افزایش شکاف قیمتی دلار غیررسمی و رسمی

اقتصاد۲۴- در روز ۱۸ بهمن ماه قیمت دلار و سکه همچنان صعودی بود. قیمت سکه در روز پنج‌شنبه به انتهای کانال ۶۸میلیون تومانی رسید و رکورد قیمتی جدیدی را ثبت کرد. عامل اصلی قله‌شکنی این فلز گران‌بهای داخلی در روز‌های اخیر، افزایش بهای طلا در بازار‌های جهانی بود. جدا از رشد قیمتی طلای جهانی، در روز‌های اخیر قیمت دلار در بازار داخلی نیز رشد کرد و متغیر دوم تحریک قیمت سکه شد. با کسر حباب سکه از قیمت بازاری آن کف قیمت فعلی را می‌توان محدوده ۵۷ میلیون و ۸۶۱ هزار تومان در نظر گرفت.

از سوی دیگر نرخ دلار در هفته گذشته افزایش محسوسی را تجربه کرد. به‌طوری که از ۸۳ هزار و ۸۵۰‌تومان در روز شنبه ۱۳ بهمن به ۸۵ هزار و ۸۰۰ تومان در روز پنج‌شنبه ۱۸ بهمن ماه رسید. به این ترتیب دلار در بازار غیررسمی هفته گذشته بازدهی ۲.۳۲ درصدی را ثبت کرد. روند صعودی قیمت دلار در روز‌های اخیر نشان‌دهنده افزایش تقاضا در بازار غیررسمی است.

به عقیده کارشناسان این افزایش تقاضا ناشی از عواملی مانند تحولات سیاسی و افزایش انتظارات تورمی است. در شرایط نااطمینانی، مردم برای حفظ ارزش دارایی‌های خود به سمت گزینه‌های امن مانند دلار و سکه حرکت می‌کنند تا از کاهش ارزش دارایی‌های خود در مقابل تورم محافظت کنند.

از سوی دیگر برخلاف روند افزایشی قیمت دلار در بازار آزاد هفته گذشته، دلار در بازار رسمی تغییرات قیمتی اندکی داشت. بررسی‌ها حاکی از آن است که شکاف قیمتی دلار در بازار رسمی و غیررسمی بیشتر شده و به ۲۴ درصد رسیده است. این شکاف قیمتی می‌تواند باعث کاهش شفافیت اقتصادی در کشور شود.

بیشتر بخوانید: چرا سرمایه گذاران بورس را انتخاب نکردند؟

براساس بررسی‌های پژوهشکده پولی و بانکی، یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در کم‌اظهاری صادرات، اختلاف نرخ ارز سامانه نیما و نرخ ارز بازار آزاد بود. به‌طوری که براساس برآورد‌ها در دوره‌هایی مانند پاییز ۱۳۹۹ که اختلاف این دو نرخ به حداقل رسید، نرخ کم‌اظهاری به صفر رسید. اما در دوره‌هایی مانند زمستان ۱۴۰۱ که اختلاف این دو نرخ بیشتر شد، نرخ کم‌اظهاری نیز به‌طور قابل توجهی افزایش یافت.

بنابراین، شکاف قیمتی بین نرخ دلار آزاد و بازار ارز تجاری می‌تواند باعث انگیزه برای کم‌اظهاری صادرات شود. کم‌اظهاری صادرات باعث می‌شود ارز‌های حاصل از صادرات به چرخه اقتصاد برنگردد و در نتیجه، یکی از نمونه‌های فرار سرمایه به حساب می‌آید؛ بنابراین لازم است این شکاف قیمتی کاهش پیدا کند.

دلار و سکه بر فراز قله

قیمت دلار در بازار غیررسمی روز پنج‌شنبه با افزایش ۳۰۰ تومانی نسبت به روز چهارشنبه در رقم ۸۵ هزار و ۸۰۰ تومان معامله شد. همچنین در این روز دلار در بازار رسمی افزایشی بود و دوباره به کانال ۶۹ هزار تومان بازگشت. به‌طوری که هر دلار مرکز مبادله در روز پنج‌شنبه در رقم ۶۹ هزار و ۷ تومان معامله شد.

در روز پنج‌شنبه هر قطعه سکه طلای طرح جدید افزایش ۵۰۵ هزار تومانی را ثبت کرد. به‌طوری که قیمت هر قطعه سکه طلای طرح جدید در روز پنج‌شنبه به رقم ۶۸ میلیون و ۹۹۵ هزار تومان رسید. از سوی دیگر براساس گزارش مرکز مبادله ایران در یک جلسه معاملاتی روز پنج‌شنبه ۱۸ بهمن ماه، حجم کل معاملات بازار ارز تجاری ۱۱۵.۸ میلیون دلار بوده است. همچنین در این روز ۲۹۶ واردکننده و ۱۴صادرکننده اقدام به معامله انواع نماد ارزی کردند.