دو وعده مهم روحانی و دو واکنش معکوس بازار‌ها در ۴۵ روز/ بورس به پایان اصلاح رسیده است؟

اقتصاد۲۴ - نقطه سقوط بازار بورس درست با وعده گشایش اقتصادی حسن روحانی همراه شد، وعده ای که قرار بود یک گشایش در اقتصاد ایجاد کند نه تنها بازار بورس را قرمزپوش کرد که قیمت دلار و سکه را با رکوردهای جدید آشنا کرد.

اما تبریک پیشاپیش رئیس جمهوری در هفته گذشته برای شنبه و یکشنبه به مردم برای یک توفیق بین المللی نیز بازار را با واکنش عکس روبرو کرد. بازار سهام با ریزش و البته سکه و ارز نیز با افزایش روبرو شدند.

روز چهارشنبه هفته گذشته حسن روحانی در جلسه هیات دولت گفت: «روز شنبه و یکشنبه روز پیروزی ملت ایران و روز شکست مفتضحانه آمریکاست» و این دو روز را به مردم تبریک گفت.

این دومین بار طی 45 روز گذشته است که حسن روحانی وعده بهبود اقتصادی می‌دهد اما واکنش بازارها به خبر او منفی است. به نظر می رسد بازارها این روزها به اخبار مثبت واکنش ضعیف تری نشان می دهند اما به محض محقق نشدن یک وعده از سوی دولت واکنش منفی نشان می دهد. به نظر می رسد اصرار رئیس جمهوری برای رخداد مثبت در این شرایط چندان برای کلیت بازار سودمند نخواهد بود، موضوعی که حالا تبدیل به دستمایه کنایه و طنز نیز از سوی کاربران شبکه های اجتماعی نیز شده است.

با این همه اما بازار سرمایه علیرغم صعود چند روز گذشته با کاهش شدید شاخص ربرو شد، موضوعی که باز هم نگرانی به سرمایه گذاران وارد کرد. حال باید دید در ادامه نیز روند بازار کاهشی خواهد بود؟

حیف است فرصت بازار سرمایه از دست برود

وحید شقاقی شهری استاد دانشگاه و کارشناس اقتصادی در گفتگو با اقتصاد۲۴ می گوید: بازار سرمایه یک فرصت بی نظیر برای اقتصاد کشور است که نباید آن را به راحتی از دست داد. اقتصاد ما تاکنون بانک محور بوده است. بنگاه ها و سرمایه گذاران همواره برای تامین مالی به بانک ها مراجعه می کردند. بانک ها نیز با محدودیت و ریسک اراده تسهیلات در بلند مدت مواجه هستند اما بازار سرمایه فرصتی برای تغییر رویه در اقتصاد است.

بیشتر بخوانید: فعال شدن مکانیسم ماشه، بورس را نوسانی می‌کند؟/ فیل یا الاغ آمریکایی؛ کدامیک برای اقتصاد ایران بهترند؟

وی می افزاید: بازار ثانویه از سال گذشته با رشد شتابانی که داشت که در فصل دوم شاهد ریزش‌هایی نیز بودیم. باید همه کمک کنند تا این بازار یک رشد متعادل و منطقی را سپری کند.

شقاقی شهری با تاکید بر اینکه حیف است بازار سرمایه را از دست بدهیم، اظهار می کند: بازار سرمایه می تواند تا حدودی نقدینگی در حال رشد را جذب کند و اگر بتوانیم بازار اولیه را عمق ببخشیم می تواند در تامین مالی بنگاه های اقتصادی برای اجرای پروژه ها موثر باشد.

این کارشناس اقتصادی معتقد است: اگر بپذیریم بازار سرمایه فرصت مناسبی برای اقتصاد است باید از آن محافظت کرد. در وهله نخست باید اعتماد سرمایه گذاران به بازار حفظ شود و این در سایه یک رشد منطقی امکانپذیر است.

بازار چرا کاهشی شد؟

شقاقی شهری تصریح می کند: اما روز گذشته بازار با افت 47 هزار واحدی روبرو شد که البته دلایل متعددی برای آن وجود دارد. نخست آنکه عرضه اولیه با مبلغ تقریباً بالایی عرضه شد که همزمان با روز آخر صندوق پالایشی که بین 3 تا 5 میلیون تومان نقدینگی نیاز داشت، همراه شد.

وی با بیان اینکه این نیاز به نقدینگی بر وضعیت بازار تاثیرگذار بود، می افزاید: مکانیسم ماشه قاعدتاً بر روی ریزش شاخص نباید اثرگذار باشد. تحریم های آمریکایی ها با حمایت کشورهای اروپایی همراه نشد و آمریکایی ها از سال گذشته تحریم های ثانویه خود را در شدیدترین حالت به اجرا گذاشته است لذا چیزی بر تحریم ها افزوده نخواهد شد.

این استاد دانشگاه خاطرنشان می کند: شاخص بازار تا 2 میلیون و 80 هزار بالا رفت و تا 1 میلیون و 550 هزار برگشت داشت و طبیعتاً باز هم بازخواهد گشت. پیش بینی این است که روند بازار سرمایه صعودی خواهد بود اما برای رسیدن دوباره به عدد قبلی رفت و برگشت هایی خواهیم داشت و همه عوامل می تواند بر افزایش و کاهش تاثیرگذار باشد. روز گذشته سهم عرضه اولیه و پالایش بیشتر بوده است.

چرا بازار محکوم به صعود است؟

شقاقی شهری با بیان اینکه سهام بسیاری از شرکت ها به نقاط جذابی رسیده اند، اظهار می کند: برای مثال خودرویی ها حدود 60 درصد اصلاح داشته اند همچنین بسیاری از گروه ها بین 30 تا 60 درصد اصلاح را تجربه کرده اند و به قیمت های اوایل سال رسیده‌اند. در حال حاضر می توان گفت به اتمام اصلاح بازار رسیده ایم مگر اینکه اتفاق غیر منتظره ای طی این روزها و هفته ها رخ دهد اما در مجموع انتظار این است که بازار به شرایط ایده آل بازگردد.

این اقتصاددان می افزاید: شاید بهتر است تا از رشدهای شتابان بازار جلوگیری شود چرا که هر رشد غیر معقولی با ریزش غیر منطقی نیز همراه خواهد بود.

وی اقدامات فعلی دولت برای حمایت از بازار سرمایه را مثبت ارزیابی می کند و می گوید: نخست آنکه فروش اوراق تبعی را تصویب کرده اند که نوعی بیمه کردن سهام کردن است. برای مثال سهام خودرو روی قیمت 360 تومان بیمه شده است و این اطمینان را می تواند به فعالان بازار بدهد که اگر قیمت از آن پایین آید مابه التفاوت آن را در صورت بیمه کردن سهم می توانند دریافت کنند.

شقاقی شهری تاکید می کند: از سوی دیگر یک درصد منابع صندوق توسعه ملی در صورت بروز شرایط نامتعارف در بازار می تواند ثبات را در بازار حفظ کند. برای مثال سال گذشته با شهادت سردار سلیمانی بازار ریزش داشت اما مسئولان بورس با حمایت هایی که داشتند بازار را به مدار رشد بازگرداندند.

این کارشناس مسائل اقتصادی یادآور می شود: این روند می تواند نا اطمینانی را از بازار کاهش دهد تا ریزش های دلهره آور سبب فرار سرمایه از بازار بورس نشود. باید در نظر داشت این بازار بهترین جایگزین برای نظام بانکی در اقتصاد کشور است.