورتم می‌پرسد: «برای کار زیبایی که نیامدی؟» انگار دنبال نشانه‌ای از عمل زیبایی و تزریق ژل و بوتاکس در چهره‌ام می‌گردد. فرم را در کشوی میز پیدا می‌کند و می‌گوید: «هزینه ویزیت آقای دکتر سیصد تومانه.»

تب جراحی زیبایی و تزریق بوتاکس

بر اساس آخرین آمار انجمن بین المللی جراحی پلاستیک و زیبایی در سال ۲۰۲۳، بیش از دو میلیون آمریکایی به دنبال زیبایی پوست خود با بوتاکس بوده‌اند: این ۲۸ درصد از آمار جهانی و رتبه نخست جدول. ایران در این جدول با ۸۹ هزار و ۶۰۹ نفر رتبه دهم را در اختیار و۱۰ درصد کل آمار جهانی را به خود اختصاص داده است. تب زیبایی در ایران بالا است و خرداد ماه سال جاری خبر رسید که دولت سیزدهم به واردات عطر و لوازم آرایش ۵۰ میلیون دلار ارز اختصاص داده است. این در حالی است که آمار دقیقی از تعداد جراحی‌های زیبایی در اختیار نیست. زیرا بسیاری از این جراحی‌ها به جای بیمارستان‌ها یا مراکز درمانی معتبر در مراکز زیرزمینی و غیرمجاز انجام می‌شوند.

بیشتر بخوانید:آماری عجیب از تعداد داروخانه‌های کشور

در خلوتی مطب و زمان انتظار، صفحه اینستاگرام پزشک را پیدا می‌کنم؛ هزاران دنبال‌کننده دارد و تجربیات مراجعین خود را با مخاطبان به اشتراک گذاشته است. استوری و پستی از درمان یک بیمار در صفحه او نیست؛ از تزریق ژل لب، فیلر زیر چشم، بوتاکس و زاویه‌سازی صورت گرفته تا لیزر خال، جوانسازی و کاشت مو و ابرو، همه را انجام می‌دهد. لحن منشی شبیه منشی‌هایی که تا کنون دیده‌ام نیست، شاید سکوت و آرامش ساختمان و خلوتی مطب است که او را از سایر همکاران خود متفاوت کرده است. با همان آرامش به سمت اتاق پزشک می‌رود و در را باز می‌کند.

ویزیت پنج دقیقه‌ای

اتاق پزشک مجلل‌تر از راهروی انتظار است؛ وسایل طلایی روی میز خلوت بهتر خود را نشان می‌دهند. چهره پزشک که لباس فرم به تن ندارد نشان می‌دهد که او دکتر پوست است و در کار‌های زیبایی نیز تخصص دارد. میان نشستن روی صندلی و خوابیدن روی تخت، صندلی را انتخاب می‌کنم. حدس می‌زنم تخت برای تزریقات باشد. دکتر تلفن همراه خود را روی میز می‌گذارد، خودکار آبی خود را برمی‌دارد و شروع می‌کند به نوشتن آزمایش و دارو. برای شنیدن شرح حال و شکایت از بیماری قدری بی‌حوصله است و چهره‌ای خسته دارد. در میان نوشتن گاهی به صورت من، تلفن همراه خود و کاغذ نگاه می‌کند. اما تماسی با پوست برقرار نمی‌کند، حتی برای معاینه، نزدیک نمی‌آید. در هنگام خروج از اتاقش می‌گوید: «از داروخانه پایین دارو را بگیر و به منشی نشان بده که اشتباه دارو نداده باشند.» از اتاق خارج می‌شوم و یادم می‌آید دکتر نگفت در چه شرایطی آزمایش بدهم، نام بیماری چیست؟ چه علتی دارد؟ طول مدت درمان چقدر است؟ اصلا چرا نسخه را در کاغذ نوشته است مگر نباید در سیستم برای بیمه ثبت کند؟ انگار دکتر اعتقادی به بیمه و کاهش هزینه‌ها ندارد. ویزیت پزشک ۵ دقیقه بیشتر نمی‌شود؛ در حالی که متوسط زمان ویزیت تعیین شده جهت معاینه هر فرد توسط پزشک عمومی حداقل ۱۵ دقیقه، پزشک متخصص حداقل ۲۰ دقیقه، فوق تخصص حداقل ۲۵ دقیقه و روانپزشک حداقل ۳۰ دقیقه است.

فقط همین داروخانه این دارو را دارد

رفتار متصدی داروخانه باعث می‎‌شود که نام دارو‌ها را جست‌و‌جو کنم تا بفهمم چرا اینقدر گران هستند. در داروخانه دیگری به دنبال دارو‌ها می‌روم: «برند یکی از اقلام رو ننوشته دکتر، مشابه اون رو دارم؛ بدم؟» با مطب برای پرسیدن نام برند تماس می‌گیرم، منشی می‌گوید: «مگر از همین داروخانه پایین دارو را نگرفتی؟» عکس نسخه را برایش می‌فرستم تا از دکتر نام برند را بپرسد؛ عکس همان کارت داروخانه‌ای را می‌فرستد که دیشب به من داده بود. تاکید می‌کند که «فقط همین داروخانه این برند را دارد. تماس بگیرید برایتان ارسال می‌کنند.» دو قلم داروی دیگر را تهیه می‌کنم و قیمت آن ۹۰۰ هزار تومان می‌شود. داروخانه، دکتر و منشی در اقدامی هماهنگ قرار بوده است که دارویی موضعی با قیمت یک میلیون و صد هزار تومان را به دست بیمار برسانند. مجدد پیام می‌دهم و نام برند را در نهایت پیدا می‌کنم، اما دیگر به دنبال خرید آن نمی‌روم.