چرا راندمان تولید سیمان در ایران پایین است؟/ نگاه وزارت صمت، تنبیهی است/ وجه‌المصالحه سیاسیون شده‌ایم

اقتصاد۲۴ - صنعت سیمان در شرایط رکود با مشکلات زیادی روبه‌رو شد، به گونه‌ای که میزان تقاضا برای سیمان کاهش و منجر به بروز مشکلات مالی عدیده شد؛ همین کاهش تقاضا برای مصرف سیمان در داخل کشور به دلیل رکود ساخت‌وساز و پروژه‌های عمرانی در کشور شرایط را برای این صنعت سخت‌تر کرده است.

هرچند بیشتر شرکت‌های تولید سیمان در کشور با تمام توان به دنبال بازار‌های هدف و صادرات محصولات خود هستند اما این تولیدکنندگان برای گسترش بازار‌های مصرف خود در کشور‌های خارجی نیز با مشکل روبه‌رو شدند.

در این میان عده‌ای از کارشناسان معتقدند اگرچه تعداد کارخانه‌های تولید سیمان در ایران نسبت به سایر کشور‌ها بیشتر است، اما راندمان تولید و ارزآوری آن به نسبت، بسیار کمتر است.

چرا راندمان تولید سیمان در ایران پایین است؟

در همین رابطه عبدالمجید نیکنام جهرمی، مدیرعامل شرکت سیمان ارومیه در گفتگو با اقتصاد ۲۴ در پاسخ به این سوالی مبنی بر اینکه چرا علی رغم وجود شرکت‌های متعدد سیمانی در کشور، اما راندمان تولید این کارخانجات از سایر کشور‌هایی که با کارخانه‌های محدود فعالیت دارند کمتر است؟ گفت: بخشی از راندمان پایین تولید سیمان به تقسیم و سهمیه بندی بازار برمی‌گردد، یعنی ما با وجود اینکه در شرکت سیمان ارومیه توان تولید دو میلیون تن سیمان در سال را داریم در سال‌های قبل با توجه به اینکه توسط انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان نظام سهمیه بندی و در حقیقت یک اوپک سیمانی درست شده بود مقید بودیم روی ۶۰ تا ۷۰ درصد ظرفیت تولید خود کار کنیم تا بقیه همکاران آسیب نبینند.

این فعال اقتصادی ادامه داد: اکنون نیاز داخلی کشور به سیمان در حدود ۴۸ تا ۵۰ میلیون تن است و پتانسیل یا ظرفیت اسمی تولید، نزدیک ۹۰ میلیون تن است یعنی به اضافه‌ ۱۰ تا ۱۵ تن صادرات که در کل حدود ۶۵ میلیون تن سیمان است.

وی تصریح کرد: طبق برنامه ریزی می‌بایست همه شرکت‌های تولید کننده با ظرفیت‌های ۶۵ تا ۷۰ درصد کار کنند که هیچ کارخانه‌ای تعطیل نشود، چون کارخانه‌ها جانمایی‌های مختلف دارند.

جهرمی یادآور شد: این ظرفیت پایین بیشتر به این برمی‌گردد که وقتی کارخانه‌ای برای ظرفیت ۱۰۰ درصدی طراحی می‌شود طبیعی است که هنگامی که زیر ظرفیت کار می‌کند در حقیقت هزینه‌های تولید بالا خواهد رفت یعنی ماشین آلاتی که خریداری شده دو میلیون تن تولید می‌کند، اما با ۶۰ تا ۷۰ درصد ظرفیت کار می‌کنند و طبیعی است که هزینه‌های تولید افزایش قابل ملاحظه‌ای پیدا می‌کند و این هم یکی از مشکلاتی است که در صنعت سیمان وجود دارد.

مدیر عامل شرکت سیمان ارومیه تاکید کرد: قدمت بعضی از کارخانه‌های تولید سیمان در کشور به چهل سال دوم عمر خود رسیده و طبیعی است که این‌ها نیاز به بازسازی، مرمت و تعمیرات زیادی دارند که تمامی این‌ها در شرایط فعلی هزینه‌بر است که این موضوع هم یک مشکل دیگری است.

وی یادآور شد: ما مدعی هستیم که اگرچه عرضه و تقاضا در کشور متناسب است، اما باید اجازه دهند نظام قیمت گذاری صنعت سیمان حذف شود و اجازه دهند کارخانجات با توجه به بالانس بودن عرضه و تقاضا قیمت را خودشان تعیین کنند؛ طبیعی است کارخانجات به دلیل حفظ و ادامه‌ حیاتشان قیمت نامعقول و غیر قابل توجیهی نخواهند داد و قیمت هایشان به گونه‌ای خواهد بود که بازار مصرف را از دست ندهند، ولی متأسفانه نگاه وزارت صمت به این صنعت نگاه خاص و ویژه‌ای است، نگاه ویژه‌ای که تنبیهی و به ضرر صنعت سیمان است.

موانع توسعه صنعت سیمان

مدیر عامل شرکت سیمان ارومیه در پاسخ به سوال دیگری درباره اینکه چه مشکلاتی مانع از رشد و تسهیل در این صنعت شده است؟ گفت: اولین مشکل در صنعت سیمان کشور تعیین قیمت پایین این محصول است، متأسفانه امسال ما به نوعی وجه المصالحه سیاسیون شده‌ایم یعنی آقای مدرس خیابانی به عنوان سرپرست وزارت صمت، چون می‌خواستند برگ اطمینان از مجلسی‌ها بگیرند با بیش از ۲۰ درصد افزایش قیمت برای سال جاری موافقت نکردند.

بیشتر بخوانید: تولید سیمان مطلوب، اما بازار نامطلوب/ احداث کارخانه جدید سیمان صرفه اقتصادی ندارد

وی تصریح کرد: این در حالی است که این روز‌ها همه بر گرانی محصولات مختلف آگاهند به طور مثال امروز در صنعت لبنیات چه خبر است؟ هر ۳ ماه چه اتفاقی برای قیمت محصولات لبنی می‌افتد. متأسفانه یک لیتر شیر پاستوریزه چیزی بین ۷۵۰۰ تا ۸۰۰۰ تومان قیمت گذاری شده است که این اتفاق برای سیمان با توجه به رشد قیمت سایر محصولات نیفتاده است.

به گفته جهرمی، بزرگترین معضل سیمان قیمت گذاری غیر واقعی است و البته معضلات صنعت بیش از اینهاست، مثلا بحث خرید‌های خارجی، قطعات و آجر این‌ها جزء مواردی است که برای ما و همکارانمان در صنعت سیمان به شدت دغدغه آفرین است.

وزارت صمت به وعده‌های افزایش قیمت توجه نمی‌کند

این فعال اقتصادی در بخش صنعت سیمان در پاسخ به این سوال که آیا طبق وعده افزایش قیمت مجدد از سوی مسئولان در وزارت صمت، مرحله دوم نرخ گذاری اعلام شده است؟ گفت: به نظر نمی‌رسد که وزارت صمت برای مرحله دوم اقدام به افزایش قیمت سیمان داشته باشد، البته همکارانمان در انجمن باید پیگیر این موضوع باشند و تأکید کنند، اما متأسفانه همیشه سر صنعت سیمان را با این بهانه‌ها شیره مالیده‌اند و گفتند دو مرحله خواهد بود، ولی هیچ زمانی این وعده‌ها محقق نشده است.

وی تصریح کرد: در حقیقت سال گذشته هم بعد افزایش ۳۷ درصدی قیمت محصولات سیمانی فله، بحث ۶۳ درصد افزایش قیمت بود که متأسفانه مرحله دوم آن اجرا نشد؛ امسال هم این نظر را دارند و متأسفانه دیوار صنعت سیمان از بقیه صنایع کوتاه‌تر است.

این فعال اقتصادی در بخش صنعت سیمان ادامه داد: صنعت سیمان برای ادامه فعالیت‌های تولیدی و صادراتی خود نیاز به سرمایه در گردش دارد که این مهم تنها با عرضه کافی و برگشت نقدینگی حاصل از فروش محصولات امکانپذیر است؛ از اینرو با عدم موافقت با افزایش منصفانه قیمت سیمان هیچ گاه این مهم محقق نمی‌شود و تنها سیمانی‌ها باید تولید را با ضرر ادامه دهند.

مدیرعامل شرکت سیمان ارومیه در پایان تاکید کرد: سرمایه در گردش، تجهیز کارخانه‌ها به دستگاه‌ها و تکنولوژی و قیمت گذاری کارشناسی بر قیمت‌ها مواردی است که راندمان تولید و صادرات را افزایش می‌دهد و برخلاف آن، صنعت سیمان را دچار رخوت خواهد کرد.