سایه تماس تلفنی واشنگتین و پکن بر بازار سرمایه

اقتصاد ۲۴- گفت‌وگوی تلفنی اخیر میان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، و شی جین‌پینگ، رهبر چین، پیامد‌های فوری و قابل توجهی بر بازار‌های سرمایه در دو سوی آتلانتیک بر جای گذاشته است.

ترامپ پس از این تماس بر خلاف ماه‌های گذشته دیگر از سخت بودن توافق تجاری با پکن خبر نداد! و توافق تجاری را تقریباً تکمیل‌شده توصیف کرد. او تأکید کرد: در مقیاس بسیار بزرگ‌تر، ما به یک توافق بسیار نزدیک هستیم.

این در حالی است که رئیس‌جمهور آمریکا در ماه‌های اخیر همواره از سخت بودن و پیچیدگی دستیابی به توافق با پکن سخن می‌گفت. با وجود این، ترامپ همچنان بر احتمال تمدید آتش‌بس تعرفه‌ای تأکید کرد. همین مسئله موجب شد فعالان وال‌استریت توافق احتمالی را قطعی، اما با زمان تحقق نامعلوم ارزیابی کنند. به بیان دیگر، بازار‌های مالی همچنان میان امید به توافق و ابهام در آینده معلق مانده‌اند.

کارشناسان اقتصادی بر این باورند که نتیجه نهایی گفت‌و‌گو‌های تجاری واشنگتن و پکن به طور طبیعی تأثیر گسترده‌ای بر بازار‌های سرمایه جهانی خواهد گذاشت. اما آنچه نگرانی‌ها را تشدید می‌کند، شخصیت غیرقابل‌پیش‌بینی ترامپ و احتمال بازگشت او به مواضع سخت‌گیرانه پیشین است. این موضوع به‌ویژه در شرایطی که پرونده تایوان به یکی از متغیر‌های اصلی مذاکرات تبدیل شده، حساسیت بیشتری یافته است.

منتقدان ترامپ او را به معامله‌گری بیش از حد و قربانی کردن مسائل امنیتی در برابر منافع اقتصادی متهم می‌کنند. به گزارش روزنامه واشنگتن‌پست، ترامپ اخیراً از تأیید یک بسته کمک نظامی ۴۰۰ میلیون دلاری به تایوان خودداری کرده است؛ اقدامی که به ادعای این روزنامه در ازای تسهیل گفت‌و‌گو‌های تجاری با پکن صورت گرفته است.

این تصمیم، انتقادات گسترده‌ای را برانگیخت و بسیاری از سیاستمداران و تحلیلگران آمریکایی آن را به معنای «قربانی کردن امنیت تایوان» تعبیر کردند.

ترامپ، اما این انتقادات را جدی نمی‌گیرد و آنها را بخشی از فضای سیاسی داخلی می‌داند. با این حال، همین موضوع احتمال ورود جدی کنگره، به‌ویژه سنای آمریکا، به این مناقشه را افزایش داده است. در حال حاضر، پرونده تایوان به نوعی معیار سنجش میزان اراده کاخ سفید برای دستیابی به توافق تجاری نهایی با پکن تبدیل شده است.

ایالات متحده از دهه ۱۹۷۰ و همزمان با رسمیت بخشیدن به سیاست چین واحد، بر اساس قانون روابط تایوان (۱۹۷۹) متعهد به تقویت توان دفاعی تایوان شده است. فروش تسلیحات آمریکایی به تایوان همواره یکی از محور‌های اصلی تنش میان واشنگتن و پکن بوده است.

در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ (۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱)، این تنش‌ها بیشتر نمود پیدا کرد. او از یک‌سو جنگ تجاری با چین را آغاز کرد و از سوی دیگر فروش تجهیزات نظامی پیشرفته به تایوان، از جمله جنگنده‌های اف-۱۶ ویپر و سامانه موشکی پاتریوت را تصویب کرد.

با وجود این، تعلل یا شرطی‌سازی برخی کمک‌های نظامی به تایوان در مقاطعی، موجی از انتقاد‌ها را علیه دولت ترامپ برانگیخت. اکنون نیز رفتار اخیر او بار دیگر این پرسش را مطرح کرده که آیا کاخ سفید امنیت متحدان خود را قربانی توافق‌های اقتصادی می‌کند یا خیر.

با وجود سیگنال‌های مثبت از سوی ترامپ، شرایط بازار سرمایه آمریکا و اروپا همچنان مبهم باقی مانده است. برخی تحلیلگران احتمال دستیابی به توافق نهایی با پکن را بیشتر از شکست آن می‌دانند، اما زمان تحقق و شرایط دقیق آن همچنان نامشخص است.

آسوات داموداران، استاد برجسته دانشکده بازرگانی استرن دانشگاه نیویورک، در گفت‌و‌گو با برنامه Closing Bell شبکه CNBC اظهار داشت: بازار فعلاً با اعداد درآمدی سرپا نگه داشته شده است. اما تا زمانی که این شاخص‌ها تحت تأثیر سیاست‌های خاص ترامپ بالا و پایین شوند، هیچ کاتالیزوری برای تعدیل بازار سرمایه وجود ندارد. این وضعیت همه شرکت‌ها و سهام‌ها را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد.

به اعتقاد کارشناسان، فضای فعلی بازار‌های مالی جهانی میان دو قطب متضاد در حرکت است: امید به توافق تجاری که می‌تواند ثبات ایجاد کند و نگرانی از سیاست‌های غیرقابل‌پیش‌بینی ترامپ که همچنان سایه سنگین خود را بر اقتصاد جهانی گسترده است.