راند دوم صعود شاخص بورس شروع شد؟

اقتصاد۲۴-عبور بورس از ابرکانال ۳میلیون واحدی، روز شگفت‌انگیزی را در بازار سهام رقم زد. کارشناسان، ورود بیش از هزار و ۶۰۰میلیارد تومانی پول حقیقی و رشد بیش از ۴۵هزار واحدی شاخص در «شنبه‌ای پرخبر» را واکنشی قابل توجه به تحولات سیاسی اخیر می‌پندارند که سبب بازگشت رونق به بازار سهام شده است. هم‌اکنون خواسته اصلی سهامداران بازگشت دامنه نوسان به روال سابق است. همچنین با کاهش ریسک‏های سیاسی، روز گذشته دلار نیز تحت تاثیر فضای مثبت مذاکرات رم روند باثباتی را تجربه کرد.

شروع دور دوم مذاکرات غیر‌مستقیم میان ایران و آمریکا، بازار‌های دارایی را با نوساناتی همراه کرد. تغییر فاز بازار سهام که از ابتدای سال‌کلیدخورده است، در نهایت روز شنبه شاخص بورس را از مرز روانی ۳ میلیون واحد عبور داد. نماگر اصلی بازار سهام طی اولین روز هفته با رشد بیش از ۴۵ هزار‌واحدی در محدوده ۳ میلیون و ۱۲ هزار واحد آرام گرفت. این درحالی است که نماگر هموزن نیز با افزایش ارتفاع ۱.۲۸ درصدی همراه شده و هنوز با سقف تاریخی خود فاصله ۶.۵ درصدی دارد. با وجود بسته‌بودن نماد‌های خودرویی، استقبال از دیگر شاخص سازان به‌خصوص بانکی‌ها و فرآورده‌های نفتی افزایش‌یافته و بیش از‌هزار و ۶۰۰ میلیارد‌تومان پول حقیقی وارد بازار سهام شد.

نقش پررنگ صندوق‌های سهامی به‌خصوص استقبال از اهرمی‌ها به‌عنوان نماینده بخش غیرمستقیم سرمایه‌گذاری در رونق بازار سهام قابل‌چشم پوشی نیست، با این‌حال همزمان با آرام شدن اوضاع سیاسی، ثبات نسبی در سیاستگذاری‌های اقتصادی و بازگشایی دامنه‌نوسان از خواسته‌های اصلی سهامداران به‌شمار می‌رود که در نهایت بورس را برای رشد پایدار آماده خواهد کرد.

بازار‌های جهانی، سراسر سبز

بازار‌های جهانی به لطف عقب‌نشینی ترامپ از مواضع سختگیرانه در قبال اقتصاد‌های دنیا، شاهد رشد قیمت‌ها در کالا‌های پایه بود. تنها بازنده در این میان، شاخص دلار آمریکا بود که با کاهش ۰.۷۶ درصدی به زیر ۱۰۰ واحد رسید. تقاضای بالای چینی‌ها برای خرید طلا، قیمت هر انس طلای جهانی را تا ۳ هزار و ۳۰۰ دلار افزایش داد، بااین‌حال بازدهی هفتگی طلا، بیش از ۲.۵ درصد به‌ثبت رسیده‌است. قیمت نفت با افزایش بیش از ۴.۵ درصدی به رخنه تقاضای چین به بازار نفت در آسیا واکنش نشان‌داد، به‌خصوص آنکه تحریم‌های دومین اقتصاد برتر دنیا سبب شده‌است تا این تقاضا در سایر بازار‌ها به‌جز آمریکا تقویت شود. قیمت سایر فرآورده‌های نفتی نیز بهبود یافت و کرک‌اسپرد پالایشگاه به‌طور میانگین همچنان در سطوح قابل‌قبولی قرارداد. برخلاف نفت و طلا، تقاضا در فلزات گرانبها، کاهش‌یافت و قیمت‌ها در این بازار نیز افت قابل‌توجهی را تجربه کردند، با این‌حال قیمت گاز طبیعی همچنان نزولی است و متانول جهانی نیز همپای آن مسیر کاهشی را دنبال می‌کند. اوره تثبیت قیمتی خوبی داشته و همچنان بالای ۳۸۰ دلار معامله می‌شود.

مقاومت روانی شکست

از آخرین بار که شاخص‌کل بورس موفق شد تا به مرز ۳ میلیون واحد نزدیک شود، حدود ۳ ماه ونیم می‌گذرد. ۱۹ دی ماه سال‌قبل، نماگر اصلی بورس با ثبت یک سقف جدید، سعی داشت تا از این مرز روانی عبور کند، اما ریسک‌های سیاسی مانع از آن شد تا رونق بازار ادامه داشته‌باشد. در آن مقطع زمانی نسبت قیمت به سود یا P/E بازار به محدوده ۸ واحد رسید‌و بلافاصله با انتشار گزارش‌های ۹ ماهه تعدیل شد. اکنون P/E بازار سهام زیر ۸ واحد قرار دارد و چندین متغیر به حمایت از آن آمدند تا اعداد بالاتری را به خود ببیند. مسیر نرخ بهره بدون‌ریسک پس از کاهش تنش‌های سیاسی نزولی شده و به عقیده کارشناسان، این روند تداوم خواهدداشت، ضمن آنکه کاهش فاصله قیمتی دلار توافقی و دلار بازار آزاد به زیر ۲۰ درصد جذابیت خرید سهام و سرمایه‌گذاری در صنعت را افزایش داده‌است. هرچند این جذابیت عمدتا به نفع شاخص سازان است.

بانکی‌ها به‌عنوان مهم‌ترین گروه برجامی بازار، با جذب ۵۸۳ میلیارد‌تومان پول حقیقی موفق شدند تا لیدر بورسی‌ها باشند. در کنار این، رشد ۴ درصدی قیمت نفت طی هفته گذشته و بهبود کرک‌اسپرد پالایشی‌ها، سبب شد تا به رغم ریسک دخالت‌های دولت در این صنعت، پالایشی‌ها از چشم بازار دور نمانند. صندوق‌های سهامی نیز به دلیل اهمیت بالای سرمایه‌گذاری غیر‌مستقیم، مورد‌توجه هستند، به‌خصوص آنکه صندوق‌های اهرمی با وجود دامنه‌نوسان محدود با تقاضای قوی مواجه شدند. برخلاف بزرگان بورسی، بیش از نصف نماد‌های بازار از ابتدای سال و کف ۲۸ اسفند، بازدهی کمتر از شاخص‌کل و شاخص هموزن داشتند. حدود ۲۰۰ نماد نیز بازدهی منفی به‌ثبت رسانده‌اند. انتظار می‌رود، با بازگشت آرامش، روز‌های خوبی برای سهام کوچک و بنیادی بازار رقم بخورد.

بیشتر بخو.انید:طعم شیرین مذاکرات، زیر دندان بورس

به نظر می‌رسد راه همواری برای تثبیت شاخص‌کل بالای ۳ میلیون پیش روی بازار است. بورس به‌دنبال تثبیت نسبی اوضاع سیاسی و متغیر‌ها و مفروضات مطابق با واقعیات اقتصادی است. بازار سرمایه طی چند ماه اخیر نشان‌داد که حتی با نوسانات مثبت در نرخ ارز نیز مخالف است، چراکه موجب رخنه هیجان در بازار‌های موازی شده و بورس را در این مرحله گوشه نشین می‌کند. تداوم کاهش ریسک‌های سیستماتیک، ضمن بازگرداندن آرامش به بازار سهام، متغیر‌های مهم بازار را نیز با واقعیت همسان خواهد کرد، دست سیاستگذار برای تغییرات مهم و بزرگ مانند حذف قیمت‌گذاری دستوری و تک نرخی شدن ارز بازتر است و ظرفیت‌های تولید را در شرکت‌های بورسی به‌کار می‌اندازد.

واکنش تند آپشن‌ها

بازار مشتقه از ابتدای سال‌با رشد چشمگیر ارزش معاملات همراه شده‌است. ارزش دادوستد‌های قرارداد‌های اختیارمعامله سهام با افزایش چشمگیری به نزدیک ۹۰۰ میلیارد‌تومان رسید. قرارداد‌های اختیار معامله سهام، در واکنش به عبور شاخص از مرز ۳ میلیون واحد با نوسانات قابل‌توجهی همراه بودند. اختیار‌های خرید، با رشد قیمتی بیش از ۳۰ درصدی به استقبال رونق رفتند. قرارداد‌های اختیار فروش نیز واکنش منفی داشتند. به‌نظر می‌رسد، با نوسانات در قرارداد‌های اختیارمعامله خردادماه، بازار سهام بهار خوبی را تجربه‌کرده و بتواند رکورد‌هایی را در اولین فصل سال‌ثبت کند، با این‌حال همچنان اختیارفروش‌ها برای بستن کف قیمت یا کف سود سبد‌های سهام مورد‌توجه هستند. خرید اختیار فروش‌ها جهت بیمه سهام می‌تواند جلوی تحمیل ریسک بیشتر را بگیرد.

بازگشایی دامنه؛ خواسته اصلی بورسی‌ها

پس از آنکه دامنه‌نوسان حدود یک‌سال به دلیل شرایط حساس منطقه و ایران، محدود شده بود، اکنون پرسش اصلی سهامداران آن است که چرا با وجود کاهش این ریسک‌ها، دامنه‌نوسان بازتر نمی‌شود. از نهاد ناظر یا سازمان بورس انتظار می‌رود، با توجه به خواسته عمده اهالی بازار برای بازگشایی دامنه، توجه ویژه‌ای به دامنه قیمتی صندوق‌های اهرمی داشته باشند، چراکه این صندوق‌ها به‌عنوان یک ابزار جذاب، برای کسانی که ریسک بالاتری را متحمل می‌شوند، کاربرد دارد. با بازگشایی نماد‌های خودرویی و همزمان تسهیل در نوسانات سهام، می‌توان شاهد آن بود که با رشد ارزش معاملات، استقبال از بازار سهام نیز افزایش‌یافته و پول‌های حقیقی جدیدی وارد گردونه معاملات شود.