بازگشت امید به بازار سهام

اقتصاد۲۴ - بازار سهام که پس از جلسه شورای عالی بورس در روز پنجشنبه ۲۰ شهریور بر مدار صعودی حرکت خود را آغاز کرد، روز گذشته نیز سبزپوش بود. به طوری که مجموع ارزش معاملات در بورس اوراق و فرابورس ایران در روز گذشته به بیش از ۲۳ هزار و ۲۳۴ میلیارد تومان رسید و شاخص کل هر دو بازار افزایشی بود.

در این رابطه، شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات دیروز در روندی رو به رشد با جهش ۳۹۵۰۵ واحد روبرو شد و به کانال یک میلیون و ۷۰۰ هزار واحد بازگشت. در عین حال، ارزش بازار بورس که ناشی از ارزش شرکت‌های حاضر در بورس است، به بیش از ۶ هزار و ۳۹۰ هزار میلیارد تومان رسید. این در حالی بود که در اوایل هفته ارزش بازار حدود ۵ هزار و ۷۰۰ هزار میلیارد تومان بود. بدین ترتیب طی سه روز حدود ۶۰۰ هزار میلیارد تومان به ارزش بازار افزوده شد.

همچنین شاخص کل فرابورس نیز با ۴۶۹ واحد رشد، در رقم ۱۷ هزار و ۹۲۰ واحد ایستاد. در این بازار ۷۲۹ هزار معامله انجام شد که بیش از ۵ هزار و ۴۱۸ میلیارد تومان ارزش داشت. کارشناسان عوامل متعددی را در این رشد بازار سرمایه در روز‌های اخیر سهیم می‌دانند که مهمترین آن‌ها حمایت دولت از این بازار است.

بیشتر بخوانید: ارزش بورس چند سکه طلا است؟

روند صعودی بورس در آیینه اعداد

شاخص کل بورس و شاخص قیمت با معیار وزنی ارزشی هر کدام ۲.۳۷ درصد رشد کردند، اما شاخص کل بورس با معیار هم وزن و شاخص قیمت با معیار هم وزن هر یک ۴۹ صدم درصد رشد کردند. به این ترتیب که شاخص کل با معیار هم‌وزن نیز ۲۱۰۲ واحد رشد کرد و در رقم ۴۳۰ هزار و ۲۰۲ واحد ایستاد. معامله گران دو میلیون معامله انجام دادند و در بورس تهران بیش از ۱۷.۳ میلیارد سهام حق تقدم و اوراق مالی در قالب ۲.۱ میلیون نوبت معامله رقم خورد.

شاخص آزاد شناور ۲.۳ درصد رشد کرد، شاخص بازار اول بورس ۲.۷ درصد افزایش یافت و شاخص بازار دوم بورس ۱.۸ درصد رشد کردند.

نماد‌های شاخص‌ساز اکثراً مثبت بودند و صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس، فولاد مبارکه اصفهان، ملی صنایع مس ایران، معدنی و صنعتی گل گهر، سرمایه گذاری غدیر، معدنی و صنعتی چادرملو و گسترش نفت و گاز پارسیان نسبت به سایر نماد‌ها بیشترین تأثیر مثبت را روی بورس گذاشتند.

در همین حال، نماد‌های بانک ملت، ملی مس، فولاد مبارکه، بانک صادرات، بانک تجارت، سرمایه‌گذاری غدیر و گسترش سرمایه‌گذاری ایران خودرو و سایپا از نماد‌های پربیننده بورس بودند. در بازار نقدی فرابورس ایران نیز شاخص کل در پایان معاملات ۴۶۹ واحد ارتقا یافت و به رقم ۱۷ هزار و ۹۲۰ واحد رسید. ارزش بازار اول و دوم فرابورس به بیش از یک میلیون و ۱۷۰ هزار میلیارد تومان رسید. معامله‌گران در فرابورس ایران بیش از ۲.۴ میلیارد سهام حق تقدم و اوراق مالی در قالب ۷۲۹ هزار نوبت معامله کردند.

سنگ آهن گهر زمین، بیمه پاسارگاد، پتروشیمی مارون، پلیمر آریا ساسول، پتروشیمی تندگویان، پتروشیمی زاگرس و سهامی ذوب‌آهن اصفهان نسبت به سایر نماد‌ها بیشترین تأثیر مثبت را روی فرابورس گذاشتند.
نماد‌های پربیننده در فرابورس ایران شامل بانک دی، ذوب‌آهن اصفهان، پتروشیمی تندگویان، آریاساسول و تولید نیروی برق دماوند و مادیران و توسعه مسیر برق گیلان بودند.

عوامل پشتیبان، رشد تقاضا یا حمایت؟

کارشناسان بازار سرمایه هم حمایت‌های دولت، ورود بازارگردانان و حقوقی‌ها و هم افزایش تقاضای معامله‌گران را در رشد روز‌های اخیر بازار سهام مؤثر می‌دانند. در این میان نقش برجسته بانک‌ها نیز موضوعی است که جزو عوامل تقویتی بازار عنوان می‌شود.

در این خصوص عباس هشی، کارشناس بازار سرمایه و عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی می‌گوید: «ورود بانک‌ها به معاملات یکی از مهم‌ترین عوامل تقویت بازار در روز‌های اخیر بود. دولت نقش اساسی در نظارت، رونق و جلوگیری از رکود و ممانعت از دخالت‌های غیرمنصفانه و دلال منشانه در بازار دارد. حتی در برابر خصولتی‌ها و هلدینگ‌ها نیز این نقش را دارد.» او در گفتگو با «ایران» ادامه می‌دهد: «از سوی دیگر بورس بهترین بازار، برای جذب منابع نقدی و سرمایه در گردش شرکت‌های تولیدی است و دولت می‌داند که با استفاده از این بازار می‌توان به یکی از اهداف مهم کشور یعنی جهش تولید دست یافت. اما این مسأله در بازار اولیه و از طریق عرضه سهام توسط شرکت‌های تولیدی میسر است و در بازار ثانویه اگر نظارت‌ها ضعیف شود، مکانی به دلالی و ایجاد حباب در اقتصاد بدل خواهد شد.»

هشی با اشاره به اینکه بازارساز‌های مصنوعی و دلالی‌ها عامل بخشی از رشد شاخص در چند ماه گذشته بود، اظهار می‌کند: «به همین سبب بازار با افت چند هفته همراه بود و نشان داد که حباب وجود دارد. اگر از سفته بازی در بازار ثانویه جلوگیری شود، کمتر شاهد چنین اتفاقاتی خواهیم بود.»

این کارشناس بورس ادامه می‌دهد: «مردم به دولت اطمینان کرده اند و در این سال‌ها سرمایه خود را به سمتی سوق داده اند که دولت آن را مطمئن دانسته است؛ لذا دولت باید از این سرمایه‌ها حمایت و آن‌ها را حفظ کند. دولت دوازدهم برخلاف دولت‌های قبل که در سال آخر فقط به فکر جبران کسری‌ها بودند، یک کار اساسی و مهم را انجام داد که مطالبه رهبری و مردم بود. این دولت دست به واگذاری و خصوصی سازی از طریق سهام زد که جای تقدیر دارد. متأسفانه رسانه‌ها و جراید به این مسأله توجه لازم را نداشتند. اکنون که دولت دست به کاهش بنگاه داری زده است، لازم است که شفافیت و انضباط مالی را نیز افزایش دهد و همین طور از سرمایه مردم در بازار بورس حمایت کند، تا با کارنامه‌ای مثبت در این بخش بازنشسته شود.».

اما در مقابل این نگاه، برخی از کارشناسان می‌گویند که رونق بورس با کاهش جذابیت سرمایه‌گذاری در بازار‌های موازی رقم خورده است.

در همین حال نوید قدوسی گفت: همزمان با افت بازار، شاهد رشد قیمت در بازار‌های موازی بودیم در نتیجه قیمت‌ها و قدرت خرید سهامداران به صورت واقعی برای خرید با افت قابل توجهی همراه شد و زمینه کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری در این بازار‌ها را برای سهامداران فراهم کرد.

او ادامه می‌دهد: کاهش انگیزه برای سرمایه‌گذاری در بازار ارز، طلا و سکه همراه با حمایت‌های صورت گرفته از معاملات بورس به واسطه برگزاری جلسه‌هایی در سازمان بورس و مجلس منجر به رشد اخیر شاخص بورس شد.

قدوسی خاطرنشان می‌کند: همچنین در کنار آن‌ها اقدام‌هایی در روز‌های گذشته برای استفاده از اوراق اختیار فروش تبعی، صندوق‌های بازارگردانی، تزریق منابع به صندوق توسعه بازار اتفاق افتاد که در نهایت این مسائل در کنار یکدیگر باعث مهار شدن کاهش قیمت سهام و خرید هوشمند در بازار شد.

آیا رشد ادامه دار است؟

درباره اینکه بازار سهام تا چه زمانی به این روند ادامه می‌دهد، نمی‌توان اظهار نظر دقیقی انجام داد، اما به عقیده صاحبنظران این حوزه بازدهی سرمایه‌گذاری در بازار بورس نسبت به همه بازار‌های رقیب مانند مسکن، سکه، ارز و طلا در بلند مدت بیشتر است و اگر معامله گران با هوشمندی در این بازار فعالیت کنند، می‌توانند بازدهی سهام خود را حتی تضمین کنند. اگرچه اصلاح در ذات بازار سرمایه است و ممکن است بازهم شاهد اصلاحات در شاخص به منظور حرکت روی عوامل بنیادی و دوری از حباب باشیم.

اختصاص یک درصد از منابع صندوق توسعه ملی برای حمایت از بازار سرمایه

درهمین حال گفته شده است که بر اساس جزئیات آخرین جلسه اعضای هیأت عامل صندوق توسعه ملی، موضوع سپرده گذاری یک درصد از منابع صندوق برای حمایت از بازار سرمایه مورد تأکید قرار گرفت.

صندوق توسعه ملی در راستای اجرای مفاد تکالیف قانونی و به منظور حمایت و تقویت بازار سرمایه آمادگی خود را جهت سپرده گذاری در صندوق تثبیت بازار سرمایه اعلام کرد.

بنا بر این گزارش، در جلسه‌ای که صبح دیروز با حضور اعضای هیأت عامل صندوق توسعه ملی و محمد باقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه برگزار شد، سازوکار حمایت از بازار سرمایه با استفاده از سپرده‌گذاری یک درصد منابع صندوق توسعه ملی مورد تأکید قرار گرفت.