پیتر هاویت کیست؟ / نظریات برنده جایزه نوبل اقتصاد ۲۰۲۵

اقتصاد۲۴- پیتر هاویت، متولد ۳۱ مه ۱۹۴۶ در گوئلف، انتاریو، کانادا، یک اقتصاددان کانادایی برجسته است که در سال ۲۰۲۵ به دلیل سهم بنیادین خود در اقتصاد جهانی، موفق به دریافت جایزه یادبود نوبل در علوم اقتصادی شد. شهرت اصلی هاویت به دلیل کار پیشگامانه‌اش بر روی نظریه رشد درون‌زا و مفهوم تخریب خلاق است. او در حال حاضر استاد علوم اجتماعی «لین کراست» در دانشگاه براون است، جایی که از سال ۲۰۰۰ در آنجا مشغول به کار بوده و در سال ۲۰۱۳ بازنشسته شد.

تحصیلات پیتر هاویت

هاویت مدارج عالی تحصیلی خود را در کانادا و ایالات متحده طی کرد. او مدرک کارشناسی خود را در رشته اقتصاد از دانشگاه مک‌گیل در سال ۱۹۶۸ دریافت کرد. پس از آن، برای دریافت مدرک کارشناسی ارشد در سال ۱۹۶۹ به دانشگاه وسترن انتاریو رفت. او تحصیلات خود را با اخذ مدرک دکتری در اقتصاد از دانشگاه نورث‌وسترن در سال ۱۹۷۳ به پایان رساند. رساله دکتری او با عنوان «مطالعاتی در نظریه دینامیک پولی» زیر نظر رابرت دبلیو. کلاور انجام شد.

پس از دریافت مدرک دکتری، هاویت به کانادا بازگشت و تقریباً ۲۵ سال به تدریس در دانشگاه وسترن انتاریو پرداخت؛ او از سال ۱۹۷۲ تا ۱۹۹۶ عضو هیئت علمی این دانشگاه بود و همچنان استاد افتخاری آن باقی مانده است. هاویت دانشگاه وسترن را محیطی پرجنب‌وجوش و مشارکتی می‌داند که او را به یک محقق مولد تبدیل کرد. در طول مدت حضورش در وسترن، او همچنین در دانشگاه پاریس، دانشگاه تولوز و مؤسسه فناوری ماساچوست به عنوان استاد مهمان حضور داشت. در سال ۱۹۹۶، او به عضویت هیئت علمی دانشگاه ایالت اوهایو درآمد و سپس در سال ۲۰۰۰ به دانشگاه براون پیوست.

نظریات پیتر هاویت

هاویت در سنت نئو-شومپیترین فعالیت می‌کند و تخصص او در حوزه‌های دینامیک جدید، اقتصاد پولی و اقتصاد کلان است. مهم‌ترین نظریه او که شهرت جهانی دارد، همان نظریه رشد پایدار از طریق «تخریب خلاق» است. تخریب خلاق نظریه‌ای است که توضیح می‌دهد چگونه نوآوری موتور محرک رشد اقتصادی است و با ظهور صنایع جدید، جایگزین شدن فناوری‌های منسوخ و به تبع آن افول صنایع قدیمی و مشاغل مرتبط، استاندارد‌های زندگی را بهبود می‌بخشد. این کار او برای درک رشد و بهره‌وری، که به عنوان موتور اقتصادی و منبع استاندارد‌های زندگی و ثروت شناخته می‌شوند، ضروری است.

بیشتر بخوانید: فیلیپ آگیون کیست؟ / برنده نوبل اقتصاد ۲۰۲۵ و پیشگام نظریه «تخریب خلاق»

مقاله علمی کلیدی که کمیته نوبل به آن استناد کرد، مدلی ریاضی برای تخریب خلاق بود که هاویت با همکاری فیلیپ آگیون آن را توسعه داد. این مقاله در دوران تدریس هاویت در دانشگاه وسترن نوشته شد و بیش از ۱۷ هزار بار مورد استناد قرار گرفته است.

چرا پیتر هاویت برنده جایزه نوبل شد؟

در سال ۲۰۲۵، پیتر هاویت به همراه فیلیپ آگیون و جوئل موکیر، برنده جایزه یادبود نوبل علوم اقتصادی بانک مرکزی سوئد شدند. آکادمی سلطنتی علوم سوئد این جایزه را به خاطر «نظریه رشد پایدار از طریق تخریب خلاق» به آنها اهدا کرد. هاویت و آگیون نیمی از این جایزه را به طور مشترک دریافت کردند. هاویت پس از اعلام این خبر، آن را «رویای زندگی‌اش» توصیف کرد.

علاوه بر جایزه نوبل، هاویت افتخارات آکادمیک متعددی کسب کرده است. او از سال ۱۹۹۲ عضو انجمن سلطنتی کانادا و از سال ۱۹۹۴ عضو انجمن اقتصادسنجی است. او همچنین بین سال‌های ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۴ به عنوان رئیس انجمن اقتصادی کانادا خدمت کرده و بین سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۰ سردبیر مجله پول، اعتبار و بانکداری بوده است.

کار پیشگامانه پیتر هاویت در مورد چگونگی حمایت و تشویق تخریب خلاق، نه تنها نحوه تفکر ما در مورد نوآوری و رشد اقتصادی را دگرگون کرده است، بلکه برای سیاست‌گذاران در جهت بهبود استاندارد‌های زندگی مردم جهان نقش اساسی ایفا می‌کند.