آزاد سازی و واردات بنزین سوپر در بن بست

اقتصاد۲۴- آزادسازی واردات بنزین سوپر به قیمت غیریارانه‌ای، آبان سال ۱۴۰۳ تصویب شد.

بر اساس ماده ۹ آیین‌نامه اجرایی تبصره ۸ قانون بودجه ۱۴۰۳ و با مصوبه هیات وزیران، واردات و توزیع بنزین سوپر از سوی اشخاص حقوقی دارای مجوز از وزارت نفت به قیمت غیریارانه‌ای آزاد شد.

پس از ابلاغ این مصوبه، گمانه‌زنی‌های متعددی در مورد قیمت بنزین سوپر وارداتی و نحوه عرضه آن مطرح شد. اما تاکنون قیمت و نحوه عرضه آن مشخص نشده و هیچ یک تاکنون به مرحله اجرا نرسیده است.

رضا نواز، سخنگوی جایگاه‌داران سوخت، در برنامه تلویزیونی تهران ۲۰ در روز چهارشنبه ۲۰ فروردین عنوان کرد: طرح آزادسازی واردات بنزین سوپر، در حد یک شیوه‌نامه کوچک باقی مانده و بنزین سوپر وارداتی وارد نشده و به مرحله توزیع نرسیده است. با توجه به نوسان ارزی در کشور اجرای مصوبه واردات بنزین سوپر جزو محالات است.

بیشتر بخوانید:خبر مهم بنزینی برای تهرانی‌ها

وی افزود: قیمت بنزین سوپر وارداتی به‌روز است. شرکتی که می‌خواهد بنزین سوپر وارد کند، باید بهای بنزین را در خارج از کشور با ارز پرداخت کند. همچنین باید محموله واردشده را نگهداری، حمل و در نهایت توزیع کند. از طرف دیگر باید مالیات آن را پرداخت بپردازد که با وجود شرایط مذکور، اجرای مصوبه جزو محالات است.

اقتصاد کشور به نرخ ارز گره خورده است!

سخنگوی صنف جایگاه‌داران سوخت، نرخ ارز را یکی از مهم‌ترین علل اجرا نشدن مصوبه واردات بنزین سوپر توسط بخش خصوصی دانست.

همین موضوع حیاتی از گره کور اقتصاد ایران نشان دارد.

واردات بنزین سوپر که نیازمند تامین منابع ارزی و پرداخت هزینه به دلار است، به دلیل تغییر مستمر نرخ ارز و نبود ثبات نسبی در بازار ارز ز منظر اقتصادی توجیه‌پذیر نیست.

خرید بنزین به قیمت‌های جهانی و تبدیل آن به ریال، در کنار ریسک بالای تغییرات نرخ ارز در دوره واردات و فروش، خرید و فروش بنزین سوپر وارداتی را با خطرات جدی مواجه می‌کند.

علاوه بر این، فرآیند‌های داخلی پس از ورود محموله‌های بنزین شامل هزینه‌های انبارداری، نگهداری، حمل‌ونقل، توزیع، پرداخت مالیات و سایر عوارض قانونی، حجم بالایی از تعهدات مالی و اجرایی را به واردکنندگان تحمیل می‌کند.

واردکنندگان بنزین سوپر با نرخ خرید بفروشند یا نرخ لحظه‌ای دلار؟

در حال حاضر، قیمت بنزین فوب خلیج‌فارس، ۲.۵ دلار به ازای هر گالن است که با توجه به اینکه هرگالن به‌طور تقریبی ۳.۷۸ لیتر است، قیمت بنزین فوب خلیج فارس در حال حاضر ۰.۶۶ دلار یا حدود ۶۶ سنت به ازای هر لیتر خرید و فروش می‌شود.

اگر این عدد به‌عنوان یک رقم تقریبی در نظر گرفته شود، با توجه به قیمت دلار در روز دوشنبه ۲۵ فروردین ماه که ۸۷ هزار تومان در بازار آزاد خرید و فروش می‌شود، قیمت هر لیتر بنزین وارداتی حدود ۵۷ هزار و ۴۲۰ تومان به فروش می‌رسد.

این در حالی است که قیمت دلار در هفته‌های گذشته بالای ۱۰۰ هزار تومان بود. یعنی اگر واردکننده‌ای در هفته‌های گذشته بنزین سوپر را با ارز ۱۰۰ هزار تومانی وارد می‌کرد، در حال حاضر نمی‌دانست که به نرخ روز دلار بنزین را به فروش برساند یا به همان نرخی که خریداری کرده است؟

نوسان مذکور مانع از ایجاد شرایط مناسب برای واردات بنزین سوپر به کشور است و مادامی که نرخ ارز در این حد نوسان داشته باشد، این احتمال وجود دارد که هیچ واردکننده‌ای به سمت واردات بنزین سوپر حرکت نکند.

چند درصد از جامعه توانایی خرید بنزین سوپر به قیمت آزاد را دارند؟

فارغ از مشکلات جدی طرح واردات بنزین سوپر توسط بخش خصوصی به کشور، باید به این موضوع توجه کرد که چند درصد از مردم توانایی خرید بنزین سوپر با توجه به شرایط کنونی نرخ ارز را دارند؟

در واقع هر کالایی که به کشور وارد می‌شود باید بازاری برای فروش در داخل داشته باشد. آیا در جریان مصوبه آزادسازی واردات بنزین سوپر، به قدرت خرید مردم توجهی شده است؟

بیشتر بخوانید:واردات بنزین سوپر آزاد شد+ سند

در حال حاضر حداقل حقوق کارگر در ماه، ۱۰ میلیون و ۳۹۰ هزار تومان است که با احتساب بن خواربار و حق مسکن به ۱۳ میلیون و ۴۹۰ هزار تومان می‌رسد.

همچنین با بررسی خودرو‌هایی که در داخل تردد می‌کنند، ظرفیت باک اکثر این خودروها، بین ۴۰ تا ۶۰ لیتر است. با توجه به نیاز عادی و روزمره، افراد به طور تقریبی چهار بار در ماه یعنی همان هفته‌ای یک بار باید سوخت‌گیری کنند. لازم به ذکر است که برخی از خودرو‌های در حال تردد، نیاز به سوخت باکیفیت دارند تا روند استهلاک موتور تسهیل نشود.

میانگین مصرف ماهانه خودرو‌های در حال تردد با توجه ظرفیت باک آنها حدود ۱۶۰ تا ۲۰۰ لیتر است. این موضوع بدان معناست که اگر فرد تصمیم بگیرد نصف مصرف ماهانه بنزین خود را به بنزین سوپر اختصاص دهد، برای ۸۰ لیتر بنزین باید چهار میلیون و ۵۹۳ هزار تومان و برای ۱۰۰ لیتر بنزین باید پنج میلیون و ۷۴۲ هزار تومان خرج کند.

لازم به ذکر است که بسیاری از افرادی که حداقل حقوق دریافت می‌کنند، خودرو شخصی ندارند یا حتی قادر به خرید خودرو نیستند. اما همان افرادی که خودرو دارند، اگر بخواهند سوخت با کیفیت‌تری نسبت به بنزین تولیدی در داخل استفاده کنند، باید به‌طور تقریبی نصف حقوق خود را به سوخت‌گیری اختصاص دهند.

مشکلات بسیاری بر سر طرح واردات بنزین سوپر وجود دارد که عمده آنها به نوسان نرخ ارز گره خورده است. اما نکته مغفول در این زمینه، قدرت خرید مردم است که با توجه به مبالغ مذکور، درصد بسیار کمی از آنها می‌توانند بنزین سوپر وارداتی را تهیه کنند.

آیا اشخاص حقوقی دارای مجوز از وزارت نفت که در مصوبه آبان ماه هیات وزیران به آنها اشاره شده است، نیازی به در نظر گرفتن شرایط کل جامعه برای واردات بنزین سوپر می‌بینند؟ یا قرار است در صورت برقراری ثبات نسبی در بازار ارز، واردات بنزین سوپر به قیمت غیریارانه‌ای را تنها برای بخش کوچکی از جامعه انجام دهند؟