دعوای سیاسی بر سر تعطیلی تهران

اقتصاد۲۴ - نزدیک ۹ ماه است که ایران با شیوع ویروس کرونا دست و پنجه نرم می‌کند. ویروسی که تاکنون سه موج انتشار بزرگ در کشور داشته و با آغاز پاییز دوباره طغیان کرده است. از همان روزهای ابتدایی شیوع، ستاد ملی مقابله با کرونا ابتدا به ریاست وزیر بهداشت و سپس به ریاست رئیس‌جمهور جلسات مستمر خود را آغاز کرده و در مقاطع مختلفی تصمیمات متفاوتی را اتخاذ کرده است. از طرفی ستادهای استانی هم به ریاست استانداران، هر کدام بنا به موقعیت و وضعیت شهرها در حال تصمیم‌گیری هستند.

اما آیا ریاست رئیس‌جمهور بر ستاد ملی مقابله با کرونا و ریاست استانداران بر ستادهای استانی به معنای سیاسی بودن تصمیمات این ستادهاست و باید به آن سیاسی نگاه کرد؟ با پیگیری اخبار مرتبط با ستاد کرونا، مشخص می‌شود که تصمیمات این ستاد (چه درست و چه غلط) به جای آنکه از سوی برخی رسانه‌ها نقد و یا تبیین و به عنوان تلاشی برای کنترل وضع بهداشتی و سلامت جامعه در نظر گرفته شود، سیاسی شده و تکلیف سیاسی شدن هر ماجرایی هم مشخص است؛ دعواهای جناحی و تلاش برای گرفتن آب از گل‌آلود کردن ماجرا.

در روزهای اخیر هم ماجرای تعطیلی دو هفته‌ای تهران به بهانه‌ای برای برخی سیاسی‌کاران تبدیل شده و به جای آنکه ابعاد ماجرا به درستی بیان و نقاط ضعف و قوت آن بررسی شود، دعواهای سیاسی و حاشیه‌سازی بالا گرفته است.

ابتدا مطرح شد که استاندار تهران با دستور رئیس‌جمهور برای تعطیلی تهران مخالفت کرده است! شایعه‌سازان به این موضوع توجه نکرده بودند که تصمیمات درباره کرونا در ستاد ملی مقابله با کرونا گرفته می‌شود و تصمیم درباره این موضوع در واقع تصمیم ستاد است و نه رئیس‌جمهور و از طرفی همانگونه که رهبر انقلاب بارها تاکید کردند، تصمیمات این ستاد لازم‌الاجراست و به طور مثال فرماندار نمی‌تواند با آن مخالفت و از اجرای آن امتناع کند.

البته این شایعه به سرعت تکذیب شد و روز ۱۹ آبان علیرضا رئیسی سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا درباره پیشنهاد تعطیلی دو هفته‌ای تهران گفت: «ظاهرا یکی از همکاران به گونه‌ای مطح کرده بودند که پیشنهادی مبنی بر تعطیلی دو هفته‌ای تهران ارائه شده است و حتی گفته شده بود که رئیس‌جمهور با تعطیلی دو هفته‌ای تهران موافقت کرده است، اما استاندار با اجرای مصوبه موافقت نمی‌کند. من قاطعا می‌گویم که این خبر به هیچ وجه صحت ندارد و این پیشنهاد هم مانند سایر پیشنهادهایی است که مطرح شده است.»

رئیسی همچنین اظهار کرد: «در ستاد ملی که با ریاست رئیس‌جمهور برگزار می‌شود، اگر از سوی کمیته‌ها پیشنهادی داده شود، موضوع مطرح می‌شود و اجماعی درباره نظرات تصمیم‌گیری می‌شود و این موضوع به طور کلی صحت ندارد و اگر ستاد ملی تصمیمی را اتخاذ کند و ابلاغ شود، قطعا لازم‌الاجراست و کسی نمی‌تواند آن را اجرا نکند؛ بنابراین، این خبر درست نیست.»

بیشتر بخوانید: هزینه قرنطینه تهران چند میلیارد تومان است؟

با به سنگ خوردن این تیر، بحث دیگری از سوی شایعه‌سازان و سیاسی‌بازان مطرح شد که اساسا رئیس‌جمهور با تعطیلی تهران مخالف است. موضوعی که در مغایرت ۱۸۰ درجه‌ای با ادعای قبلی بود، چرا که پیش از این از مخالفت استاندار با دستور رئیس‌جمهور مبنی بر تعطیلی تهران سخن می‌گفتند. شایعات حاشیه‌سازان به رسانه‌های خارج از کشور هم این فرصت را داد تا از این تنور داغ، نان خود را بپزند و شبکه خبری بی‌بی‌سی فارسی در گزارشی مدعی شد که طرح وزارت بهداشت برای تعطیلی گسترده به منظور مهار شیوع کرونا در جلسه‌ صبح شنبه‌ (۲۴ آبان) ستاد ملی مقابله با کرونا با مخالفت حسن روحانی رئیس‌جمهور رد شده است.

در واکنش به این ادعا حسام‌الدین آشنا مشاور رئیس‌جمهور در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «‌قابل توجه: مدت‌هاست که جلسات ستاد ملی کرونا در اواسط هر هفته از شبکه خبر پخش‌می‌شود. لازم نیست بی‌بی‌سی برای اخبار جعلی به منابع دم‌دستی خود هزینه اضافی بپردازد.»

در همین زمینه، علیرضا معزی معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس‌جمهور روز شنبه ۲۴ آبان از تلاش عده‌ای برای قرار دادن رئیس‌جمهور در مقابل مردم سخن گفت و در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «تجربه‌ی موفق ایران در رویارویی با موج نخست کرونا، محصول باور به "ائتلاف ملی برای زندگی" بود نباید آن باور پیشین جای خود را به اولویت یافتن پروژه‌های سیاسی بدهد.

تا پیش از این، با کلیدواژه‌ی "گروگانگیری معیشت" و امروز با کلیدواژه‌ی "مخالفت با تعطیلی" تلاش کرده‌اند در پروژه‌هایی سیاسی، روحانی را مقابل مردم قرار دهند اما همان طور که رئیس‌جمهور بارها یادآور شده، اولویت نخست دولت، سلامت شهروندان است.

ورای سوگیری‌ها و پیشینه‌ها، نیاز است انسانیت مناط و معیار هر کنشی باشد و در ابَربحران شیوع کرونا هیچ انگیزه‌ و یا پروژه‌ی سیاسی را مقدم بر جان و نان شهروندان‌مان ندانیم.

روایت جلسه‌ی امروز بسیار ساده است: طرح پیشنهادی وزارت بهداشت با همراهی همه اعضا و پشتیبانی و حمایت تمام‌قد رئیس‌جمهور ⁩ تصویب شد و اینک نه تنها تهران که بیش از ۱۰۰ شهر در آستانه‌ی اعمال محدودیت‌های بسیار شدید قرار دارند.»

سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در توییتی نوشت: ‌«دغدغه اجرای کامل همراه با اطلاع‌رسانی مناسب، اجرای مصوبات در شهرهای قرمز و نارنجی و زرد را از یکم آذرماه قرار داد، محدودیت‌هایی که دامنه‌ی وسیعی دارند و شهرهای زیادی از جمله تهران را دربرمی‌گیرند. دوقطبی‌سازی در اعضای ستاد ملی، نادرست، غیراخلاقی و به‌دور از منافع ملی است.»

همچنین محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهور روز شنبه ۲۴ آبان در واکنش به شایعه مخالفت رئیس‌جمهور با تعطیلی تهران با بیان این‌که "مسئله قرنطینه و تعطیلی تهران از سوی برخی تبدیل به یک پروژه سیاسی شده است"، اظهار کرد: «آن چه در جلسه امروز ستاد ملی مبارزه با کرونا از سوی وزارت بهداشت مطرح شد، نه صرفا مسئله تعطیلی تهران، بلکه طرح جامع و بلندمدت اعمال محدودیت‌ها در سراسر کشور بود که کلیات آن با نظر مساعد رئیس‌جمهور هفته گذشته در جلسه روسای کمیته های تخصصی ستاد و امروز در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا و با همراهی سایر اعضای جلسه به تصویب رسید و مقرر گردید با تکمیل برخی جزئیات، از روز شنبه اجرایی شود.»

اما توپخانه شایعه‌سازی و گروگان گرفتن سلامت جامعه برای رسیدن به اهداف سیاسی از سوی برخی جریانات سیاسی همچنان ادامه دارد و این بار شایعه استعفای وزیر بهداشت و اختلاف سعید نمکی با رئیس‌جمهور مطرح و داغ شده است. در همین زمینه برخی رسانه‌ها نوشتند: «اختلافات میان سعید نمکی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با روحانی درباره اعمال محدودیت‌ها در مواجهه با پیک جدید بیماری کرونا گسترده‌تر شده است. شنیده شده، نمکی وزیر بهداشت تهدید کرده اگر تعطیلی از سوی دولت اعلام نشود استعفا می‌دهد.»

البته این موضوع هم با تکذیب رئیس دفتر رئیس‌جمهور مواجه شد و واعظی "ادعای استعفای وزیر بهداشت را شایعه‌ای بی‌اساس خواند" و "با انتقاد از کسانی که مسئله سلامت مردم را دستمایه رقابت‌ها و بگومگوهای سیاسی نابجا می‌کنند"، عنوان کرد: «از ابتدای شیوع کرونا در کشور، اولین کسی که به صورت علی‌الدایم مسئله سلامت مردم را مورد توجه قرار داده و همواره به این موضوع اهتمام جدی داشته شخص رئیس‌جمهور بوده است. با این حال اما برخی تریبون‌داران و چهره‌های سیاسی از همان ابتدای شیوع کرونا دائم سعی می‌کنند در قالب یک پروژه سیاسی، در مسئله مدیریت کرونا رئیس‌جمهور را در مقابل مردم قرار دهند. این در حالی است که مرجع تصمیم‌گیری این مسئله ستاد ملی مبارزه با کروناست که در آنجا نیز تصمیمات با تصویب و اجماع اعضای جلسه که از دستگاه‌های و ارگان‌های مختلف حضور دارند، اتخاذ می‌شود.»

وی همچنین "محوریت مدیران ارشد و متخصصان وزارت بهداشت را در ترکیب ستاد ملی مبارزه با کرونا یادآور شد" و تاکید کرد: «مبنای همه تصمیمات فنی ستاد، همواره نظرات متخصصان بوده و در هیچ مسئله‌ای، آنطور که بعضی آقایان و رسانه‌ها ادعا می‌کنند، رئیس‌جمهور راسا تصمیم نگرفته است.»

واعظی در ادامه "رسانه‌ها، مردم و گروه‌های سیاسی را به توجه به فیلم‌های جلسات ستاد ملی مبارزه با کرونا که بخش اعظمی از آن در هفته‌ها و ماه‌های گذشته منتشر شده، فراخواند" و خاطرنشان کرد: «تاکنون اهتمام جدی در برگزاری جلسات ستاد ملی بر این بوده که با شفافیت صورت مذاکرات و مصوبات چه از طریق صداوسیما و چه از طریق فضای مجازی به سمع و نظر ملت شریف ایران برسد. با اندکی توجه در این فیلم‌ها، کاملا روشن خواهد بود که سازوکار اتخاذ تصمیمات در ستاد چگونه و ادعای تصمیم‌گیری فردی رئیس‌جمهور در این جلسات چقدر بی‌مبناست.»

رئیس دفتر رئیس‌جمهور به موضوع حاشیه‌سازی برخی سیاسیون و رسانه‌ها هم پرداخت و در این زمینه تصریح کرد: «از سیاسیون و رسانه‌ها انتظار می‌رود که در بحبوبحه نبرد سرنوشت‌ساز کشور با بیماری کرونا که از قضا با تحریم‌های بسیار دشوار و ظالمانه خارجی نیز همراه است، با توجه به منافع ملی، از حاشیه‌سازی و دامن زدن به برخی مباحث بی‌اساس بپرهیزند و اگر کمک نمی‌کنند، حداقل اجازه دهند دستگاه‌های مسئول با تمرکز کافی کار خودشان را انجام دهند.»

نگاهی گذرا به همین چند اتفاق درباره شایعات مرتبط با کرونا و تکذیب‌های آن در روزهای اخیر نشان می‌دهد که گویا برای عده‌ای، سلامت جسمی و امنیت روانی مردم اهمیت چندانی نداشته و تنها به دنبال بازی‌های سیاسی و جناح‌بندی‌های خود هستند تا از کرونا به نفع منافع سیاسی خود بهره‌برداری کنند. گروهی که با وجود اینکه بر طبل تعطیلی تهران می‌کوبیدند، از الان با قوت گرفتن احتمال تعطیلی تهران، خط دیگری را با کلیدواژه "حکومت نظامی" به راه انداخته‌اند تا همچنان نشان دهند نه تنها به فکر حل مشکلات کرونایی کشور نیستند بلکه برخلاف ادعاهایشان، برای مردم هم ارزشی قائل نبوده و تنها در دست گرفتن قدرت با ایجاد هیاهو و جنجال، هدف نهایی آنهاست.

شاید نزدیک بودن انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ باعث شده که برخی جریانات و افراد از الان هر موضوعی را به دستاویزی برای مطرح کردن خود و ایجاد جنجال بدل کنند اما بد نیست به این گفته رئیس‌جمهور توجه کنند که در جلسه ۲۱ آبان هیات دولت تاکید کرد: «اشکالی ندارد از امروز برای انتخابات ۱۴۰۰ تبلیغ و کار کنیم اما نباید منافع ملی را فدای آن کنیم. ما مسئول منافع ملی کشور هستیم و می‌خواهیم مردم احساس راحتی کنند.»

بهتر است همه جریانات سیاسی کشور، دست کم موضوع کرونا را که مستقیما با سلامت و جان مردم سر و کار دارد، مثل سایر موضوعات سیاسی نکرده و به دنبال ارائه راهکارهای مناسب و همکاری با یکدیگر برای حفظ جان و سلامت همه ایرانیان باشند و مافع ملی را فدای منافع سیاسی و جناحی خود نکنند.