شرط بزرگ برای تاریخ سازی بورس

اقتصاد۲۴- بورس تهران به فاصله ۲۴ ساعت از مسیر صعودی انصراف داد و خروج پول را در روز یکشنبه به نظاره نشست. این در حالی است که شاخص کل، شنبه را توفانی آغاز کرده بود. اظهارات کارشناسی نشان می‌دهد کاهش ۰.۶۸ درصدی دماسنج اصلی بورس متاثر از «وضعیت مبهم ریسک‌های غیراقتصادی» رقم خورده است.

 بورس تهران، همچنان برای عبور از مرز حساس ۳ میلیون واحد در شاخص اصلی خود مقاومت نشان می‌دهد، به‌طوری‌که با وجود صعود شاخص‌کل از حمایت ۲ میلیون و ۷۵۰ هزار واحدی، همچنان فشار عرضه‌ها در بازار بالاست. با وجود آنکه اخبار مربوط به FATF تقاضای خوبی را در گروه بانکی ایجاد کرد، اما این تقاضا با افزایش فشار فروش مواجه شد، به‌طوری‌که روز یکشنبه، نماگر اصلی با افت ۱۹ هزار واحدی به ۲ میلیون و ۸۲۱ هزار واحد رسید، همچنین شاخص هموزن هم با وجود رشد ملایم صبحگاهی، با کاهش ۳ هزار واحدی در محدوده ۸۸۷ هزار واحد آرام گرفت. ارزش معاملات هم طی دادوستد‌های دومین روز هفته، به مرز ۱۱ هزار میلیارد تومان رسید.

خروج قابل‌توجه پول حقیقی از بازار سهام و صندوق‌های سهامی و پیش دستی صندوق‌های طلا در جذب پول‌های خارج شده، حکایت از آن دارد که فضای غبارآلود سیاسی، مانع از رشد قیمت سهام می‌شود. علاوه‌بر اینکه به لحاظ تکنیکال، شاخص‌کل به مقاومت ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار واحدی بی‌تفاوت نیست. از نگاه بنیادی نیز در کوتاه‌مدت، اهالی بازار انگیزه‌ای برای نسبت دادن P/E بالای ۸ واحد به سود شرکت‌ها ندارند. ابهامات سیاسی در کنار نرخ بهره بالای ۳۳ درصدی در اوراق بدون‌ریسک، اجازه نخواهد داد تا ارزش بازار شرکت‌ها رشد‌کرده و به‌تبع آن شاخص‌کل از مرز ۳ میلیون واحد عبور کند، با این‌حال با فرض بهره بالا و رشد ملایم دلار توافقی، کاهش ریسک‌های سیاسی و دستیابی به توافق میان ایران و غرب، شاخص بورس تهران را برای عبور از این عدد حساس، مصمم‌تر خواهد کرد.

بورس مغلوب عرضه‌ها

فشار عرضه‌ها سبب شد تا بیش از ۷۰ درصد نماد‌های معامله شده، به رنگ سرخ دربیایند. خروج ۷۰۰ میلیارد تومانی پول حقیقی از گردونه معاملات بازار سهام، سبب شد تا صندوق‌های طلا و کالایی از سایر بازار، سبقت گرفته و با جذب ۳۰۰ میلیارد تومان از سرمایه حقیقی‌ها همراه شوند. این موضوع نشان می‌دهد؛ احتمالا اهالی بازار انتظار دارند در کوتاه‌مدت، شاخص‌کل توانایی عبور از ۳ میلیون واحد را نداشته و این پتانسیل را دارد تا دوباره وارد فاز‌اصلاحی شود.

این موضوع بر روند شاخص هموزن نیز به رغم جاماندگی سهام کوچک و متوسط بازار موثر واقع خواهدشد. یکی از دلایل این موضوع، افزایش ابهامات سیاسی است. ابهاماتی که شاید «ریسک» تلقی شوند، اما اگر این ابهامات در نهایت به یک توافق میان ایران و غرب منجر شود، می‌تواند به واسطه افزایش میانگین P/E در بلندمدت بر بازار اثرگذار باشد.

با وجود آنکه به‌طور میانگین قیمت دلار موثر بر شرکت‌ها در نیمه دوم سال، حدود ۶۰ هزار‌تومان بوده و احتمالا در سال‌آینده این میانگین به بالای ۷۵ هزار‌تومان می‌رسد، سود‌های شیرینی در انتظار زمستان و بهار سال‌آینده شرکت‌های بورسی است، اما سوال اصلی این است که چرا با وجود سود‌های بالایی که برای شرکت‌ها پیش‌بینی می‌شود و مطابق با انتظارات، برخی از آنها رشد و سودآوری خوبی را هم تجربه خواهند کرد، شاخص‌کل برای عبور از ۳ میلیون واحد عاجز شده‌است؟

یکی از دلایلی اصلی این موضوع، همین ابهامات سیاسی است که اجازه رشد P/E را به بازار نمی‌دهد. انتظار می‌رفت با تعدیل سود چهارفصل شرکت‌ها بازار با افزایش تقاضا در سهام، این نسبت مهم را تعدیل کند، اما به‌نظر می‌رسد اظهارات ضدونقیض برخی از مقامات ایرانی و آمریکایی درخصوص مذاکرات و توافق هسته‌ای، همچنان پول‌های پارک شده بیرون گود را مردد کرده‌است. این موارد در حالی است که نرخ بهره بالای اوراق که اکنون حوالی ۳۳ درصد است، جذابیت بورس را کاهش داده‌است.

بیشتر بخوانید:سرمایه‌گذاران بورسی ترامپ ۲ را دوست دارند

در بازار ملتهب فعلی، برخی از صنایع با ورود پول حقیقی همراه بودند. لاستیک و پلاستیک، زغال‌سنگ، سیمان و کاشی و سرامیک با ورود پول حقیقی همراه شدند. گزارش‌های قابل‌قبول این صنایع، در کنار شایعاتی از افزایش نرخ تایرسازان، انتظار می‌رود، این صنایع سد محکمی در‌برابر ریزش سایر سهام سبد‌های فعالان بورسی باشد، ضمن آنکه پایین ماندن قیمت جهانی فولاد و سنگ‌آهن در کنار روند کاهشی نرخ جهانی برخی از فلزات اساسی، بر روند حاشیه سود صنایع بزرگ‌تر بازار اثرگذار است.

بورس به قعر رکود می‌رود؟

همان‌طور که انتظار می‌رفت در یک سناریوی بدبینانه بر اساس الگوی معروف تکنیکال، نماگر اصلی بازار وارد اصلاح عمیق شود.

شاخص‌کل بورس با تشکیل الگوی تکنیکال سروشانه نزولی نشان‌داد که تمایلی برای عبور از مرز ۳ میلیون واحد ندارد، ضمن آنکه بزرگ شدن ریسک‌های سیاسی و ابهامات پیرامون آن، سبب خواهد شد تا بورس در کوتاه‌مدت منزوی‌تر شود. رشد قیمت دلار و انتظاراتی که از افزایش سود شرکت‌ها در سال‌آینده وجود دارد، تنور معاملات بورس را داغ نگه می‌دارد. اصلاح قیمتی که در انتظار بورس است، احتمالا بر ارزندگی بورس در میان‌مدت خواهد افزود و در صورتی‌که سطح تنش‌ها میان ایران و غرب به مرحله جدیدی وارد نشود، P/E ۷ تا ۷.۵ واحد برای بازار جذاب‌تر از مقطع فعلی خواهد بود.

به لحاظ فنی، شاخص‌کل بورس می‌تواند به حمایت ۲ میلیون و ۶۵۰ هزار واحدی برسد. یکی از ارزان‌ترین قیمت‌ها، برای خرید سهام در شاخص ۲.۶ میلیون واحد خواهد بود. بورس با تداوم فرض نرخ بهره بالا و دلار توافقی بالای ۷۵ هزار تومان، فقط به کاهش ریسک‌های سیاسی احتیاج خواهد داشت تا عبور از ۳ میلیون واحد در نماگر اصلی آسان‌تر شود.