دانستنی های جالب درباره تاریخچه جشن کریسمس و بابانوئل

اقتصاد۲۴ ـ کریسمس یکی از محبوب‌ترین و بزرگ‌ترین جشن‌های جهان است که هر سال در ۲۵ دسامبر برگزار می‌شود. این روز به عنوان سالروز تولد حضرت عیسی مسیح شناخته می‌شود، اما در گذر زمان از یک مناسبت صرفاً مذهبی فراتر رفته و به رویدادی فرهنگی، اجتماعی و جهانی تبدیل شده است. امروزه میلیون‌ها نفر، چه مسیحی و چه غیرمسیحی، کریسمس را با آیین‌هایی، چون گردهمایی خانوادگی، تزئین خانه‌ها، هدیه دادن و جشن و شادی گرامی می‌دارند.

کریسمس ۲۰۲۶ مصادف با پنج‌شنبه ۲۵ دسامبر میلادی و برابر با ۴ دی ۱۴۰۴ شمسی خواهد بود. این روز برای بسیاری از مردم فرصتی است برای مکث در شتاب زندگی روزمره، بازگشت به مفهوم خانواده، مهربانی و همدلی.

چگونگی شکل‌گیری جشن کریسمس

ریشه‌های کریسمس به دورانی بازمی‌گردد که اروپا هنوز مسیحی نشده بود. در آن زمان، مردم در تاریک‌ترین روز‌های سال، یعنی حوالی انقلاب زمستانی، جشن‌هایی برگزار می‌کردند که نماد نور، امید و بازگشت خورشید بود.

در اسکاندیناوی، از ۲۱ دسامبر تا اوایل ژانویه جشنی به نام یول (Yule) برگزار می‌شد. مردم با سوزاندن کنده‌های بزرگ چوب، به رقص و پایکوبی می‌پرداختند و باور داشتند هر جرقه آتش، نویدبخش برکت و فراوانی در سال آینده است.

در سرزمین‌های آلمانی‌زبان نیز مردم در میانه زمستان به یاد اودین، خدای اساطیری خود، گرد هم می‌آمدند. آنها معتقد بودند اودین در شب‌های زمستان بر اسب آسمانی‌اش سوار می‌شود و سرنوشت انسان‌ها را رقم می‌زند؛ به همین دلیل بسیاری ترجیح می‌دادند شب‌ها در خانه بمانند.

کریسمس و تثبیت آن در مسیحیت

در نخستین سده‌های مسیحیت، عید پاک مهم‌ترین مناسبت مذهبی محسوب می‌شد. اما در قرن چهارم میلادی، کلیسا تصمیم گرفت تولد عیسی مسیح را نیز به عنوان جشنی مستقل گرامی بدارد. از آنجا که تاریخ دقیقی برای تولد مسیح در انجیل ذکر نشده، پاپ ژولیوس اول روز ۲۵ دسامبر را به عنوان روز کریسمس تعیین کرد؛ تاریخی که همزمانی آن با جشن‌های باستانی رومی، به‌ویژه ساتورنالیا، به گسترش سریع‌تر این آیین کمک کرد.

کریسمس از سال ۴۳۲ میلادی به مصر راه یافت و تا پایان قرن ششم در انگلستان نیز تثبیت شد. در قرون وسطی، آیین‌های مسیحی به‌تدریج جایگزین رسوم بت‌پرستانه شدند و کریسمس به جشنی فراگیر تبدیل شد که هم جنبه مذهبی داشت و هم جنبه مردمی.

کریسمس در قرون وسطی

طبق اسناد کلیسایی، جشن میلاد مسیح از قرن دوم میلادی شناخته شده بود، اما انتخاب رسمی ۲۵ دسامبر به سال ۳۳۶ میلادی در روم بازمی‌گردد. در شرق مسیحیت، تولد مسیح بیشتر در ۶ ژانویه و در قالب جشن اپیفانی گرامی داشته می‌شد؛ جشنی که بر غسل تعمید مسیح و دیدار سه مغ تأکید داشت.

با رویدادهایی، چون تاج‌گذاری شارلمانی در کریسمس سال ۸۰۰ میلادی، اهمیت این جشن دوچندان شد. در قرون بعد، با به تخت نشستن پادشاهانی، چون ادموند شهید و ویلیام فاتح، کریسمس به اوج شکوه خود رسید.

کریسمس در قرون هفدهم و هجدهم

در دوران اصلاحات پروتستانی، برخی جریان‌ها با برگزاری کریسمس مخالفت کردند، اما کلیسا‌های لوتری و انگلیکن همچنان به آن پایبند ماندند. اندیشمندانی مانند جان میلتون و اصلاح‌طلبانی، چون مارتین لوتر به شکل‌گیری سنت‌های تازه‌ای کمک کردند که بعد‌ها به آمریکای شمالی نیز راه یافت.

کریسمس در قرن نوزدهم

قرن نوزدهم نقطه عطفی در تاریخ کریسمس بود. جنبش آکسفورد در کلیسای انگلستان، روحی تازه به آیین‌های مذهبی این روز دمید و نویسندگانی، چون واشنگتن ایروینگ و به‌ویژه چارلز دیکنز نقش مهمی در احیای تصویر انسانی و عاطفی کریسمس ایفا کردند.

انتشار کتاب «سرود کریسمس» در سال ۱۸۴۳ باعث شد این جشن به نمادی از مهربانی، بخشندگی، توجه به فقرا و اهمیت خانواده تبدیل شود؛ مفاهیمی که هنوز هم در قلب کریسمس مدرن جای دارند.

کریسمس در قرن بیستم و بیست‌ویکم

در جریان جنگ جهانی اول، کریسمس حتی برای لحظاتی کوتاه، نماد صلح شد. در برخی جبهه‌ها، سربازان دشمن به‌طور خودجوش جنگ را متوقف کردند، آواز خواندند و هدایایی رد و بدل کردند.

تا دهه ۱۹۵۰، بسیاری از آیین‌های کریسمس در بریتانیا محدود به طبقات مرفه بود، اما با بهبود شرایط اقتصادی پس از جنگ، این جشن با تزئینات درخشان، شام خانوادگی و هدایا، در میان همه اقشار جامعه رواج یافت.

تاریخچه پیدایش بابانوئل

بابانوئل ریشه در افسانه‌های مربوط به سنت نیکلاس دارد؛ راهبی مهربان که در قرن نهم میلادی می‌زیست و دارایی خود را صرف کمک به نیازمندان می‌کرد. این داستان در قرن هجدهم توسط مهاجران هلندی به آمریکا راه یافت.

در سال ۱۸۲۲، شعر معروف کلمنت کلارک مور، بابانوئل را پیرمردی شاد معرفی کرد که با سورتمه و گوزن‌های شمالی هدایا را به خانه‌ها می‌برد. تصویر امروزی بابانوئل نیز در سال ۱۸۸۱ با کاریکاتوری از توماس نَست تثبیت شد.

آداب و رسوم کریسمس

کریسمس جشنی است سرشار از شادی، نور و دورهمی. از مهم‌ترین رسوم آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تزئین درخت همیشه‌سبز با چراغ، توپ، ستاره و آویز
• آویختن جوراب‌های کریسمس برای هدایا
• حضور در کلیسا و مراسم مذهبی
• چراغانی خانه‌ها و خیابان‌ها
• پخت غذا‌ها و شیرینی‌های سنتی مانند کیک میوه، شیرینی زنجبیلی و بوقلمون
• رد و بدل کردن هدیه میان خانواده و دوستان

۱۱ دانستنی جالب درباره کریسمس

• بابانوئل برای تحویل همه هدایا باید با سرعتی بیش از ۴ میلیون مایل در ساعت حرکت کند.
• کریسمس بین سال‌های ۱۶۴۷ تا ۱۶۶۰ در انگلستان ممنوع بود.
• تاج سبز کریسمس نماد تاج خار مسیح است.
• برخی ستاره بیت‌لحم را یک دنباله‌دار یا سیاره می‌دانند.
• پودینگ کریسمس در ابتدا نوعی سوپ بوده است.
• تصویر پرنده رابین روی کارت‌های کریسمس، اشاره‌ای به لباس قرمز پستچی‌ها دارد.
• لباس بابانوئل در گذشته رنگ‌های متنوعی داشته است.
• آب‌نبات‌های عصایی ابتدا کاملاً صاف بودند.
• سکه‌های شکلاتی نماد کمک‌های سنت نیکلاس هستند.
• درخت کریسمس خوراکی نیست، اما برخی تزئینات آن قابل خوردن‌اند.
• برخی کراکر‌های کریسمس شامل جواهرات گران‌بها بوده‌اند.

بهترین هدیه برای کریسمس چیست؟

هدیه دادن یکی از شیرین‌ترین بخش‌های کریسمس است. هدیه‌ای خوب الزاماً گران‌قیمت نیست؛ بلکه چیزی است که با فکر، سلیقه و توجه انتخاب شده باشد. کتاب، گل، خوراکی‌های دست‌ساز یا هر هدیه شخصی که یادآور محبت و صمیمیت باشد، می‌تواند روح واقعی کریسمس را منتقل کند.