اقتصاد۲۴- تا امروز ویروس کرونا خیلیها را دورکار یا بیکار کرده، اما هنوز زورش به حمل و نقل عمومی نرسیده است؛ به صورت مشخص در دوازده روزی که بیشتر پایتخت نشینان ترجیحشان بر حضور نداشتن در انزار عمومی است کارگران شرکت اتوبوسرانی و متروی تهران جزء اقلیتی بوده اند که مثل همیشه هر روز در محل کارشان حاضر شده اند؛ در تمام این مدت اتوبوسها و واگنهای مترو حتی به قیمت داشتن بیشترین صندلی خالی در حال جابجایی میان مبدا و مقصد بوده اند.
مادامی که برای تهران اتفاقی مثل قرنطینه شدن رخ نداده باشد، شغل حمل و نقل توقف بردار نیست؛ اصلا آنهایی که کارشان جابجایی کالا و مسافر است عادت دارند که روز تعطیل نداشته باشند؛ حتی در قانون کاری که نافش را با حمایت از حقوق کارگر بریده اند تبصرهای هست که به صراحت هرگونه تعطیلی عادی در امور خدمات عمومی نظیر آب، برق، اتوبوسرانی و... محال و ناممکن است.
بیشتر بخوانید: آخرین تصمیمهای شهرداری تهران برای مقابله با کرونا ویروس
شرایط حساستر کار برای حمل و نقلیها
«سید رحیم میرعبداللـه» مسئول اتحادیه کارگران شهرداری تهران درباره شرایط این روزهای کارکنان حمل و نقل عمومی پایتخت به خبرنگار اقتصاد ۲۴ میگوید: سالهای سال است که در برنامه ریزیهای بخش حمل و نقل، اولویت توجیه اقتصادی است؛ یعنی استقبال عمومی مسافران شرط موثر استمرار چنین خدماتی است، اما این روزها که کرونا فعالیت حمل و نقل عمومی را کم رونق است بازهم بیشتر کارگران مترو و اتوبوسرانی در محل کارشان حضور دارند.
وی ادامه میدهد: اداره روزانه ناوگان اتوبوسرانی و متروی شهر تهران دستکم به حضور ۱۵ هزار کارگر نیاز دارد؛ کارگرانی غیر ستادی که در میانشان راننده، اپراتور، تکنسین فنی، نیروی خدماتی و... وجود دارد؛ فرقی ندارد که استخدام رسمی هستند و یا به صورت قراردادی یا پیمانکاری کار میکنند؛ همه اینها باید باشند تا بتوان مسافران را از ایستگاه مبدا به مقصد رساند.
این فعال صنفی ادامه میدهد: بعد از تایید ویروس کرونا در ایران، حمل و نقل عمومی پایتخت در دو نوبت با ریزش مسافر مواجه شد؛ در فاز اول که تعطیلی مدارس و دانشگاهها اتفاق افتاد و خیلیها با دورکاری به سمت خود قرنطینگی حرکت کردند از میزان مسافران مترو و اتوبوس تا ۴۰ درصد کاهش یافت و در فاز دوم که مصادف با کاهش ساعات اداری بود ۱۰ درصد دیگر مسافران ریزش کردند؛ تردد مترو و اتوبوس با صندلیهای خالی ویژگی بارز روزهای کرونایی تهران است. دیگر از مسافران سرپایی خبری نیست، اما در ساعات کاری کارگران این بخش کوچکترین تغییری حادث نشده است.
میرعبدالـله میافزاید: به صورت مشخص از زمان کاهش معاشرتهای عمومی ترجیح بیشتر مردم بر استفاده از خودروی شخصی است، خیابانها خلوت به نظر میرسند، اما مادامی که نگویند تهران قرنطینه است کار جابجایی مسافر ادامه دارد، ساعت کاری کارگران حمل و نقل شهری هنوز از ۵ صبح آغاز و ممکن است تا نیمههای شب طول بکشد؛ ضدعفونی کردن تمامی محیطهای مربوط به مترو و شرکت واحد وظیفهای است که حالا به شرح مسئولیتهای روزانه کارکنان افزوده است؛ حالا تمامی کارکنان بیش از هرزمان دیگری به رعایت موازین بهداشت فردی و عمومی مشغولند.
اینجا هم بازار سیاه مواد بهداشتی وجود دارد
مسئول نهاد صنفی کارگران شهرداری تهران در عین حال با گلایه از نایاب بودن اقلامی همچون دستکش و ماسک یکبار مصرف و مواد ضدعفونی کننده در خصوص وضعیت این روزهای کارکنان بخش حمل و نقل میگوید: کرونا داشتن این لوازم را به بخشی از لوازم کار روزانه همه کارگران حمل و نقل پایتخت تبدیل کرده است؛ لوازمی که طبق قانون کار باید کارفرما برای تامین آن تمهیداتی بیاندیشد؛ برای کارگران اتوبوسرانی و مترو وضعیت تهیه این اقلام تفاوتی با وضعیت سایر مردم ندارد؛ متاسفانه مدیران شهری آنقدر که در تئوری حاذقند در عمل مهارت مقبولی نداشته اند؛ به صورت مشخص شرکت شهر سالم که میبایست برای تامین سلامت کارکنان شهری تمهیدات لازم را در نظر بگیرد مانند سایرین از رفتار سودجویانه دلالان غافلگیر شد.
وی ادامه میدهد: با بازار سیاهی که این روزها برای اقلام بهداشتی ایجاد شده تامین این اقلام برای کارکنان حمل و نقل شهری با کاستیهایی همراه است؛ قرار بود هیچ مشکلی نباشد، اما حالا هر سازمانی ناگزیر است تا برای تامین این اقلام آستین بالا بزند، مثلا شرکت واحد برای کارگرانی که در استخدام مستقیمش اقدام کرده اند، در بخش خصوصی اتوبوسرانی هم این وظیفه به پیمانکار سپرده شده و کسی چه میداند شاید خیلی از کارکنان این بخش ناگزیرند تا شخصا برخی از اقدامات لازم را انجام دهند؛ در مترو نیز وضعیت کمابیش مشابه برقرار است و حالا مدیران خود این مجموعه مسئولیت چنین کاری را برعهده گرفته اند.
وی ادامه میدهد: با همه کاستیها به نظر میرسد که موازین H.S.E در ناوگان حمل و نقل شهری تهران در حد مقبولی بوده باشد؛ ضد عفونی محل استقرار راننده و مسافران در کابین مترو و اتوبوس اقدامی است که مدام انجام میشود؛ اما در ناوگان اتوبوسرانی معمولا وضعیت ماندگاری این ضد عفونی کمتر از مسافتی است که پیموده میشود و همین باعث نگرانیهایی در میان کارکنان شده است.
عطسه و سرفه حالا ترسناکند
به گفته میرعبداللـه خوشبختانه تا به این لحظه هیچکدام از کارگران اتوبوسرانی و مترو به کرونا مبتلا نشده و هیچ مسافری هم در محدوده این اماکن دچار عوارض کرونا نشده است، اما این روزها دغدغه اصلی کارگران حمل و نقل تا مرز ترسیدن از یک سرفه و عطسه پیش رفته است؛ رانندگان اتوبوسرانی حالا از سرفه و عطسه مسافرانی که پشت آنها هستند به اندازه روشن شدن سیگار در پمپ بنزین واهمه دارند؛ واضح است که ماسک و دستکش یکبار مصرف ماندگاری محدودی دارند و نمیتوان برای هشت ساعت از آنها استفاده کرد؛ اگر به موقع تعویض نشوند میتوانند منشا بیماری شوند؛ همین حالا در اتوبوسرانی رانندگانی هستند که قرار بود بازنشسته شوند، اما به دلیل تشریفات حقوقی، هنوز حکمشان صادر نشده و حالا با ترسی مضاعف مشغول کارند.
توقع عدالت داریم نه برابری
این مقام صنفی کارگران شهرداری تهران میافزاید: میدانیم که کار حمل و نقل تعطیل بردار نیست؛ کارگران مترو و اتوبوسرانی به کارکردن در عزا و عروسی عادت کرده اند حتی حالا هم که برای پرهیز از کرونا مسافران کمتری از مترو و اتوبوس استفاده میکنند بازهم این فعالیت ادامه دارد و حتی از کاهش ساعات کاری خبری نیست.
وی میگوید: مدیران شهری بعدها از این روزها به عنوان دوره ضرر و زیان صنعت حمل و نقل شهری یاد خواهند کرد، هرچه باشد هم تردد مسافر تا نصف رسیده و از طرفی الزامات بهداشتی جدید هزینههای تازهای را تحمیل کرده است، اما توقع کارگران حمل و نقل این است که وظیفه شناسی آنها نادیده گرفته نشود، دستکم میتوان برای این مدت آنها مزایای شغلی خاصی در نظر گرفت، مسئولان شهری اگر نخواهند فراموش کنند میتوانند بدون ارتکاب تخلف راهکار حقوقی لازم را بیابند.
میرعبدالـله در همین راستا از وضعیت نامعلوم پرداخت مزایای ۳۰ درصد حق جذب به کارگران شهرداری تهران به عنوان یکی از مطالبات صنفی برزمین مانده این کارگران یاد کرده و میگوید: سالهاست که دولت در راستای همسان سازی درآمد کارکنان شهرداری با کارمندان دولت مصوباتی داشته است؛ حالا با پیگیریهای مدیران شهرداری قرار است این اتفاق برای کارمندان شاغل در شهرداری اتفاق بیفتد، اما وضعیت کارگران شهرداری نامعلوم است.
وی ادامه میدهد: کارگران شهرداری هم بخشی از کارکنان این نهاد هستند و باید از چنین مزایایی برخوردار شوند؛ آنها در حوزههای مختلفی مثل حمل و نقل، فضای سبز، پسماند و... مشغول کارند؛ کارگرانی که وضعیت این روزهای آنها شاید از همکاران کارمند آنها خطیرتر است؛ میدانیم در شرایطی هستیم که داشتن توقع برابری امری ناممکن است، اما انتظارمان این است که مدیران شهرداری در بهرمند شدن کارکنان کارگر و کارمند از مزایای شغلی جانب انصاف و عدالت را بگیرند.