ثبت بزرگ‌ترین افت شاخص سهام در یک ماه اخیر

 

 اقتصاد۲۴- بسیاری از فعالان بازار بر این باورند که بروز مجدد ریسک‌های بیرونی مهم‌ترین عامل در ثبت چنین ریزشی به‌شمار می‌آید و ترس از پدید آمدن آشفتگی‌های جانبی دلیل اصلی عرضه سنگین سهام در نماد‌های پر رفت و آمد بورسی است. اما در پس چنین تفکری که می‌تواند درجای خود بررسی شود، صعود‌های متوالی قیمتی و لزوم اصلاح قیمت سهام پس از ثبت رشد‌های پرشتاب با توجه به مختصات معاملات روزانه می‌تواند مهم‌ترین عامل ریزش قیمت‌ها به‌شمار بیاید.

در توجیه رفتار قیمتی در بازار سهام در روز دوشنبه برخی بر این باورند که بروز برخی ریسک‌های بیرونی با محوریت مسائل غیراقتصادی که در قالب شایعات و گمانه‌زنی‌های تایید نشده انتشار می‌یافت، عامل اصلی اوج‌گیری فشار فروش بوده است.

از طرفی برخی نیز بر این باورند که عدم تصمیم‌گیری درخصوص لوایح باقیمانده FATF توسط ایران و فاصله کوتاه تا پایان مهلت تصمیم‌گیری در این خصوص می‌تواند ریسک بزرگی را برای شرکت‌های بورسی به همراه داشته باشد که سایه آن بر کل بازار سایه خواهد افکند.

عامل سومی که عده زیادی از سرمایه‌گذاران به‌عنوان عامل ریزش قیمت‌ها در بازار سهام عنوان می‌کنند، بحث عدم تطبیق انتظارات و واقعیات در موضوع تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌های بورسی و به‌طور خاص شرکت ایران‌خودرو است. همان‌طور که رشد قیمتی برخی از نماد‌ها دلایل منطقی نداشته، نمی‌توان دلیل منطقی را برای نزول و اصلاح قیمتی مطرح کرد.

با این حال از آنجا که محور حرکت قیمتی بسیاری از نماد‌های بورسی نه براساس عوامل سودآوری که براساس رشد ارزش روز دارایی‌ها بوده و افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها به‌عنوان یک بهانه پیش برنده قیمت‌ها و جذب نقدینگی طی ماه‌های اخیر ایفای نقش کرده است، برخی از فعالان بازار انتشار میزان افزایش سرمایه پیشنهادی هیات‌مدیره شرکت ایران‌خودرو را به‌عنوان یک عامل ناامید‌کننده نسبت به انتظارات می‌دانند و بر این اساس احتمال تکرار چنین پدیده‌ای در دیگر سهم‌های درگیر با مساله تجدید ارزیابی را بالا برده‌اند. هرچند این عوامل را می‌توان به‌عنوان شوک‌های تاثیرگذار بر روند صعودی قیمت‌ها در نظر گرفت، اما نکته پنهان در بستر بازار سهام میل به خرید در عین اصلاح قیمت سهام است که می‌تواند ترمز ریزش‌های بیشتر قیمت را در نماد‌های مرتبط بکشد.

رفتار سرمایه‌گذاران نشان می‌دهد انتظار آن‌ها برای بازگشت قیمت‌ها یا حداقل به تعادل رسیدن روند کلی بازار پس از پشت‌سر گذاشتن اصلاح‌های منطقی و مورد نیاز وجود دارد. اما اگر شایعات و گمانه‌زنی‌های مطرح شده رنگ و بوی واقعیت به خود بگیرد یا انتشار پیشنهاد هیات‌مدیره شرکت‌های بورسی درخصوص افزایش سرمایه‌ها از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها فاصله معناداری با انتظارات سرمایه‌گذاران داشته باشد، احتمال تبدیل اصلاح قیمتی به ریزش و حتی سقوط وجود دارد.

از آنجا که در بازار موازی شاهد رشد خزنده نرخ دلار و رسیدن به محدوده ۱۴ هزار تومانی هستیم که به تبع آن رشد نرخ دلار نیمایی عبور از مرز ۱۲۵۰۰ تومانی را در پی داشته است، داغ بودن تنور بازار سهام و ناامیدی از سهام با محوریت ارزش روز دارایی‌ها در قیمت‌های فعلی بار دیگر با چرخش نقدینگی به سمت سهام به اصطلاح EPS دار با محوریت نرخ‌گذاری براساس قیمت‌های جهانی را بیش از پیش خواهد کرد. البته این امر مستلزم برقراری آرامش بیرونی برای سرمایه‌گذاران و فعالان بازار سهام خواهد بود.

نکته مهم در معاملات روز دوشنبه، خالص تغییر مالکیت به نفع سهامداران حقوقی پس از گذشت ۲۱ روز کاری بود. تغییر مالکیت ۲۳ میلیارد تومان حقیقی به حقوقی حاکی از برتری خرید حقوقی و تغییر روند ممتد خرید بیشتر سهامداران حقیقی نسبت به سهامداران حقوقی در بورس است که در زمان ریزش بازار می‌تواند جالب توجه باشد.

همچنین سهامداران عمدتا خرد بورسی با توجه به اینکه طی ماه‌های اخیر و روند قدرتمند صعودی، همواره در موقعیت‌های پرسود قرار گرفته‌اند و عادت به رشد روزانه ارزش پرتفو‌های خود داشته‌اند، به اصطلاح بد عادت شده‌اند و صبر آن‌ها در روند‌های اصلاحی و نزولی به‌شدت کاهش پیدا کرده‌است. کم شدن تحمل سرمایه‌گذاران هرگونه اصلاح قیمتی را به تشدید عرضه‌های خرد بدل می‌کند.

از طرفی انتظار برای بازگشت قیمت‌ها انتخاب سریع سهام بعدی برای جبران ریزش و کسب سود‌های آتی را به همراه دارد که مجموع این عوامل تعدد خرید و فروش‌های روزانه را به همراه دارد که در ریزش‌های بازار به نوعی آشفتگی معامله‌گران می‌انجامد. افزایش تعداد خرید و فروش‌ها با رویکرد تغییر سبد سهام با بالا رفتن میزان کارمزد پرداختی خرید و فروش سود نهایی سرمایه‌گذاران را تا حد زیادی کاهش می‌دهد و استفاده از روند‌های صعود قیمتی را به حداقل خواهد رساند.