جاسوس اینترنتی خود را بشناسید

اقتصاد۲۴- در حال حاضر، فناوری اینترنت اشیا (IoT)، در بیشتر اقلام پوشیدنی، لوازم خانگی و خودرو‌ها وجود دارد و به‌طور فزاینده اطلاعاتی را در مورد کاربران جمع‌آوری می‌کند، اما آیا در این موارد قانون حریم خصوصی کاربران رعایت می‌شود یا خیر؟

 اینترنت اشیا شامل هر شی یا دستگاهی است که به‌طور خودکار داده‌ها را از طریق اینترنت ارسال و دریافت کند. زمانی که شما از تلفن همراه خود برای ارسال پیام یا از شبکه‌های اجتماعی برای انتشار مطلبی استفاده می‌کنید، این اشتراک‌گذاری اختیاری است، اما ماهیت خودکار دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیا، اشتراک‌گذاری اختیاری را از فرآیند جمع‌آوری اطلاعات خارج می‌کند. داده‌های این دستگاه‌ها می‌توانند اطلاعات زیادی درباره افرادی که با آنها تعامل دارند و همچنین درباره افراد در اطراف این دستگاه‌ها، فاش کنند.

در حال حاضر، انواع جدیدی از دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیا در بازار موجود است، این دستگاه‌های جدید روش‌های نوینی برای جمع‌آوری داده‌ها در مورد افراد ارائه کرده و اطلاعات در زمینه‌های مختلف را جمع‌آوری می‌کنند. به‌عنوان مثال، یخچال شما که قابلیت اینترنت اشیا در آن وجود ندارد هیچ داده‌ای درباره آشپزخانه یا غذای شما تولید نمی‌کند و رابطه شما با یخچال کاملا خصوصی است و فقط شما از آنچه در آن وجود دارد، مطلع هستید.

اکنون با ورود یخچال‌های هوشمند به زندگی که می‌توانند به دستورات صوتی کاربران پاسخ داده، تصاویر اقلام موجود در یخچال را نشان دهند و ردیابی کنند چه کسی درب یخچال را باز کرده است و همچنین دستور پختی که پیشنهاد می‌دهند و یا با خودرو شما تماس می‌گیرند تا اطلاع دهند که شیر منقضی شده است، دیگر ارتباط خصوصی با یخچال معنی ندارد، زیرا تمامی این عملکرد‌ها نیاز به جریان مداوم انتقال داده‌ها دارند.

داده‌های دستگاه و حریم خصوصی شما

دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیا، داده‌های زیادی را در زمینه‌های مختلف تولید می‌کنند؛ در گذشته، اگر می‌خواستید ضربان قلب، اکسیژن خون، الگو‌های خواب و سطح استرس خود را کنترل کنید، تحت آزمایش‌های متعدد در بیمارستان قرار می‌گرفتید، اما اکنون دستگاه‌هایی مانند حلقه هوشمند «اورا رینگ» (Oura Ring)، تمام این اطلاعات را به‌طور مداوم و حتی در زمینه‌های غیرمراقبت‌های بهداشتی ردیابی و تجزیه و تحلیل می‌کنند.

بیشتر بخوانید:دستگیری یک عامل موساد در متروی تهران

در حال حاضر، حتی اگر کاربر مشکلی با به اشتراک‌گذاری داده‌ها نداشته باشد، استفاده از دستگاه‌های اینترنت اشیا می‌تواند خطرات جدی برای حریم خصوصی به همراه داشته باشد. در زمینه مراقبت‌های بهداشتی، مجموعه‌ای از قوانین وجود دارند که توسط چندین نهاد اجرایی نظارت می‌شوند تا تضمین کنند که تجهیزات متصل و داده‌های تولیدی آنها، از حفاظت‌های امنیتی سایبری کافی برخوردار هستند، اما در سایر زمینه‌ها، دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیا که عملکرد‌های مشابهی را انجام می‌دهند، رعایت استاندارد‌های امنیت سایبری یکسان برای آنها تعریف نشده است.

طرح «علامت اعتماد سایبری آمریکا» (U. S. Cyber Trust Mark) که کمیسیون ارتباطات فدرال آن را اداره می‌کند، تدوین استاندارد‌های امنیت سایبری برای دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیا را آغاز کرده، اما این برنامه داوطلبانه است. در برخی ایالت‌ها مانند واشنگتن، قوانین ایالتی استاندارد‌هایی را برای محافظت از داده‌های بهداشتی از دستگاه‌های متصل تعیین کرده‌اند، اما این قوانین همه داده‌ها از همه دستگاه‌ها را در تمامی زمینه‌ها پوشش نمی‌دهند، بنابراین این دستگاه‌ها و داده‌هایی که تولید می‌کنند را به ویژه در برابر دسترسی ناخواسته هکرها، آسیب‌پذیر کرده است.

یکی دیگر از خطرات نقض حریم خصوصی این است که کاربران نمی‌توانند کنترل کنند چه کسی به داده‌هایی جمع‌آوری شده دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیا آنان، دسترسی دارد. این مسئله می‌تواند به تبلیغ‌کنندگان دیدگاه‌هایی درباره مشتریان بالقوه ارائه دهد و در صورت‌عدم وجود گزینه «انصراف»، هر ارائه‌دهنده دستگاه می‌تواند تصمیم بگیرد که با داده‌های مشتری چه کاری انجام دهد. به عنوان مثال، شرکت آمازون به تازگی گزینه «صدا‌های ضبط‌شده را ارسال نکنید» را از تنظیمات حریم خصوصی بلندگوی هوشمند محبوب خود، «الکسا»، حذف کرده است.

برخی ارائه‌دهندگان دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیا نیز در بازار‌های داده شرکت می‌کنند و داده‌های کاربران را به بالاترین پیشنهاددهنده می‌فروشند و گاهی اوقات این خریداران شامل سازمان‌های دولتی هستند. بنابراین، به جای نیاز به حکم برای ردیابی محل سکونت فرد یا کسب اطلاعات در مورد فعالیت‌های وی در خانه، سوابق اینترنت اشیا را خریداری یا به آنها دسترسی پیدا کنند. علاوه بر این، دستگاه متصل به اینترنت اشیا می‌تواند حریم خصوصی داده‌های افراد دیگر که به‌طور تصادفی در نزدیکی آن هستند را نیز به خطر بیندازد.

خودرو‌ها نیز از فناوری اینترنت اشیا استقبال کردند؛ «شورلت سابربن» مدل ۲۰۲۱ اطلاعات مربوط به وسیله نقلیه را ردیابی می‌کند و این اطلاعات شامل سرعت وسیله نقلیه، شعاع چرخش فرمان و ثبت زمان است.

اکثر خودرو‌های مدرن داده‌ها را جمع‌آوری می‌کنند و منابعی مانند داده‌های سیستم موقعیت‌یابی جهانی (GPS) و سیستم‌های اطلاعاتی-سرگرمی که به تلفن‌های همراه متصل می‌شوند، حرکات خودرو را ردیابی می‌کنند. از همه این داده‌ها می‌توان برای ردیابی محل و رفتار رانندگان و سایر افراد در وسایل نقلیه استفاده کرد.

آنتن «باله کوسه» در خودرو‌های مدرن فقط برای دریافت امواج رادیویی طراحی نشده است، بلکه همچنین می‌تواند داده‌هایی درباره شما و محیط اطرافتان ارسال کند.

با خودکار شدن فزاینده وسایل نقلیه، این خودرو‌ها باید در موقعیت‌های پیچیده‌تر تصمیمات رانندگی بگیرند و برای تصمیم‌گیری ایمن در رانندگی، به داده‌هایی درباره دنیای اطراف خود نیاز دارند و باید اندازه، سرعت و رفتار همه وسایل نقلیه نزدیک را لحظه به لحظه شناسایی کنند. به این ترتیب، اگر دو نفر در ماشین‌های جداگانه در یک جاده رانندگی کنند، ماشین یکی از آنها ممکن است اطلاعاتی درباره دیگری جمع‌آوری کند. اگر وسیله نقلیه متصل باشد، این داده‌ها با سایر خودرو‌ها و شرکت‌های خودروسازی به اشتراک گذاشته می‌شود.

انتقال داده‌های جمع‌آوری شده

دستگاه‌های اینترنت اشیا به‌طور ساختاریافته‌ای داده‌ها را از موقعیت‌های مشابه تولید می‌کنند و این امر می‌تواند دیدگاه‌هایی در مورد افراد در این موقعیت‌ها فراهم کند. به عنوان مثال، کنتور‌های هوشمند که هر ۱۵ دقیقه اطلاعات مصرف را با شرکت آب به اشتراک می‌گذارند، می‌توانند تصویری کلی از میزان مصرف آب در یک محله ارائه دهند.

داده‌های دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیا همچنین می‌توانند دیدگاه‌ها در مورد افرادی که هرگز از این دستگاه‌ها استفاده نمی‌کنند یا با آنها تماس نمی‌گیرند را تقویت کنند. به عنوان نمونه، داده‌های جمع‌آوری‌شده از «اورا رینگ» می‌تواند به‌عنوان گزینه‌ای برای ارزیابی عملکرد شرکت بیمه در مورد فرد استفاده شود.

بیشتر بخوانید:انهدام شبکه ارسال ریزپرنده در کوه‌های تهران

تغییرات در فناوری دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیا، بر این مسئله تاثیر گذاشته است و اکنون، حسگر‌های جدید نه فقط اطلاعاتی درباره کاربر خود، بلکه داده‌هایی از محیط اطراف نیز جمع‌آوری می‌کنند. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که سیستم‌های حسگر خودرو مانند «رادار» (radar)، «لیدار» (LiDAR) و «سونار» (Sonar) می‌توانند اطلاعات افشاگرانه‌ای درباره افراد و اموال آنان ثبت کنند. با وجود قوانین حفاظت از حریم خصوصی، این سیستم‌ها راهکار‌های کمی برای تاثیرگذاری بر حریم خصوصی افراد ارائه می‌دهند.

همچنین، پهپاد‌های غیرنظامی قادر به جمع‌آوری داده‌ها در مورد افراد هستند و افرادی که تحت نظارت این پهپاد‌ها قرار دارند، به سختی متوجه وجود داده‌ها درباره خود خواهند شد و کنترل بر نحوه استفاده از این اطلاعات دشوار است.

سیستم‌های هوش مصنوعی (AI) با خودکارسازی فرآیند آموزش دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیا، روش‌های جدیدی را برای تاثیرگذاری بر حریم خصوصی افراد ایجاد کرده‌اند. شرکت «انویدیا» (Nvidia)، سازنده تراشه‌های هوش مصنوعی، محیط دیجیتالی فراهم کرده است که کاربران می‌توانند داده‌های دستگاه متصل خود را بارگذاری کنند. این محیط به آموزش دستگاه‌های دارای اینترنت اشیا کمک می‌کند تا نتایج تعاملات دستگاه با افراد زیادی را پیش‌بینی کنند.

مدل‌هایی مانند این، جمع‌آوری داده‌ها یا نتیجه‌گیری در مورد افراد را برای دستگاه‌های هوش مصنوعی که مالک آنها نیستند، تسهیل می‌کند. به عبارت دیگر، داده‌های پردازش‌شده با هوش مصنوعی می‌توانند پیش‌بینی‌هایی درباره افراد ارائه دهند و آنان را حتی قبل از تعامل با دستگاه متصل به اینترنت اشیا قابل شناسایی کنند.

نگاهی به آینده

به نظر می‌رسد، دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیا و داده‌هایی که تولید می‌کنند، ماندگار خواهند بود، بنابراین با خودکار شدن فزاینده جهان، آگاهی بیشتر از نحوه تاثیر دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیا بر حریم خصوصی افراد اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

سایت اس‌دی‌ویس گزارش کرد، اگر حریم خصوصی داده‌های افراد اهمیت دارد، باید به این واقعیت توجه کنیم که یکی از راه‌های بالقوه برای محافظت از حریم خصوصی افراد، اطمینان از این است که افراد و جوامعی که توسط دستگاه‌های متصل تحت نظارت قرار می‌گیرند، به‌طور مستقیم درباره داده‌هایی که دستگاه‌ها جمع‌آوری می‌کنند و نحوه استفاده از آنها حق اظهار نظر داشته باشند.