بزرگ‌ترین صعود و سقوط میم‌کوین‌ها در ۲۰۲۵

اقتصاد۲۴ ـ میم‌کوین‌ها یا ارز‌های دیجیتالی که ریشه در شوخی‌ها و فرهنگ اینترنتی دارند، در سال‌های اخیر از حاشیه بازار کریپتو به یکی از بحث‌برانگیزترین و پرنوسان‌ترین بخش‌های آن تبدیل شده‌اند. سال ۲۰۲۵ اوج این تناقض را به‌خوبی نشان داد؛ سالی که هم شاهد بزرگ‌ترین جهش تاریخی میم‌کوین‌ها بود و هم یکی از شدیدترین سقوط‌های این بازار را رقم زد. مسیری که از هیجان، سیاست، شبکه‌های اجتماعی و البته ریسک‌های جدی سرمایه‌گذاری عبور کرد.

نوسانات شدید میم‌کوین‌ها در ۲۰۲۵

بر اساس گزارش «State of Meme Coins ۲۰۲۵» منتشرشده توسط کوین‌گکو، ارزش کل بازار میم‌کوین‌ها در دسامبر ۲۰۲۴ به رکورد تاریخی ۱۵۰.۶ میلیارد دلار رسید؛ عددی که حتی از اوج تاریخی سال ۲۰۲۱ با حدود ۸۸ میلیارد دلار نیز فراتر رفت. این رشد چشمگیر، توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران خرد و حتی معامله‌گران حرفه‌ای را به خود جلب کرد و بار دیگر نشان داد که میم‌کوین‌ها را نمی‌توان نادیده گرفت.

اما این رشد پایدار نبود. تنها طی یک سال، بازار با سقوطی حدود ۶۹ درصدی مواجه شد و تا نوامبر ۲۰۲۵ ارزش کل آن به حدود ۴۷.۲ میلیارد دلار کاهش یافت. این افت سنگین، نوسانات شدید و ماهیت احساسی میم‌کوین‌ها را بیش از هر زمان دیگری به نمایش گذاشت؛ دارایی‌هایی که بیشتر از آنکه بر بنیاد‌های اقتصادی استوار باشند، از موج‌های هیجانی و روایت‌های زودگذر تغذیه می‌کنند.

نقش سیاست در جهش و سقوط بازار

یکی از مهم‌ترین محرک‌های صعود بازار میم‌کوین‌ها در این دوره، ظهور و گسترش روایت «PolitiFi» بود. در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده، میم‌کوین‌هایی با مضامین سیاسی به‌شدت محبوب شدند. توکن‌هایی مانند ترامپ (TRUMP) با تکیه بر فضای انتخاباتی، شبکه‌های اجتماعی و پوشش رسانه‌ای، رشد‌های انفجاری را تجربه کردند.

با این حال، ورود پروژه‌های سیاسی متعدد و بعضاً بی‌پشتوانه، از جمله توکن لیبرا (LIBRA) که به رئیس‌جمهور آرژانتین نسبت داده می‌شد، باعث اشباع بازار شد. در نتیجه، اعتماد معامله‌گران کاهش یافت و روند صعودی به‌تدریج جای خود را به سقوط داد. این اتفاق بار دیگر نشان داد که سیاست می‌تواند همان‌قدر که محرک رشد است، عامل بی‌ثباتی نیز باشد.

انفجار پروژه‌ها و افزایش ریسک‌ها

در اوج هیجان بازار، تعداد پروژه‌های جدید میم‌کوینی به سطحی بی‌سابقه رسید؛ به‌طوری که در برخی روز‌ها بیش از ۷۳ هزار توکن جدید وارد بازار می‌شد. این سهولت در ایجاد توکن، اگرچه از نظر نوآوری جذاب بود، اما ریسک‌های جدی را نیز به همراه داشت.

پدیده‌هایی مانند راگ پول (Rug Pull)، یعنی رها کردن پروژه توسط توسعه‌دهندگان و از بین رفتن سرمایه کاربران، به‌شدت افزایش یافت. همچنین تکنیک باندلینگ (Bundling) که با استفاده از چند کیف پول برای ایجاد تقاضای کاذب انجام می‌شود، فضای بازار را برای سرمایه‌گذاران عادی گمراه‌کننده‌تر کرد. این عوامل در کنار سقوط قیمت‌ها، باعث شدند بسیاری از کاربران با زیان‌های سنگین از بازار خارج شوند.

تمرکز جغرافیایی توجه به میم‌کوین‌ها

گزارش کوین‌گکو نشان می‌دهد که ایالات متحده در طول سال ۲۰۲۵ بالاترین سطح علاقه عمومی به میم‌کوین‌ها را حفظ کرده است. سهم آمریکا از توجه جهانی به این بازار از حدود ۲۰ درصد به نزدیک ۳۰ درصد افزایش یافت. این در حالی است که توجه جهانی به‌طور کلی بیش از ۸۰ درصد کاهش یافت و این افت همزمان با سقوط بازار رخ داد. این آمار نشان می‌دهد که هرچند هیجان جهانی فروکش کرد، اما بازار آمریکا همچنان نقش محوری در شکل‌دهی روند‌ها داشت.

از شوخی اینترنتی تا پدیده‌ای جهانی

میم‌کوین‌ها نخستین بار در سال ۲۰۱۳ با تولد دوج‌کوین (DOGE) وارد دنیای کریپتو شدند؛ پروژه‌ای که در ابتدا صرفاً یک شوخی اینترنتی بود. برای سال‌ها، دوج‌کوین سلطه بلامنازع این بخش را در اختیار داشت، اما در روند صعودی ۲۰۲۱ و با حمایت چهره‌های مشهور، پروژه‌هایی مانند شیبا اینو (SHIB) نیز به صحنه آمدند.

چرخه فعلی که از اوایل ۲۰۲۴ آغاز شد، بسیار متنوع‌تر از گذشته است. میم‌کوین‌ها دیگر محدود به یک شبکه نیستند و از سولانا گرفته تا بیت‌کوین، بیس و بایننس اسمارت چین گسترش یافته‌اند. با وجود این تنوع، دوج‌کوین همچنان حدود ۴۷ درصد از ارزش کل بازار میم‌کوین‌ها را در اختیار دارد و پس از یک افت موقت به زیر ۳۰ درصد، دوباره جایگاه خود را بازیابی کرده است.

فراتر از سفته‌بازی

اگرچه سفته‌بازی همچنان موتور اصلی این بازار است، اما برخی پروژه‌ها تلاش کرده‌اند کاربرد‌های واقعی‌تری ارائه دهند. توکن‌هایی مانند بونک و فلوکی وارد حوزه‌های دیفای و بازی‌های بلاکچینی شده‌اند و دیگن به ارز اصلی یک شبکه اجتماعی لایه سوم تبدیل شده است. این تحولات نشان می‌دهد که بخشی از بازار میم‌کوین‌ها در حال عبور از مرحله صرفاً هیجانی و حرکت به سمت ایجاد اکوسیستم‌های پایدارتر است.

چشم‌انداز آینده بازار میم‌کوین‌ها

بر اساس پیش‌بینی کوین‌گکو، ادغام صرافی‌های متمرکز با خدمات دیفای می‌تواند فصل بعدی بازار میم‌کوین‌ها را رقم بزند. صرافی‌هایی مانند کوین‌بیس و بایننس اکنون امکان دسترسی درون‌برنامه‌ای به معاملات توکن‌های زنجیره‌ای را فراهم کرده‌اند. این همگرایی، مرز‌های سنتی بازار را کمرنگ‌تر می‌کند و احتمالاً کاربران جدیدی را به اکوسیستم میم‌کوین‌ها جذب خواهد کرد.

در مجموع، سال ۲۰۲۵ نشان داد که میم‌کوین‌ها همچنان می‌توانند هم فرصت‌های بزرگ و هم ریسک‌های جدی ایجاد کنند. بازاری که میان شوخی، سیاست و فناوری در نوسان است و آینده آن بیش از هر چیز به میزان بلوغ پروژه‌ها و رفتار احساسی سرمایه‌گذاران وابسته خواهد بود.