چرا دور ریز میوه در ایران بالاست؟/ تولید میوه به دست دلالان و واسطه‌گران افتاده است

اکرم جدیدی‌ممتاز، اقتصاد۲۴- از آنجایی که رشد اقتصادی یک کشور به عوامل و متغییر‌های مختلفی مانند تولید، توزیع و مصرف بستگی دارد، اهمیت و لزوم داشتن یک الگوی صحیح مصرف در جامعه از اصولی است که نباید از آن غفلت کرد. آمار‌های سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد (فائو) نشان می‌دهد که نزدیک به ۳۰ درصد محصولات کشاورزی تولید شده در ایران که معادل تامین تغذیه ۱۸ میلیون نفر جمعیت است به هدر می‌رود. فائو اعلام کرده که هدررفت روزانه غذا در ایران به ازای هر فرد ۱۳۴ کیلو کالری است.

این آمار نشان می‌دهد علاوه بر اینکه بسیاری از خانوار‌های ایرانی به‌عنوان مصرف‌کنندگان جامعه هنوز به استاندارد‌های مطلوب جهانی در این موضوع نرسیده‌اند و با از دست دادن درآمد‌های خود به پیکره اقتصادی خانواده ضربه می‌زنند حکایت از این دارد که فرهنگ مصرف در جامعه ما به‌عنوان جامعه‌ای دین‌مدار، فاصله زیادی با الگوی تاکید شده در مذهب رسمی کشور دارد و مردودیت اسراف و اتلاف به‌عنوان دو اصل مهم در دیدگاه اسلامی، موضوعیت قناعت را نهادینه نکرده است.

علی اکبری، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس در گفت‌وگو با اقتصاد۲۴ در مورد میزان بالای هدررفت محصولات کشاورزی در ایران گفت: متاسفانه از نظر فرهنگی، ایرانی‌ها عادت به خرید حجیم دارند و بی‌دقتی در خرید، دور ریز میوه را در کشور بالا برده است که این موضوع باید اصلاح شود. در این راستا نقش ویژه رسانه‌ها را در تغییر و آموزش مصرف نمی‌توان نادیده گرفت. از طرفی، صنایع تبدیلی در کشور ما مطلوب نیست و خوب شکل نگرفته است و این محدودیت به خصوص در میوه‌های سردرختی، بخش عمده ضایعات کشاورزی را رقم می‌زند.

بیشتر  بخوانید: کشاورزی ایران می‌تواند یکی از قطب‌های کشاورزی دنیا باشد

وی افزود: ما در کشور، ظرفیت‌های بالقوه و توانمند داریم که بتوانیم هم ارزش افزوده ایجاد و هم زمینه صادرات را فراهم کنیم، اما هنوز صنایع تبدیلی ما به اندازه ضرورت شکل نگرفته است. در برنامه ششم توسعه پیش‌بینی‌هایی در این زمینه شده است، حتی برنامه‌ریزی مشوقانه در نظر گرفته شده است تا افراد توانمند و کارآفرین وارد این عرصه شوند و از این فرصت استفاده کنند.

نماینده بجنورد با اشاره به سنگ‌اندازی بانک‌ها در گسترش کارآفرینی افزود: سیاست‌گذاری بانک‌ها در جهت حمایت از تولید و یا حتی صنایع تبدیلی نیست، زیرا بانک‌ها بیشتر روی طرح‌های مرکب تمرکز می‌کنند و منتظر هستند اگر کسی تسهیلاتی را دریافت می‌کند نتواند پرداخت کند تا برای وصول‌شان اقدامات اجرایی انجام دهند که این اقدامات علاوه بر اینکه با شعار امسال ما به‌عنوان «جهش تولید» مغایرت دارد با ضرورت و هدف‌گذاری در تولید نیز در تضاد است.

اکبری تصریح کرد: پس برای اینکه بدانیم چرا ایران در دور ریز محصولات کشاورزی بیشتر از سایر کشور‌ها سهم دارد باید تاثیرات این پکیج را در کنار هم بگذاریم. چند سالی است که جهاد کشاورزی اقدامی را در زنجیره تولید آغاز کرده است، چنانچه این زنجیره اعم از زراعی و غیرزراعی شکل بگیرد و باغداران بتوانند فرایند تولید را از باغ و جالیز تا سفره مردم به‌صورت تشکل‌های توانمند مدیریت کنند، هم ارزش افزوده ایجاد می‌شود و هم منافع آن به خود تولیدکننده برمی‌گردد.

عضو فراکسیون امید مجلس یادآور شد: در حال حاضر بخش عمده‌ای از تولید از مزرعه تا مصرف، ۱۰ برابر تفاوت قیمت دارد و این نشان می‌دهد که تولید به دست دلالان و واسطه‌گران افتاده است و منافع آن عاید افرادی می‌شود که در این راه زحمت نمی‌کشند و فقط دلالی می‌کنند.

عضو کمیسیون کشاورزی مجلس در پایان خاطرنشان کرد: تمرکز در الگوی مصرف به‌عنوان یک فرهنگ صحیح نیز حائز اهمیت است، به‌خصوص برای ایران که کشوری با آموزه‌های دینی است و دین ما مرتباً تاکید بر عدم‌اسراف و صرفه‌جویی دارد. از این‌رو ضرورت دارد به این دستورات مذهبی در جهت رسیدن به مصرف به اندازه نیاز توجه شود. امیدوارم که صدا و سیما هم به این عرصه وارد شود و با استفاده از کارشناسان و آموزش راهکار‌های مصرف صحیح، گام‌های مفیدی را در این زمینه بردارد و به موازات آن، آموزش‌های محلی و میدانی نیز انجام شود. ما در قانون مشکل نداریم، اما متاسفانه در حوزه اجرا دچار مشکلات جدی هستیم.