دلار ارزان می‌شود؟

اقتصاد۲۴ - روز دوشنبه، دلار حدود ساعت ۳ بعدازظهر در بازار آزاد با قیمت ۲۵ هزار و ۸۰۰ تومان به فروش می‌رفت که ۳۰۰ تومان بالاتر از روز دوم هفته بود. همچنین قیمت دلار دیروز در بازار متشکل ۲۴,۹۴۰ تومان ثبت شد. اما امروز برای دلار چه سیگنال‌هایی از اخبار رسمی می‌رسد؟

از سوی دیگر دیروز شرکت داروسازی آسترازنکا نیز خبر از موفقیت آزمایش‌های واکسن کرونای خود داد. این شرکت بریتانیایی بعد از دو شرکت فایزر و مدرنا، سومین شرکت داروسازی است که خبر از موفقیت‌آمیز بودن ۹۰ درصدی واکسن کرونا می‌دهد تا امیدها به کنترل این ویروس در سطح جهان افزایش پیدا کند.
اقتصادنیوز هم در این مورد نوشت: دیروز سوم آذرماه، برخی از معامله‌گران سعی کردند با جوسازی پیرامون اخبار سیاسی، قیمت دلار و سکه را دچار نوسان زیادی کنند.

با این حال، چنین اتفاقی رخ نداد و سکه و دلار،‌افزایش ملایمی را تجربه کردند. اسکناس آمریکایی امروز 150 تومان رشد کرد و به بهای 25 هزار و 850 تومان رسید. سکه هم با افزایش جزیی 50 هزار تومانی به قیمت 11 میلیون و 850 هزار تومان رسید. رشد محدود سکه و دلار در حالی رخ داد که در ابتدای روز، نوسان گیران دو خبر را به صورت وسیع در کانال‌های معاملاتی خود منتشر می‌کردند.
اولین خبر حمله یمن به عربستان بود که معامله‌گران سعی می‌کردند با اتکا به آن، احتمال افزایش تنش‌ها را برجسته کنند. در کنار این، آن ها به اخبار برخی منابع توجه می‌کردند که احتمال حمله به تاسیسات اتمی ایران را مطرح می‌کرد. آنها به ملاقات پومپئو، بن سلمان و نتانیاهو در عربستان اشاره می‌کردند؛ با این حال، انجام این دیدار از اساس توسط عربستان تکذیب شد.

نکته مهم واکنش بسیار اندک بازار به این شایعات خبری بود. این مساله نشان می‌دهد که بازار دیگر به اندازه قبل به اخبار سیاسی حساس نیست و برای نوسانات خود بیشتر به خبرهای واقعی و مسائل بنیادی دقت خواهد کرد. در این میان، عده ای هم عنوان می‌کردند بارها چنین اخباری به بازار رسیده است و اتفاقی رخ نداده است ، در نتیجه معامله‌گران توجه چندانی به آنها نکردند.

بیشتر بخوانید: تصمیم سخت در بازار ارز

دلار بودجه

یکی از فاکتورهایی که این روزها درباره آن بحث می شود، نقش بودجه 1400 بر بازار است. یکی از بحث های داغی که هر ساله درباره بازار ارز به وجود می آید، دلار بودجه و سیگنالی است که از آن به سمت بازار صادر می شود. «اقتصادنیوز» پیشتر خبر داده بود که نرخ دلار نیمایی در بودجه سال آینده، در حدود 17 هزار تومان است. این یعنی دلار نیمایی بودجه نسبت به سال جاری تقریبا 2 برابر شده است. اما آیا این یعنی دولت، سیگنال افزایش نرخ را به بازار ارسال کرده است؟ می توان دقیقتر این موضوع را بررسی کرد.
نخست اینکه نرخ نیما فعلا در محدوده 25 هزار تومان قرار دارد. در نتیجه نرخی که دولت برای بودجه در نظر گرفته، بیش از 30 درصد پایین تر از نرخ فعلی سامانه نیما است. نمی توان از این کم برآوردی، سیگنال افزایشی دریافت کرد؛ اگر هم قرار بر دریافت سیگنال باشد، دولت نرخ نیما را برای سال آینده کاهشی در نظر گرفته است. البته که معمولا دولت ها چنین رویکردی را در بودجه های سنواتی دارد. 

نکته مهمتر برای بازار ارز، میزان درآمدهای نفتی در نظر گرفته شده است. دولت مجموعا پیش بینی کرده که 9.4 میلیارد دلار آورده نفتی در سال 1400 ثبت شود. این رقم تقریبا نصف درآمدهای ارزی بوده که دولت برای سال جاری پیش بینی کرده بود. در اینجا همه چیز به سیاست خارجی وصل می شود. اگر دولت بودجه را بر مبنای فروش 600 تا 700 هزار بشکه نفت با قیمت 40 دلار ببندد، اما تحولات سیاست خارجی به گونه ای پیش رود که میزان صادرات نفتی رشد کند یا واکسن کرونا، قیمت نفت را از قعر نجات دهد، معادلات بودجه 1400 نیز تغییر خواهد کرد. در این حالت، دولت احتمالا با مازاد درآمدهای ارزی در سال آینده مواجه می شود که خبر بدی برای افزایشی‌های بازار ارز است.

مسئله مهم دیگر اینکه میزان دلار 4200 تومانی که برای بودجه سال آتی در نظر گرفته شده، در حدود 3 میلیارد دلار است. یعنی تقریبا یک سوم درآمدهای ارزی به دلار ارزان اختصاص می یابد و دست بانک مرکزی در مدیریت منابع ارزی، بازتر از سال جاری است. چرا که در بودجه سال جاری، تقریبا نیمی از منابع ارزی به دلار 4200 تومان اختصاص یافته بود و عملا بانک مرکزی از ذخایر ارزی کشور خرج واردات کالاهای اساسی می کرد. پس اگر تحولات در سیاست خارجی به نفع افزایش درآمدهای نفتی ایران باشد، سمت عرضه بازار ارز در سال آتی با تقویت جدی مواجه خواهد شد، چرا که هم درآمدهای ارزی افزایش می یابد و هم دولت تا حدودی دست از سیاست مخرب دلار 4200 تومان برداشته است. حتی اگر هیچ تحولی در سیاست خارجی رخ ندهد، باز هم کاهش حجم دلار 4200 تومان، به ذخایر خارجی بانک مرکزی تنفس می دهد و قدرت مانور سیاستگذار ارزی را در بازار بیشتر خواهد کرد.