افغانستان می‌تواند جایگزین برق صادراتی ایران به عراق شود؟/ زوایای پنهان صادرات برق

اقتصاد۲۴ - حفظ و توسعه بازار‌های انرژی مانند بازار برق باید یکی از اهداف اصلی دولت باشد. در این راستا مشارکت بخش خصوصی با ظرفیت بالا برای صادرات برق به همسایگان ایران موضوعی است که سالهاست ادامه دارد، اما با توجه به شرایط تحریم و فشار‌های آمریکا به اقتصاد ایران، احتمال توقف این روند هر روز قوت می‌گیرد.

از این رو جایگزین کردن کشور‌های جدید برای واردات انرژی (گاز و برق) از ایران باید در اولویت برنامه دولتمردان باشد.  ۴۰ درصد برق مورد نیاز عراق از سوی ایران تأمین می‌شود؛ این درحالی است که عراق به ۲۵ هزار مگاوات برق نیاز دارد و در حال حاضر ۱۵ تا ۱۶ هزار مگاوات بیشتر برق ندارد و مردم عراق در شرایط حاضر با کمبود شدید برق و خاموشی‌های مکرر مواجه هستند.

عراق در جریان سفر مصطفی الکاظمی، نخست وزیر این کشور به واشنگتن، قرارداد‌های انرژی به ارزش هشت میلیارد دلار با شرکت‌های آمریکایی امضا کرد. همزمان عراق در تلاش است سرمایه گذاری‌های سعودی را جذب کرده و شبکه برق خود را از طریق عربستان سعودی و کویت به شبکه برق خلیج فارس متصل کند.

در راستای این قراردادها، این پروژه عراق را قادر خواهد ساخت به جمع آوری، فرآوری و استفاده از منابع گازی خود و تامین تقاضای انرژی داخلی بپردازد و واردات گاز و برق از ایران را در سال آینده کاهش دهد.

حالا ایران در حال از دست دادن بازار عراق برای صادرات برق است. در این میان افغانستان می‌تواند یکی از هدف های صادراتی باشد که درصورت اجرا می‌تواند موجب توسعه صادرات برق شود.

چندی پیش رضا اردکانیان، وزیر نیرو در نشست با عبدالغفور لیوال، سفیر افغانستان در ایران، از رویکرد اقتصادی طرف افغانستانی در قبال توسعه همه جانبه روابط به‌ویژه انتقال برق، نفت، گاز و ... گلایه کرد و گفت: نمی‌شود که خردمندی را در یک حوزه قبول داشت و در بخش دیگر نفی کرد.

بیشتر بخوانید: ترکیه، هوو ایران در صادرات برق به عراق/ تماشاگر توسعه عراق نباشیم

اردکانیان با اشاره به سفر سال گذشته خود به افغانستان و انجام توافق‌های خوب برای توسعه روابط گفت: در آن سفر اشرف غنی رییس جمهور دستور‌های لازم برای عملیاتی کردن پروژه‌های برقی از جمله تجدیدپذیرها، حل مشکلات بانکی و ... را صادر کرد، اما پیگیری‌های ما تاکنون پاسخ مشخصی در پی نداشته است.

افغانستان ظرفیت پنهان صنعت برق ایران

در همین خصوص حمیدرضا صالحی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع و معادن تهران در گفتگو با اقتصاد ۲۴ گفت: بازار افغانستان صرفاً یک بازار برای صادرات برق ایران نیست بلکه زیر ساخت انرژی افغانستان نیاز به توسعه دارد و این بهترین فرصت برای صادرات تکنولوژی و ظرفیت‌های پنهان در صنعت برق کشور است.

وی ادامه داد: افغانستان در حال توسعه پروژ‌ه‌های تولید انرژی است و زیرساخت‌های انرژی در این کشور در حال اجراست؛ از اینرو افغانستان نه تنها می‌تواند یک کشور وارد کننده انرژی ایران باشد، بلکه می‌تواند هدفی برای حضور فعالان ایرانی در این عرصه نیز باشد.

عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع و معادن تهران در تکمیل صحبت‌های خود گفت: این کشور در حوزه برق بسیار به واردات تکنولوژی و مشارکت در پروژ‌های صنعت برق نیازمند است و اکنون در ابتدای راه قرار دارد، بنابراین از حضور مهندسان و تجهیزات در این حوزه و توسعه تولید برق استقبال می‌کند.

دبیرکل و عضو هیأت‌مدیره فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ادامه داد: افغانستان در صنعت برق نیاز به تکمیل و توسعه تجهیزات برقی دارد از این رو همکاری برقی با افغانستان تنها در بخش صادرات خلاصه نمی‌شود.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع و معادن تهران تاکید کرد: طراحی، مهندسی و اجرای پروژه‌های برقی از ارکان مهم برای تشکیل صنعت برق در افغانستان است.

صالحی با تاکید بر اینکه شرکت‌های پیمانکاری ایران می‌توانند نقش برجسته‌ای در توسعه صنعت برق افغانستان داشته باشند، ادامه داد: ساخت تجهیزات برق و نیروگاه در افغانستان بهترین فرصت برای تصاحب بازار و توسعه صنعت برق است.

کلید توسعه صنعت برق ایران

وی تاکید کرد: صادرات تجهیزات برقی به افغانستان می‌تواند کلید توسعه صنعت برق ایران باشد و درنهایت ایران می‌تواند با صدور مهندسی و تجهیزات برقی و خدمات در این صنعت، افغانستان را صاحب صنعت برق کند.

عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع و معادن تهران یادآور شد: تمام این محور‌های توسعه صادراتی نیاز به برنامه ریزی بلند مدت از سوی دولت و مقامات عالی رتبه کشور و کمیسیون‌های مشترک در این بخش دارد.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تاکید کرد: حضور ایران در صنعت برق افغانستان باید حضور مستمر و برنامه ریزی شده و محکم باشد و این موضوع نباید تنها با صادرات تعیین شده در بخش صدور برق خلاصه و هدر شود.

وی ادامه داد: باید از این فرصت استفاده شود و بازار افغانستان را قبل از اینکه کشور دیگری تصاحب کند، به دست گرفت و علاوه بر اینکه مقامات دو کشور در حد وعده با یکدیگر مذاکره می‌کنند، باید تفاهم نامه‌های قابل اجرا نیز هرچه سریعتر امضاء و به مرحله اجرا برسد و ایران در راستای تقویت صنعت برق تعهداتی به افغانستان بدهد.

دبیرکل و عضو هیأت‌مدیره فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته گفت: بخش خصوصی در راستای ساخت تجهیزات و صدور آن به افغانستان به عنوان محور اصلی می‌تواند برای حفظ و توسعه این بخش اقدام کند و این موضوع تنها با حمایت دولت از بخش خصوصی قابل اجراست.

صالحی گفت:خصوصی‌ها توانایی احداث و راه اندازی کارخانه‌هایی با تکنولوژی ایرانی را دارند و همینطور ظرفیت بالایی برای شروع پروژه‌های انرژی در افغانستان را دارا هستند.

به گفته عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع و معادن تهران، بخش خصوصی را باید درگیر مسائل توسعه‌ای کنند و با مشارکت در پروژه‌های توسعه و تولید انرژی به ویژه در بخش برق، این بخش پویا‌تر از گذشته شود. با توجه به اهمیت صادرات برق به افغانستان، دولت باید با دیدگاه بلندمدت ساخت تجهیزات، طراحی و اجرای پروژه‌های برقی افغانستان را به دست بخش خصوصی بدهد و تنها به صدور برق به این کشور اکتفا نکند.

دبیرکل و عضو هیأت‌مدیره فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته در پایان تاکید کرد: امروز دولت در حفظ و تقویت بازار‌های صادراتی در حوزه انرژی نباید از هیچ اقدامی فروگذار کند و بخش خصوصی به عنوان محور اصلی در اجرای برنامه‌های توسعه‌ای می‌تواند میدان دار باشد.