
اقتصاد۲۴- حجم رخدادهای سیاسی در سال ۱۴۰۳ آنقدر زیاد بود که میتوان گفت به وقوع پیوستن چنین رخدادهایی برای ۳۶۵ روز سال زیاد بود. در سال ۱۴۰۳ قیمت دلار تحتتأثیر این شوکهای غیراقتصادی و از سوی دیگر بر سرکار آمدن ترامپ در آمریکا و تصمیمات دولت در بازار ارز، جهش چشمگیری را به ثبت رساند.
نگاهی به افت و خیز قیمت ارز نشان میدهد که دلار سال ۱۴۰۳ را در محدوده ۶۰ هزار تومان شروع کرد و در اوایل آذرماه وارد کانال ۷۰ هزار تومان شد. یک ماه پس از آن، دلار وارد کانال ۸۰ هزار تومان شده و سرانجام در هفته آخر بهمن نرخ خود را به کانال ۹۰ هزار تومان میرساند و تا پایان هم در همین رنج باقی ماند. در مجموع، طی یک سال اخیر، دلار در بازار آزاد رشد ۵۴ درصدی را تجربه کرده است.
برزو حقشناس، کارشناس بازار سرمایه در تحلیل خود از روندی که بازار ارز در سال ۱۴۰۳ طی کرد، به اقتصاد ۲۴ گفت: «سال ۱۴۰۳ تحت تاثیر ریسکهای سیاسی، بازار دلار نوسان شدیدی داشت ولی رشد و حباب مثبتی که داشتیم به دلیل مدیریت بسیار ضعیف بانک مرکزی طی دو سال گذشته بوده است. بانک مرکزی قیمت دلار را سرکوب میکرد و زیر ارزش ذاتی نگه میداشت و باعث میشد ذخایر ارزی کشور صرف ارزپاشی و خروج سرمایه شود. همچنین اختلافی که میان دلار سامانه و آزاد بود نهایتا به جیب یک سری رانت خوار رفت. نتیجه این شد که دلار با حباب واضح مثبت همچنان خریدار دارد. این نتیجه همان فنری بود که یک عده در دولت قبلی آن را نمیپذیرفتند و بر همان سیاست غلط تاکید داشتند.»
بیشتر بخوانید: اگر کشور در رکود نبود قیمت دلار الان ۱۵۰ هزار تومان بود/ حجم اشتباهات بانک مرکزی در حوزه ارز نامعقول و مشکوک است
وی با اشاره به اثر تغییر دولت بر سیاستهای ارزی بیان کرد: «در ۶ ماهه دوم سال با تعویض دولت یک مقدار این نگاه گذشته اصلاح شد ولی متاسفانه آقای همتی که داشت مسیر را درست میرفت و روی نقاط درستی هم دست گذاشته بود، توسط مجلس عزل شد. حال باید ببینیم که جایگزین ایشان چه سیاستی در پیش میگیرد؟ آیا طبق سیاست آقای همتی عمل میکند که فاصله ارز دولتی و آزاد از بین برود یا مجدد به روند سابق باز میگردیم؟»
این کارشناس بازارهای مالی افزود: «متاسفانه وضعیت امروز بازار دلار حاصل دو سال و خوردهای مدیریت بسیار غلطی است که در بانک مرکزی حاکم شده است. اما به جای اینکه مقصر اصلی تاوان دهد، آقای همتی که ۶ ماه سرکار بودند و داشتند مسیر درستی را طی میکردند، توسط مجلس عزل شدند.»
حقشناس در پیشبینی خود از وضعیت بازار ارز در سال آینده عنوان کرد: «متاسفانه دلار همپای طلا حباب مثبت دارد و این هم ناشی از تشدید ریسکهاست؛ گرچه حبابش به اندازه طلا نیست. باتوجه به قیمتهای فعلی بعید میدانم بازار ارز برای سرمایهگذاران در سال آینده خیلی بازدهی زیادی داشته باشد. اگر هم توافقی میان ایران و آمریکا صورت گیرد، ممکن است سرمایهگذارانش زیان ببینند. هرچند این زیان به اندازه زیان طلا نمیتواند باشد. اما اگر توافقی رخ ندهد، ریسکها از حدی بیشتر تشدید نشوند و بحث طرف مقابل تشدید فشار حداکثری باشد، باتوجه به اینکه دسترسی بانک مرکزی به دلار یک مقدار سختتر از طلاست، شاید بازدهی این بازار برای سرمایهگذاران بهتر از طلا باشد.»
وی در پاسخ به این پرسش که مطابق این پیشبینی، قیمت دلار جهشی نخواهد بود؟ به اقتصاد ۲۴ گفت: «مولفههای سیاسی اصولا قابل پیشبینی نیستند. الان هم موضوع بحران هستهای میان ما و آمریکا به جایی رسیده است که باید تعیین و تکلیف شود؛ یعنی یا تنشها را تشدید کنیم یا به سمت توافق پیش برویم. اگر به نقطهای برسیم که به توافق با غرب دست یابیم، بازارها به سمت رکود میروند و سرمایهگذاران طلا و دلار با زیان مواجه میشوند. در چنین حالتی بازارهای مورد توجهی که به سرمایهگذاران منفعت خوبی میرساند، بازارهای مسکن و بورس هستند که میتوانند بازدهی معقولی داشته باشند.»