تاریخ انتشار: ۰۹:۵۲ - ۰۸ بهمن ۱۴۰۳
تعداد نظرات: ۲ نظر

فرصت و تهدید افغانستان در دولت چهاردهم

سفر عباس عراقچی به افغانستان نمایانگر تقویت دیپلماسی ایران با همسایگانش بعد از تحولات سوریه است. از سوی دیگر طالبان افغانستان نیازمند همسویی با ایران برای تقویت ارتباط با جامعه بین الملل است. اما چرا در شرایط فعلی افغانستان برای دولت چهاردهم در اولویت قرار گرفته است؟

تهران یک بازیگر مهم برای کابل

اقتصاد۲۴-اولین سفر سید عباس عراقچی در مقام وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران به کابل، سفری بود که می‌تواند زمینه گسترش روابط اقتصادی و سیاسی میان حکومت سرپرست افغانستان و جمهوری اسلامی ایران فراهم کند. نشستی که یک پیام جدی داشت؛ در واقع عراقچی در این سفر نشان داد که افغانستان از اهمیت ویژه‌ای برای او برخوردار است و وزارت خارجه قصد دارد خود فعالانه وارد پرونده افغانستان شود و بازیگری را به نفع منافع ملی در این پرونده شکل دهد.

کارشناسان روابط بین الملل معتقدند وزارت خارجه با درک اهمیت ژئوپلیتیک افغانستان برای ایران که اولویت تجارت و امنیت را برای دیپلماسی کشورمان برجسته می‌کند در تلاش است تا رفتار سیاسی مقامات افغانستان را بیش از قبل به منافع ملی ایران نزدیک کند. پرونده‌ای که با دو مسئله مهم حقآبه هیرمند و بازگشت شهروندان افغانستانی غیرمجاز به کشورشان، پیش روی دستگاه دیپلماسی ایران قرار دارد.

آنچنانکه حقابه ایران از رودخانه هیرمند در دیدار عراقچی با رئیس الوزرای حکومت سرپرست افغانستان مورد گفت‌و‌گو قرار گرفت و در این در دیدار، ملا «حسن آخند» رئیس الوزرای حکومت سرپرست افغانستان گفت: موضوع حق آبه ایران از هیرمند و اتباع غیرقانونی دو موضوع مهم در روابط ایران و افغانستان است.

در همین حال عبدالمحمد طاهری، کارشناس مسائل افغانستان با اشاره به سفر وزیر خارجه ایران به کابل با تاکید بر اهمیت رابطه با افغانستان می‌گوید: روابط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی میان دو کشور نیاز به بازسازی دارد. به گفته این تحلیلگر مسائل افغانستان «شیعیان در غرب کابل همیشه مورد ظلم و ستم قرار گرفته بودند و به همین دلیل جمهوری اسلامی ایران هم نگاه ویژه‌تری به آن مناطق داشت. با این وجود مناطق سنی نشینی هم که دارای فقر فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بودند مانند قندهار، هلمند، غزنی و پکتیا نیز از خدمات جمهوری اسلامی ایران بهره‌مند می‌شدند. با این حال همیشه آن نگاه منفی پشتون‌ها نسبت به اقدامات ایران در افغانستان به قوت خود باقی بوده‌است»

چه آنکه در ابتدای روی کارآمدن مسعود پزشکیان، پیش‌فرضی درباره سیاست دولت چهاردهم در برابر أفغانستان وجود داشت که مدعی بود که همسایه شرقی جایگاه آنچنانی در سیاست خارجی ایران نخواهد داشت. این پیش‌فرض به ویژه با توجه به تمرکز دولت و دیگر نهاد‌های کشور در مسائل فلسطین، لبنان و سوریه از سوی طرفداران این دیدگاه مطرح می‌شد تا اینکه کمتر از یک ماه قبل، علیرضا بیگدلی سرپرست جدید سفارت جمهوری اسلامی ایران هنگام ورود به کابل درباره اولویت‌های کاری خود عنوان داشت: «مهم‌ترین اولویت‌هایی که برای مأموریت‌های جمهوری اسلامی ایران تعریف شده، گسترش روابط همسایگی و همکاری‌های دوجانبه با افغانستان با تکیه بر مشترکات فراوانی است که میان دو کشور وجود دارد». سخنان سرپرست جدید سفارت جمهوی اسلامی ایران در کابل، به صراحت بر اهمیت موضوع أفغانستان در دولت مسعود پزشکیان و به ویژه در وزارت خارجه مُهر تأیید زد.

افغانستان به مثابه فرصت یا تهدید

بر اساس آمار‌های موجود امنیت انسانی در این کشور از تمام جنبه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در خطر است. این واقعیت که پس از گذشت یک سال طالبان در برقراری امنیت و ثبات همچنین تشکیل یک دولت فراگیر درمانده است، وضعیت افغانستان را پیچیده‌تر کرده است، در طول این یک سال؛ شوک‌های متعدد سیاسی، اجتماعی-اقتصادی و بشردوستانه در سراسر کشور طنین انداز شده است و ضرورت توجه به این موضوعات موجب می‌شود بسیاری از ملاحظات حقوقی و سیاسی در ارتباط با آینده این کشور مورد ارزیابی قرار گیرد.

این در حالی است که طالبان بیشتر از آنکه جریانی دینی و اسلامی باشد جریانی قومی و بر مبنای پشتون بودن است. در طالبان ملیت با قومیت همسانی بیشتری دارد. ناسیونالیسم افغانستانی بیشتر ناسیونالیسم پشتون است. با این حال گروهی از جوانان در رهبری طالبان می‌دانند اگر به دنبال کسب شناسایی بین‌المللی، خارج شدن از فهرست گروه‌های تروریستی و روابط عادی با خارج هستند چاره‌ای جز تقویت ارتباطات بین المللی برای عادی سازی وضعیت دولت در افغانستان ندارند. در چنین چارچوبی، ایران می‌تواند به بازیگری مهم برای افغانستان تبدیل شود.


بیشتر بخوانید:مهاجران افغان و حقابه ایران از محورهای رایزنی عراقچی با مقام طالبان


ارزیابی‌ها نشان می‌دهد در افغانستان بیش از ۱۴۰۰ ماده معدنی در هزاران معدن این کشور نهفته است. بعضی از آنها دوره‌های اکتشافی را پشت سر گذاشته و آماده استخراج هستند و بعضی دیگر در حال استخراج است. مهمترین ذخایر معدنی شناخته شده در افغانستان شامل: گاز طبیعی، زغال سنگ، آهن، نفت، مس، اورانیوم، نمک، کروم، نیکل، طلا، سولفور، باریت، روی، قلع، فلوئور، طلق، منیزم، میکا، سنگ لاجورد، یاقوت، آلومنیوم، سرب، پنبه نسوز، جیوه، بوکسیت، تنگستن، لیتیم، منگنز، سنگ مرمر، سنگ گچ، سنگ آهک است که بیشترین استخراج در حوزه گاز طبیعی، زغال سنگ و نمک، اورانیوم، کروم، مس، طلا و نقره انجام می‌شود. عمده این ذخایر معدنی در سرحدات شمالی مانند مزارشریف، شبرغان، سرپل، میمنه، قندوز، هلمند و هرات واقع شده است. اما بخش عمده این ثروت عظیم که می‌تواند اقتصاد این کشور را شکوفا کند و در سایه رونق تجارت با کشور‌های همسایه، شکوفایی اقتصادی برای آنها نیز به همراه داشته باشد، به دلیل محصور بودن در خشکی و دسترسی نداشتن به مسیر‌های ارتباطی به ویژه راه آهن که امروزه نقش کلیدی در حمل و نقل کالا دارد، مغفول مانده است.

در چنین شرایطی راه آهن ایران به هرات نخستین خط ریلی بین افغانستان و ایران است که در اواخر سال ۲۰۲۰ به پایان رسید و این خط آهن ۲۲۵ کیلومتری از شهر خواف در شرق ایران تا شهر هرات در غرب افغانستان امتداد یافته و قابلیت جابجایی سالانه شش میلیون تن بار و یک میلیون مسافر را دارد. به این ترتیب، هرات با موقعیت جغرافیایی جدید خود به قطب سه راهی ایران – آسیای مرکزی – آسیای جنوبی می‌تواند به ظرفیتی مهم برای اقتصاد ایران تبدیل شود.

از سوی دیگر بندر چابهار در شرایط منازعه بین افغانستان و پاکستان، جایگاه ویژه‌ای برای افغانستان پیدا کرده است. در شرایطی که پاکستان با اعمال محدودیت‌های مختلف بر بازرگانان افغان و ایجاد مشکلاتی برای صادرات و واردات افغانستان از بندر کراچی به کشور‌های منطقه و جهان، ایران را به مسیر گشایش اقتصاد افغانستان تبدیل کرده است. آنچنانکه چابهار از نظر اقتصادی به جای بندر کراچی حدود ۷۰۰ کیلومتر به پایتخت افغانستان نزدیکتر بوده و به یک مسیر ترانزیتی تجاری بین آسیای مرکزی و جنوبی تبدیل می‌شود.

ثروت عظیم همسایه شرقی را می‌توان با راه‌آهن و چابهار به جریان انداخت؟ /تهران یک بازیگر مهم برای کابل

دولت چهاردهم در مسیر توافقی راهبردی با افغانستان

تقویت روابط با همسایگان و اتخاذ یک دیپلماسی فعال منطقه‌ای از جمله محور‌های اساسی است که رهبر انقلاب همیشه به آن تأکید دارند. این موضوع در مراسم تنفیذ رئیس دولت چهاردهم نیز مجدداً مورد اشاره قرار گرفت و از محور‌های مربوط به عرصه سیاست خارجی بود که به عنوان اولویت کاری پزشکیان نیز مطرح شد. در چنین شرایطی، ایران به دنبال توافقی جامع با افغانستان است تا بتواند حول منافع مشترک دو کشور با طالبان به توافقی راهبردی برسد. توافقی که طیفی از مسائل امنیتی تا محیط زیستی و اقتصادی را دربر خواهد گرفت.

منبع: خبر آنلاین
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۲
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۶
ناشناس
0
0
سه‌شنبه ۰۹ بهمن ۱۴۰۳
اما به نظرم درباره راه آهن اشتباه گفتید به جای ۶میلیون تن بار ، ۶ میلیون مهاجر وارد میکنه چون تبدیل شدیم به افغانستان
ناشناس
0
0
سه‌شنبه ۰۹ بهمن ۱۴۰۳
اما به نظرم درباره راه آهن اشتباه گفتید به جای ۶میلیون تن بار ، ۶ میلیون مهاجر وارد میکنه چون تبدیل شدیم به افغانستان
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

قیمت سکه و طلا امروز دوشنبه ۲۲ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت خودرو‌های سایپا امروز دوشنبه ۲۲ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز دوشنبه ۲۲ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

پیش بینی قیمت طلا و سکه فردا ۲۳ بهمن ۱۴۰۳/ خرید‌های هیجانی در بازار طلا و سکه

عکس/ تخت جمشید پیش و پس از کاوش‌های اولیه در ۱۱۹ سال پیش

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز دوشنبه ۲۲ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ استایل رسمی الناز ملک در جشنواره فجر با کت و دامن خاص

عکس/ مراسم عروس بران ۷۰ سال پیش در قاسم آباد رودسر

عکس/ خبر جنجالی پرسپولیس درباره دربی ۹ اسفند

عکس/ نمای هوایی حیرت انگیز از شهرک اکباتان تهران

عکس/ سردیس گلی یک زن و مرد بازمانده از ۴۰۰۰ سال پیش در شوش خوزستان

خاص‌ترین تصاویر از راهپیمایی پیروزی انقلاب در ۲۲ بهمن

عکس/ سردار قاآنی در سالگرد پیروزی انقلاب

عکس/ متروسواری پزشکیان بعد از سخنرانی در میدان آزادی

عکس/ مراسم عروسی فرحناز منافی ظاهر و حسین محب اهری ۴۵ سال پیش

عکس/ قاب دیده نشده از مجری محبوب دهه شصتی‌ها به همراه فرزندانش

عکس/ جولان بی‌ام و، فورد، پیکان و یک اتوبوس ۵۳ سال پیش در جاده هراز

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

توافق بیمه معلم و باشگاه سازندگان و تولیدکنندگان ساختمان برای ارائه بسته بیمه‌ای ویژه

کاهش نرخ باروری در ایران؛ پاسخ طبیعی یک جامعه به ناامنی اقتصادی/ ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی که سوخت شد!

قیمت خودرو‌های سایپا + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو + جدول

قیمت سکه پارسیان + جدول

قیمت سکه و طلا + جدول

قیمت بیت کوین و رمزارز‌ها + جدول

قیمت دلار، یورو و سایر ارز‌ها + جدول

پیش بینی بورس امروز سه شنبه ۲۳ بهمن ۱۴۰۳

خوشحالی شریعتمداری از سخنرانی پزشکیان در مراسم۲۲ بهمن

اینفوگرافی/ روند تغییرات قیمت سکه و طلا از ۵ ماه پیش تاکنون

وضعیت آلودگی هوای تهران در ۲۳ بهمن ۱۴۰۳

وضعیت هواشناسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

صفحه اول روزنامه‌های ورزشی امروز

صفحه اول روزنامه‌های اقتصادی امروز

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

این خوراکی‌ها ساعت خواب را تنظیم می‌کنند

چه کسانی در معرض خطر کوچک‌شدن مغزند؟

راه‌کار‌هایی برای روشن شدن رنگ پوست

غذاهایی که برای سلامت روده خطرناکند

چرا موها در سن پایین سفید می‌شوند؟

بازار خودرو متولی ندارد که قیمت ها پس از یک جابجایی اینقدر گران می‌شود/ بازارگردانی دلالان برای محصولات ایران خودرو

چرا موز حساسیت‌زاست؟

آیین پایانی چهل و سومین جشنواره فیلم فجر

فیلم/ خاطره تلخ عزت‌الله ضرغامی از ۶ هیچ شدن نتایج داوری

عکس/ علی دایی و اسکی در پیست دیزین

خبر خوب برای تخم‌مرغ خورها

فیلم/ برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم؛ سیدمازیار هاشمی برای زیبا صدایم کن

فیلم/ برنده سیمرغ بهترین کارگردان اول: من سیمرغ را با همسرم شریک هستم

فیلم/ سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی فیلم؛ محمود کریمی برای فیلم بچه مردم

فیلم/ اجرای قطعه وطن باصدای علی زندوکیلی در اختتامیه جشنواره فیلم فجر

فیلم/ تمجید از بهروز وثوقی در اختتامیه جشنواره فجر

فیلم/ فریبا نادری: سیمرغ را به مادرم، همسرم و دخترم تقدیم می‌کنم

فیلم/ تلویزیون کلیپ خاطره انگیز جشنواره فجر را نمایش نداد

پرسپولیس دوباره با دورسون قرارداد بست

فیلم/ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اصلی زن برای فیلم شوهر ستاره

فیلم/ سیمرغ بلورین بهترین بازیگرِ نقش اصلی مرد در دستان مصطفی زمانی

فیلم/ سیمرغ بلورین بهترین نقش مکمل زن برای لیندا کیانی

فیلم/ ویژگی‌های انقلاب اسلامی به روایت حسن روحانی

لیست محرومان جام حذفی اعلام شد

فیلم/ عنایت بخشی برنده دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد

فیلم/ نخستین مصاحبه فرزند سید حسن نصرالله در صداوسیما

عکس/ تصویری دیده نشده از محمدعلی فردین

عکس/ تصویری از مصطفی خامنه‌ای در راهپیمایی امروز

عکس/ طارمی آماده بازی حساس امشب مقابل فیورنتینا

فیلم/ سخنان جنجالی علیرضا فغانی درباره قیمت دلار

عکس/ شهاب حسینی و همسرش در اختتامیه جشنواره فیلم فجر

موسی کلیم‌الله نخستین جایزه را گرفت

احتمال ترکیدن حباب سکه چقدر است؟