چرا ایلان ماسک دنبال حذف اف ۳۵ است؟

اقتصاد۲۴- ایلان ماسک مدیرعامل تسلا و یکی از مدیران ارشد دولت ترامپ به شدت با استفاده از جنگنده‌هایی همچون F-۳۵ مخالف است، اما در عوض به پهپاد‌ها علاقه ویژه‌ای دارد. در این مقاله با دیدگاه‌های او دراین‌باره بیشتر آشنا خواهیم شد. 

 در نوامبر ۲۰۲۴ ایلان ماسک ویدئویی در شبکه اجتماعی ایکس یا توییتر سابق منتشر کرد. در این ویدئو پهپادی به همراه نوشته «برخی احمق‌ها هنوز در حال تولید جنگنده‌های سرنشین داری همچون F-۳۵ هستند» منتشر کرد. طبیعی است که انتشار این ویدئو سر و صدای زیادی به پا کرد و طرفداران و منتقدان دیدگاه ماسک به بحث و گفت‌و‌گو با یکدیگر پرداختند.

این ویدئو احساس واقعی ماسک درباره برنامه جنجالی F-۳۵ را به نمایش گذاشت. او بعداً نیز اعلام کرد طراحان F-۳۵ از یک جنگنده نسل پنجمی مطالبات زیادی داشتند، اما باید چیز‌های زیادی را فراهم می‌ساختند. او همچنین اظهار داشت جنگنده‌های سرنشین دار دیگر منسوخ شده‌اند و فقط خلبان‌ها را به کشتن می‌دهند.

ماسک معمولاً به عنوان فردی برجسته که می‌تواند نقاط قوت و ضعف پروژه‌ها را ببیند تحسین می‌شود و دیدگاه او درباره برخی مشکلات F-۳۵ لایتنینگ II درست به نظر می‌رسد. این جنگنده چندین حادثه جدی را تجربه کرده و بنابراین سابقه درخشانی ندارد.

در واقع همین چند روز قبل نیز یک خلبان مجبور شد حین سقوط جنگنده خود در آلاسکا ایجکت کند. در سال قبل نیز سقوط یک فروند F-۳۵ دیگر در نیومکزیکو گزارش شده است. برنامه لایتنینگ II همچنین با تأخیر‌های گوناگون مواجه شده و جمع هزینه‌های آن به فراتر از ۲ تریلیون دلار رسیده است. ماسک در ایکس نوشته است: «اجازه دهید تولید یک جنگ‌افزار نظامی با بدترین ارزش در برابر مبلغ پرداختی یعنی F-۳۵ را متوقف کنیم.».

اما لاکهید مارتین و طرفداران این جنگنده مخالف دیدگاه‌های ماسک هستند. زمانی که کارشناسان می‌گویند F-۳۵ پیشرفته‌ترین جنگنده دنیاست، به دنبال راه‌اندازی یک کمپین تبلیغاتی و بازاریابی نیستند. لاکهید مارتین سه نسخه از این جنگنده را تولید کرده است. نیروی هوایی فقط از F-۳۵A استفاده می‌کنند که فرایند پرواز و فرود مرسوم را دارد، اما تفنگداران دریایی آمریکا F-۳۵B را بکار گرفته‌اند که توانایی پرواز و فرود عمودی را دارد.

نیروی دریایی نیز مالک F-۳۵C با بال‌های بزرگ‌تر و تجهیزات فرود قوی‌تر برای کاربری روی ناو‌های هواپیمابر است. هر سه نسخه از جنگنده موردبحث با سنسور‌های پیشرفته‌ای تولید می‌شوند که داده‌های گوناگون را در اختیار خلبان می‌گذارد. توانایی‌های پنهان‌کاری و جنگ الکترونیک نیز جزو دیگر ویژگی‌های شاخص F-۳۵ هستند. 

بیشتر بخوانید:ایلان ماسک با مرگ دست‌به‌یقه شد!

این جنگنده به دلیل داشتن ابزار‌هایی که به خلبان‌ها امکآن‌هماهنگی با نیروی دریایی، هوایی و زمینی را بدهد به عنوان قطب اصلی یک منطقه جنگی عمل می‌کند. چینی‌ها موفقیت‌های کمی در کپی‌برداری از F-۳۵ داشته‌اند و جنگنده جدید J-۲۰ تنها یک مزیت نسبت به F-۳۵ دارد و آن‌هم توانایی چین در تولید انبوه چنین جنگنده‌ای با سرعت قابل‌توجه است.

آمریکا بزرگ‌ترین خریدار F-۳۵ بوده و ۲۴۵۶ فروند از آن را سفارش داده است. البته ۱۹ کشور دنیا در توسعه جنگنده یاد شده دخیل بوده‌اند و لاکهید مارتین بیش از ۱۰۶۰ فروند از آن را تحویل داده و همچنان به تولید سفارش‌های قبلی ادامه می‌دهد.

باید دانست ایلان ماسک با روی کار آمدن دولت ترامپ نفوذ بیشتری در کاخ سفید دارد. او ۲۵۰ میلیون دلار را به کمپین تبلیغاتی ترامپ کمک کرده و حالا نیز رئیس اداره کارایی دولت اوست. وظیفه او مدرن‌سازی تکنولوژی فدرال و کمک به بهبود کارایی و راندمان دستگاه‌های دولتی است و می‌خواهد به هدر رفت پول‌های دولتی پایان دهد.

البته درخواست توقف یک پروژه سنگین با تلاش برای حذف واقعی آن دو موضوع جداگانه است و قطعاً در حالت دوم چالش‌های بسیار بیشتری وجود دارد. بودجه دفاعی آمریکا قبلاً در کنگره تصویب شده و اگرچه ماسک می‌تواند به ترامپ توصیه‌هایی درباره برنامه F-۳۵ داشته باشد، اما اگر رئیس‌جمهور آمریکا تلاش کند بودجه ساخت این جنگنده را قطع کند کنگره امکان طرح موضوع در دادگاه را خواهد داشت.

یکی از سناتور‌های آمریکایی با انتقاد از ماسک دراین‌باره می‌گوید: من دیدگاه ماسک را درک می‌کنم. تکنولوژی پهپاد‌ها اهمیت بسیار زیادی دارد، اما این پیشنهاد که می‌توانیم پروژه توسعه F-۳۵ و جنگنده‌های سرنشین دار نیروی هوایی را حذف کنیم اشتباه است.