اقتصاد۲۴- دهلی و تهران به روابط راهبردی و امکانات خود در عرصه تجارت ترانزیتی توسعه میبخشند و بر منافع مشترک خود تکیه دارند. هند ابتکار عمل را در دست گرفته و نخستین گامها را در برابر ایران برداشته و ظاهرا، معتقد است که توافق هستهای باید از سر گرفته شود.
در هفته گذشته، سخنگوی وزارت امور خارجه هند در امور ایران، پاکستان و افغانستان، به تهران سفر کرد و در آنجا، با مقامات بلند پایه مذاکرات سیاسی انجام داده و خبرهایی در خصوص وضعیت تنگه هرمز دریافت کرد که در آنجا، دهلی پشتیبان مالی پروژه توسعه بندر چابهار میباشد. هدف اصلی از این دیدار، بازگشت هند به پروژهها در این بندر بود.
بیشتر بخوانید: رشد ۷۱ درصدی واردات کالای اساسی از طریق بندر چابهار
سینگخ همچنین، با عباس عراقچی دیدار کرد. ظاهرا، دهلی منتظر لغو تحریمهای اعمالی علیه ایران و بیش از همه، آغاز پروژههای بزرگ و توسعه فعالیت تجاری در ایران است. دهلی برای ازسرگیری رسمی مشارکتش در توسعه بندر چابهار آمادگی دارد.
تهران، هند را از برخی از پروژهها حذف کرده بود، اما اوضاع به سرعت، تغییر کرد. رویدادهای اخیر بین المللی و منطقهای به دور جدید گفتگوهای سیاسی اهمیت بیشتری میبخشد. هیات هند از بندر چابهار دیدن کرد و در آنجا، استراتژی توسعه این بندر بحث و بررسی شد. از چگونگی تبدیل چابهار به دروازه کلیدی برای افغانستان و آسیای مرکزی سخن در میان است.
اخیرا، هند، ایران و ازبکستان مذاکرات سه جانبهای داشته اند که طی آن، شیوههای استفاده مشترک از بندر چابهار برای تجارت بحث و بررسی شده است. هند میخواهد، ازبکستان را وارد پروژه کوریدور ترانزیتی بین المللی «شمال – جنوب» کند تا از این طریق، ترانزیت کالاها میان هند، ایران، افغانستان، ارمنستان، آذربایجان، روسیه، آسیای مرکزی و اروپا میسر شود.
در روزهای آینده، وزارت امور خارجه هند دیدار چهار جانبهای را در دهلی برگزار خواهد کرد که در آن، نمایندگان سیاسی ایران، افغانستان و ازبکستان شرکت خواهند داشت. در این دیدار، طرحهای مربوط به تسریع همگرایی منطقه ای، امکانات برای تجارت ترانزیتی و ایجاد مکانیسم مشترک برای فعالیت در چابهار بحث و بررسی خواهد شد. به احتمال زیاد، دیگر کشورهای آسیای مرکزی به عنوان ناظر در این دیدار شرکت خواهند کرد.
در سال ۲۰۰۲ میلادی، میان ایران و هند توافقنامه همکاری در عرصه تدافعی امضا شد. از این رو، هر گونه تغییر در مشی ایران بر منطقه تاثیر گذار خواهد بود. در صورتی که توافق هستهای حفظ شود، ایران چرخشش به سوی شرق و حتی، موضع اش در برابر چین را بازبینی خواهد کرد. ایران تلاش میکند، بیزنسش را با کشورهای غربی از سر بگیرد.
از آنجایی که ایران و هند بسته تدافعی را امضا کرده اند، تشدید نقش راهبردی میتواند، تاثیر منفی بر پروژههای چین و پاکستان در منطقه داشته باشد. پروژه چابهار میتواند، به امکان ایده آل برای دهلی تبدیل شود تا توسعه رویدادها در بندر گوادر و سواحل پاکستان را تحت نظر داشته باشد.
هند ضمن تلاش برای کاهش نفوذ چین در منطقه، میخواهد افغانستان و آسیای مرکزی را به سوی خود بکشاند. بندر چابهار نقش کلیدی در تحقق این هدف دهلی ایفا میکند. در صورتی که ایران واقعا، به بررسی همکاری راهبردی ۲۵ ساله با چین ادامه دهد، درآنصورت این توافق ۴۰۰ میلیارد دلاری دسترسی به تمامی بنادر ایران را ممکن خواهد ساخت.
ایران مانند سابق، تمامی گزینههای مرتبط با اتحاد منطقهای را بررسی میکند. طی چند سال اخیر، اختلاف نظرات میان هند و چین شدت یافته است. در صورت قرابت هند و ایران، تشنجات در روابط میان پکن و هند به بروز رویارویی جدی منجر خواهد شد. توسعه روابط با تهران میتواند، برای دهلی سودمند واقع شود، زیرا ایران یکی از کشورهای بزرگ در منطقه است.